Szlachcic Alonso Kechani, przybrawszy imię Don Kichota z La Manchy, wyrusza ze swym giermkiem w świat, bronić czci damy swego serca, Dulcynei z Toboso. Hoża wieśniaczka staje się w jego oczach najpiękniejsza z wszystkich niewiast na Ziemi, rycerze i poeci kochają bowiem nie istoty z krwi i kości, lecz te, które tworzy ich niezmordowana wyobraźnia. Poczciwy Sancho Pansa nie rozumie, co znaczy słowo „ideał”, ale doskonale pojmuje uczucie i pragnienia swego pana, wyjątkowo traf...
„ Młodzi i starzy ” to jedna z pierwszych powieści Bałuckiego, inspirowana wypadkami powstańczymi 1863 r. Pisana jest z pozycji radykalnych działaczy demokratycznych, którzy zmierzali do szybkiego wywołania powstania i przeprowadzenia radykalnych reform społecznych. Opowiadali się za wciągnięciem do walki z zaborcą chłopów.
Antoni, student medycyny, przyjeżdża na wakacje do rodzinnej miejscowości. Ojciec przyjmuje go jednak dość chłodno, stale też strofuje syna. Pewnego dnia Antoni przypadkiem ratuje w lesie hrabiankę Jadwigę. Ta nie okazuje żadnej wdzięczności, traktuje go arogancko i z wyższością. Mimo to Antoni zakochuje się w dziedziczce. Kiedy dowiaduje się, że jest już zaręczona, wpada w apatię. Tymczasem narzeczony Jadzi ginie w wypadku samochodowym. Jadwiga natomiast spodziewa się dzie...
Powieść „ Ojciec Goriot ” jest powszechnie uznawana za najważniejsze dokonanie Balzaka. Jej akcja rozgrywa się w Paryżu w 1819 r. Ukazuje losy trzech bohaterów: zaślepionego miłością do swoich córek starca Goriot, tajemniczego kryminalisty ukrywającego się jako Vautrin i naiwnego studenta prawa, Eugeniusza Rastignaka. W pensjonacie mieszczącym się przy paryskiej ulicy Neuve-Sainte-Genevieve mieszkają student prawa Eugeniusz de Rastignac, tajemniczy propagandzista Vautrin i ...
Utwór stanowi wgląd w życie małżeńskie, aż po najbardziej intymne szczegóły. Całość utworu dzieli się na trzy części. Pierwsza zawiera „Uwagi ogólne”, druga „Środki obrony wewnątrz i zewnątrz”, trzecia mówi „O wojnie domowej między małżonkami”. Sześć początkowych rozdziałów tego „brewiarza makiawelizmu małżeńskiego” przedstawia stan małżeństwa francuskich warstw ludzi bogatych i proponuje serię reform mających poprawić pozycję małżeńską kobiet, a jednocześnie przeszkodzić i...
Maria Konopnicka tworzyła Nowele i opowiadania od od 1882 roku, czyli w czasie, gdy na rynku wydawniczym swą pozycję ugruntowała już wielka trójka prozaików: Orzeszkowa, Sienkiewicz i Prus. W swej twórczości nowelistycznej koncentrowała swą uwagę głównie na tematyce współczesnej. Uprawiała szkice reportażowe, narracje wspomnieniowe, portretowe studia psychologiczne, opowiadania o rozwiniętej fabule i rozbudowanych opisach środowisk. O niezwykłej popularności nowelistyki pisa...
Żartobliwie przedstawione sceny z życia obyczajowego społeczeństwa. Centralną postacią utworu „ Kłopoty babuni ” jest pewien pułkownik, którego odwiedza żona jego byłego podwładnego. Osiemdziesięcioletnia majorowa potrzebuje pomocy w kształceniu swego wnuka, Soterka. Staje się to punktem wyjścia do podróży w poszukiwaniu odpowiednich nauczycieli, z których wszyscy okazują się podejrzani i niekompetentni. Sam pułkownik coraz bardziej chce się uwolnić od kłopotliwej i zalecają...
„ Placówka ” to lata osiemdziesiąte XIX wieku w Królestwie Polskim. Rodzina Józefa Ślimaka ma dziesięciomorgowe gospodarstwo nad rzeką Białką. Powodzi się im nieźle. Zawdzięczają to pracy na roli i handlowi z budowniczymi odcinka kolei. Wkrótce we wsi pojawiają się koloniści niemieccy. Wykupują folwark od dziedzica, chcą również kupić ziemię Ślimaka. Napotykają opór starego gospodarza. Dochodzi do otwartej wojny. Osaczony przez Niemców Ślimak zostaje pozbawiony dodatkowych ...
Stanisław Wokulski – bogaty, warszawski kupiec zakochuje się w zubożałej arystokratce Izabeli Łęckiej. Nie czuje się jednak jej godnym i aby powiększyć swój majątek wyrusza na tzw. „wojnę bułgarską”, gdzie zaopatrując rosyjską armię dorabia się ogromnej fortuny. Po powrocie do Warszawy wchodzi w układy finansowe z ojcem Izabeli, Tomaszem, próbuje zdobyć serce ukochanej ofiarowując znaczne sumy na organizowaną przez nią kwestę charytatywną. Ona jednak traktuje jego gesty jako...
Doskonały portret psychologiczny trzynastoletniej dziewczynki o imieniu Anielka. Dziewczyna jest córką dziedzica, który okazuje się próżniakiem i utracjuszem rujnującym rodzinny majątek. Anielka, będąc dziewczyną dobrą, wrażliwą i spostrzegawczą, przeżywa głębokie rozczarowanie, kiedy widzi, jak głęboko życiowa praktyka odbiega od oficjalnie głoszonych w jej środowisku zasad moralnych. Dom Anielki rozpada się z winy nieudolnego ojca, a ona sama także umiera w niedostatku, ni...
Debiut powieściowy Bolesława Prusa. Utwór opowiada historię młodego malarza Ludwika Lachowicza, mającego na utrzymaniu młodszą siostrę Zosię i zniedołężniałego ojca, nałogowego alkoholika. Bohater ustawicznie boryka się z trudnościami, przeważnie natury finansowej. Chcąc kształcić siostrę i jako tako chronić ojca przed zgubnym nałogiem, zmuszony jest ciągle pożyczać pieniądze. Zazwyczaj zadłuża się u swego bogatego kolegi Sielskiego. W wyniku awantury, w którą zostaje wciąg...
W swojej twórczości nowelistycznej Eliza Orzeszkowa podejmuje tematykę patriotyczną, często w zawoalowany sposób przywołuje wydarzenia powstania styczniowego, nie pomija też problemów polskiej wsi, takich jak uwłaszczenie chłopów i ich niedostateczny dostęp do edukacji, a także kwestii żydowskiej oraz emancypacji kobiet. W tomie „ Nowele i opowiadania ” znalazły się następujące utwory: „Obrazek z lat głodowych”, „Szara dola”, „Sielanka nieróżowa”, „Silny Samson”, „Dobra pan...
Utwór „ Sieroca dola ” opowiada o losach pewnego chłopca, który po śmierci najpierw ojca, a potem matki traci wszelką podporę w swym życiu. Jest skazany na łaskę i niełaskę obcych ludzi. Bolesław Prus - polski powieściopisarz, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu. Jest autorem siedmiu powieści oraz kilkunastu nowel i opowiadań. Jego twórczość prozatorska należy do największych osiągnięć literatury polskiej. Popularność przyniosły mu powieści realistyczne „Placówka”, „La...
Akcja utworu „ Omyłka ” toczy się w małym miasteczku w przededniu powstania styczniowego oraz w jego trakcie. Nastoletni Antek mieszka wraz ze swoją matką i opiekunką, jego starszy brat Władek studiuje medycynę w Warszawie. Matka chłopców cieszy się dużym autorytetem w miasteczku. Jej dom jest miejscem spotkań miejscowej inteligencji, prowadzącej rozmowy polityczne. Niedaleko domu Antka stoi chata, w której mieszka starszy człowiek, od którego wszyscy stronią. Uważają go za ...
Powieść „ Dzieci ” to utwór poświęcony rewolucji 1905-07. Autor przedstawił schyłkowy okres rewolucji i towarzyszące przegranej rozprzężenie. Kazimierz Świrski, 18-letni uczeń, organizuje tajny związek Rycerzy Wolności o programie niepodległościowym i niesprecyzowanych celach rewolucyjnych. Związek staje się wkrótce terenem działalności prowokatorów, bandytów i psychopatów. Inicjatorom ruchu pisarz nie odmawia ideowego zaangażowania, oskarża ich jednak o brak orientacji pol...
Historia „ Ze wspomnień cyklisty ” przedstawia losy młodego, niezbyt zamożnego urzędnika bankowego, który przez przepracowanie podupada na zdrowiu. Mężczyzna cierpi na bezsenność, w końcu przechodzi załamanie nerwowe. Lekarz szybko rozpoznaje chorobę i przepisuje dość nietypową, aczkolwiek jedną z najlepszych możliwych kuracji – wycieczkę rowerową za miasto. Przejażdżka ma uzdrowić nadszarpnięte nerwy, uleczyć z bezsenności, jednym słowem zregenerować młodego człowieka. Utw...
Utwór „ Powracająca fala ” ukazuje rozwój przemysłu włókienniczego w Królestwie Kongresowym przy udziale kapitału zagranicznego, głównie niemieckiego. Miejsce akcji nie zostało dokładnie określone, ale można śmiało przypuszczać, że są to okolice Łodzi, gdzie rozwijała się ta gałąź przemysłu. Pastor Marcin Böhme i fabrykant Gotlieb Adler przyjaźnili się jeszcze w czasach szkolnych. Po ukończeniu szkoły Adler rozpoczął pracę w fabryce jako robotnik. Bardzo szybko zorientował ...
Akcja powieści Stara baśń rozgrywa się w czasach przedhistorycznych na ziemiach plemienia Polan. Władzę nad nim sprawuje okrutny kneź, Chwostek, oraz jego żona – Niemka Brunhilda. Oboje marzą o tym, by wprowadzić władzę absolutną, podobną tej, jaką sprawują władcy w Niemczech. Nie odpowiada to kmieciom nawykłym do poszanowania ich swobód przez rządzących. Coraz okrutniejszy kneź ze swymi podwładnymi działa coraz bezwzględniej. Wówczas wybucha bunt przeciwko Chwostkowi, który...
Akcja powieści „ Nad Niemnem ” rozgrywa się około roku 1885. Jednym z głównych wątków jest historia miłości Justyny Orzelskiej i Janka Bohatyrowicza, przedstawiona jest na tle dziejów dwóch szlacheckich rodów – Korczyńskich i Bohatyrowiczów. Czy wyrosłe ponad podziałami uczucie młodych pozwoli pokonać problemy społeczno-ekonomiczne, a także polityczne i historyczne? Autorka zawarła w powieści zróżnicowany obraz nadniemeńskiej szlachty w obliczu nowych, popowstaniowych warun...
Akcja powieści „ Emancypantki ” toczy się w Warszawie u schyłku XIX wieku. Emma Latter, osoba silna i władcza, boryka się z coraz poważniejszymi problemami finansowymi. Rodzice uczennic zalegają z opłatami, a jej własne dzieci mają coraz większe wymagania. Syn Kazimierz, utracjusz i hulaka, wyłudza od matki duże sumy, kłopotów przysparza jej także dorosła już córka Helena, która bezskutecznie usiłuje skłonić do małżeństwa milionera Solskiego. Pani Latter, która przez całe ży...
Francja, rok 1833. Świat paryskiej arystokracji i finansjery. Eugeniusz de Rastignak zrobił szybką i błyskotliwą karierę. Jeszcze kilka lat wcześniej jako młody student przybyły z Angouleme zamieszkiwał w nędznym pensjonacie w Dzielnicy Łacińskiej i w ogóle nie liczył się w życiu wyższych sfer. Szybko jednak wzbogacił się i uzyskał tytuł para Francji. Kluczem do sukcesu tego prowincjusza był romans z Delfiną de Nucingen, żoną jednego z najbogatszych i najbardziej wpływowych...
Kontynuacja opowieści o perypetiach Franciszka Murka, rozpoczętej w książce „Doktor Murek zredukowany”. Bohater ima się najróżniejszych zajęć, ale nędza nieubłaganie go degraduje. Pewnego dnia ulega namowom kompanów z warszawskiego półświatka i bierze udział w napadzie na willę prezesa Seweryna Czabana. Jednak – mimo wszystkich doznanych ze strony społeczeństwa krzywd – Murek nie potrafi przeobrazić się w bandytę. Ukrywając się przed policją, wpada na pomysł, że mógłby zarab...
Po długiej nieobecności powraca do kraju przemysłowiec Andrzej Dowmunt. W Afryce, gdzie przebywał, dorobił się olbrzymiej fortuny. Zdobyty kapitał inwestuje w rodzime przedsiębiorstwa. Szybko się orientuje, że zaczynają go otaczać oszuści i bezwzględni karierowicze. Przede wszystkim członkowie „ostatniej brygady” – osoby dorabiające sobie rzekomą legionową przeszłość, aby znaleźć się w obozie władzy. Na dodatek Dowmunt wikła się w skomplikowane relacje uczuciowe i erotyczne ...
