György Lukács przekonywał, że „(…) każdy esej niewidocznymi literami dopisuje obok swego tytułu słowa: z okazji tego to a tego…”. Nie inaczej jest w przypadku współczesnych polskich esejów, w których odwołania do malarstwa czy fotografii pełnią istotną funkcję. Obrazy okazują się tu bowiem rodzajem wizualnej „odskoczni”, stabilnym i gotowym punktem zaczepienia, pozwalającym eseistom na wybieganie ku wielu innym sferom – na montaigne’owskie autoanalizy, na poznawanie przeszłoś...
U siebie, a jednak obcy – polscy i niemieccy wygnańcy między pożegnaniem a nowym życiem. Przyłączenie do Polski niemieckich terenów na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej w 1945 roku wiązało się z trudnym procesem niemal całkowitej wymiany ludności i objęcia w posiadanie regionu, w którym wojna dokonała ogromnych zniszczeń. Ówczesne określenie „Dziki Zachód” odnosiło się do panującego chaosu i obowiązującego w Nadodrzu „prawa silniejszego“, ale także kojarzone było z nowym rodza...
The essays collected in this book were written over a period of more than a decade. They are arranged chronologically in order to create a complete sequence. The first essay in the collection, "Sensitivity of Matter", is dedicated to Edward Stachura, an exceptional Polish poet who became a national hero among young people after his suicide in 1979. The essay was inspired by my conversations and debates with Stachura between 1973 and 1977. The essays that follow were written i...
Książka stanowi pierwszą na polskim rynku wydawniczym próbę spojrzenia na kulturę Indii przez pryzmat kobiecości i wpisuje się w problematykę szeroko pojętych studiów nad kulturową tożsamością płci (gender studies). Zamieszczone w tomie artykuły wyszły spod pióra polskich i zagranicznych specjalistów z zakresu indologii, filozofii, etnologii, historii sztuki, a także filmoznawstwa.
Zrozumiały wzrost zainteresowania królową Jadwigą wobec bardzo prawdopodobnej bliskiej już jej kanonizacji i w obliczu wielkich okrągłych rocznic z nią związanych: 600-lecia utworzenia wydziału teologicznego w Akademii krakowskiej, 600-lecia zainicjowanej i sfinansowanej przez nią fundacji bursy dla studentów litewskich w Pradze i zbliżającego się 600-lecia wielkiej reorganizacji krakowskiej Almae Matris, na co przeznaczyła przed śmiercią swoje klejnoty, skłonił mnie do zebra...
Książka Polityczność podmiotu jest pierwszą na polskim rynku próbą systematycznej analizy wpływu, jaki na rozumienie podmiotowości politycznej wywarł zwrot językowy – jeden z najważniejszych przełomów teoretycznych we współczesnej humanistyce. Wbrew ciągle dominującemu w analizach zjawisk politycznych ujęciu liberalnemu, autor uznał podmiot za konstrukt, który nieuchronnie zapośredniczony jest w języku. Proponując oryginalną koncepcję polityki jako praktyki emancypacyjnej, st...
Czy w polskiej poezji ostatniego półwiecza mamy do czynienia ze zjawiskami, przy opisie których należałoby zwrócić się ku współczesnej myśli postsekularnej? Może wydawać się, że niekoniecznie, a pole duchowych poszukiwań w stosunkowo zgodny sposób podzieliły w niej legitymująca się długą tradycją poezja religijna oraz nowoczesny wariant literackich poszukiwań sacrum, jakim pozostaje szeroko rozumiana poetyka epifanii. Z jednej strony zatem – Twardowski, Kamieńska, Wojtyła czy...
Dwadzieścia jeden opowiadań wielkiego peruwiańskiego pisarza. Ribeyro to mistrz krótkiej formy. Jego historie są zawsze precyzyjnie skonstruowane, wciągają czytelnika od pierwszych słów i puszczają dopiero wraz z ostatnią kropką. Zabierają nas w najróżniejsze scenerie – od wielkomiejskiej Limy i jej ubogich przedmieść, po daleką prowincję, andyjskie wioski, a nawet duszną Amazonię – i pokazują całą galerię zapadających w pamięć postaci – najczęściej zwykłych ludzi na życiowym...
Papiestwo i papieże w średniowieczu Mieczysława Żywczyńskiego, to druga pozycja tego autora wydana w serii "Bestsellery z przeszłości". Książeczka ta jest fascynującą opowieścią o Kościele i instytucji papiestwa w oczach średniowiecza europejskiego. Obejmuje ona burzliwy okres panowania trzydziestu kilku papieży: od LEONA I WIELKIEGO (440-461) po KLEMENSA V (1305-1314). Jasność i precyzja wywodów, wartka narracja - oto walory, które powodują, iż książkę tę czyta się "jednym ...
Kronika przedstawia dzieje Kazimierza Wielkiego i jego dwojga następców. Nakreślona z niepoślednim talentem, a pisana z nieskrywaną pasją lub przynajmniej z ironią, tam zwłaszcza, gdzie autorowi wypadło mówić o przeciwnikach politycznych, do których należeli najwybitniejsi dygnitarze państwowi z regentką królową Elżbietą na czele. Jest ona najżywszą i najbardziej osobistą kroniką Polski średniowiecznej. (...) Jest prawdziwą kopalnią ciekawego materiału obyczajowo-anegdotyczne...
(...) nic nie jest w stanie zastąpić tej porcji wiedzy o polskim średniowieczu, jakiej dostarczył kronikarz wielkopolski jako świadek opisanych faktów oraz dziejopis skrzętnie zestawiający w swoim dziele nie najmniejszą biblioteczkę źródeł historycznych, z których wiele nie dochowało się do naszych czasów. Kronika obejmuje okres dziejów Polski od czasów bajecznych aż po 1271 (a może nawet 1273) rok. Rozpoczyna się prologiem, w którym autor zapowiada przedstawienie dziejów Pol...
Książka Łukasza Smugi porusza zagadnienie odmienności w hiszpańskiej prozie homoerotycznej ostatnich dwóch dekad. Jej celem jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi nieznanych w Polsce powieści oraz krytycznoliterackich sporów toczących się wokół hiszpańskiej literatury homoseksualnej. Autora interesuje przede wszystkim stosunek pisarzy do zastanej tradycji literackiej oraz istniejących w kulturze różnych konceptualizacji homoseksualizmu. Tytułowe „wbrew naturze i kulturze” n...
Rozważania Jakuba Padewskiego zaliczyć można do nurtu badań ogarnianych zbiorową nazwą kulturowej teorii literatury, w tej mierze przynajmniej, w jakiej jest ona aplikowaniem literaturze kluczowych kategorii badań kulturoznawczych, (…) – a więc konceptualizacji lokujących wypowiedź literacką na terytorium kultury, jako tej kultury przedmiot, i jako jeden z kulturowych porządków. W przypadku omawianej książki taką literaturą, której coś bywa aplikowane, są reportaże/eseje Rysz...
Studia nad mniejszościami seksualnymi prowadzone z pozycji niehomofobicznych i związana z nimi teoria queer rozwijają się dynamicznie od początku lat 90. Od kilku lat obecne są także w Polsce. W najnowszej książce poświęconej kulturze odmieńców autorzy podjęli polityczną i kulturową dyskusję nad różnymi uwarunkowaniami zjawiska homoseksualizmu w kontekście lokalnym. Na niniejszy tom składają się teksty zróżnicowane pod względem reprezentowanych dyscyplin naukowych, metodologi...
O czym się nie mówi to opowieść o przewrażliwionym i nerwowym mizantropie, znudzonym urzędniku zajmującym się podatkami, który usiłuje wypełnić swoje puste życie lekturą filozofów i licznymi romansami z tzw. „porządnymi” dziewczętami. „Porządne” to te, które wdając się w romans są wierne swojemu kochankowi (oczywiście do czasu zerwania prze niego), zadowalając się skromnymi prezentami i poczęstunkami. Są to najczęściej szwaczki, sprzedawczynie, dziewczęta z fabryk, prawdziwą ...
Aleksander Jagiellończyk uchodzi za jednego z mniej zdolnych przedstawicieli dynastii jagiellońskiej w Polsce. Za jego krótkiego panowania (1501-1506) dotknęły państwo polsko-litewskie liczne klęski polityczne i straty terytorialne. Monografia tego króla, (...) wprowadza do tego obrazu istotne korekty. Autor był bez wątpienia najwybitniejszym polskim znawcą czasów Aleksandra w XIX i XX wieku. (...) Monografia ta ukazała się w 1949 roku, w 9 lat po śmierci autora. Zapewne tej ...
Życie kobiety to wiecznie gorejący płomień miłości - powiadają jedni. Życie kobiety to zaparcie się - twierdzą inni. Życie kobiety to macierzyństwo - wołają tamci. Życie kobiety to igraszka - żartują inni jeszcze. Cnota kobiety to ślepa wiara - chórem zgadzają się wszyscy. Kobiety wierzą ślepo; kochają, poświęcają się, hodują dzieci,bawią się... spełniają zatem wszystko, co świat spełniać im nakazuje,a jednak świat krzywo jakoś na nie spogląda i od czasu do czasu odzywa się w...
W okresie powojennym w rodzimych środowiskach naukowych utrwaliło się przekonanie, że psychoanaliza była u nas zjawiskiem marginalnym i nigdy nie zakorzeniła się głębiej w polskim życiu umysłowym. Nikt jednak nie przeprowadził poważniejszych badań dotyczących roli, jaką psychoanalitycy z ziem polskich okresu zaborów odegrali w rodzącym się ruchu psychoanalitycznym w Wiedniu i w Zurychu, oraz tego, jak wyglądała recepcja teorii Freuda i Junga w rodzimych środowiskach intelige...
Rozważania zawarte w niniejszej książce dotyczą głównie filozofii współczesnejL hermeneutyki filozoficznej Hansa-Georga Gadamera, dekonstrukcji Jacques'a Derridy i później filozofii Ludwiga Wittgensteina. Nie starałem się myślicieli tych objąć wspólną perspektywą, raczej porównać, zestawić na zasadzie kolażu gotowe ich wizerunki, wyodrębniając konkretne tematy i problemy, które wydały mi się ważne i - co istotniejsze - na takie porównanie (zestawienie) pozwalały. Są to na prz...
Autorka książki podjęła temat słabo dotąd w Polsce rozpoznany. Za przedmiot swoich dociekań obrała temat pozornie tylko wycinkowy, albowiem wskutek szczególnych okoliczności kwestia religijno-eklezjalna stanowi kluczowy „nerw” całej historii nowoczesnego Meksyku. Można zatem powiedzieć, że książka ta stanowi w gruncie rzeczy historię nowożytnego (bo nie tylko niepodległego, ale i kolonialnego) Meksyku, ujętą pod kątem tego, co stanowi „przypadek główny” tych dziejów. Została ...
Figury na biegunach to opowieść o dwóch przeciwstawnych figurach artysty. Pierwszy jest twórcą absolutnym – podporządkowuje sobie wszystko i wszystkich: materię, odbiorcę, kryteria poprawnej interpretacji dzieła, możliwość wyrażenia wszelkiego sensu i kreowania rzeczywistości. Ten drugi nie ma nic poza wieczną szamotaniną i, finalnie, kapitulacją. Te dwa modele zostały opracowane przez autora książki w oparciu o narracje snute przez estetyków i krytyków sztuki w okresie od pi...
To pierwsza w polskim obiegu czytelniczym książka poświęcona młodym literaturom frankofońskim Québecu oraz obszaru Karaibów: Haiti, francuskich Małych Antyli i Gujany. Sytuację literatur Kanady francuskiej, Québecu oraz obszaru Karaibów autor umieszcza w kontekście chronologicznie ukazanych procesów społeczno-politycznych. Wskazuje na teksty literackie i oryginalne zjawiska ideowe i estetyczne („agrykulturyzm”, „kanadianizacja”, „tubylczość/indygenizm”, „realizm cudowny”, „an...
Książeczka Kazimierza Zakrzewskiego to fascynująca opowieść o czasach późnego Bizancjum, czasach dekadencji jednej z najwspanialszych i najbardziej widowiskowych kultur naszej cywilizacji. Ta znakomita książka Kazimierza Zakrzewskiego została wydana po raz pierwszy w roku 1939. Niewielki nakład oraz zawierucha wojenna spowodowały, że stała się ona niemal niedostępna na rynku księgarskim. Również niewiele bibliotek w Polsce posiada jej egzemplarze, a te, które dochowały się d...
