Humor i śmiech stanowią jedną z cech przynależnych wyłącznie gatunkowi ludzkiemu. Nie wszyscy jednak śmiejemy się z tych samych rzeczy, a przynajmniej uważamy je za zabawne w różnym stopniu. Od czego zatem zależy poczucie humoru? Od inteligencji, cech wrodzonych, a może płci? Czy da się odpowiedzieć na pytanie jak działa ten proces z neuronaukowego punktu widzenia? W swej błyskotliwej książce autorzy proponują poznawcze i ewolucyjne wyjaśnienie tego zjawiska. Ich zdaniem pows...
Wyjątkowe znaczenie książki w dziejach marksizmu opiera się na pewnym paradoksie. Otóż ta wydana w roku 1923 książka ucieleśnia sobą radykalne zerwanie ze wszystkim, co dotąd występowało jako "filozofia marksistowska", a nawet więcej: w pewnym sensie naprawdę realizuje dawny, choć przez marksistów zapomniany postulat Marksa domagający się "zniesienia filozofii". Zarazem jednak właśnie ta książka jest bez wątpienia pierwszym rzeczywiście filozoficznym dziełem w tradycji marksi...
Antoni Domaniewski (1931-2012) - autor prac filozoficznym "Byt i względność" (2002), "Homo Homini. Mały traktat filozoficzny" (2008). Jako Tadeusz A. Zieliński opublikował m.in. "Monografię Chopina" - wyróżnioną w 1996 roku francuską nagrodą Prix de Muses, dzieła na temat Szymanowskiego, Bartoka, Pendereckiego, a także traktat o harmonice nowoczesnej.
W pierwszej części tomu prezentujemy niepublikowany dotychczas tekst J. M. Bocheńskiego, dotykający kwestii tajemniczości śmierci, oraz komentarz do tego tekstu pióra Korneliusza Polickiego, wieloletniego współpracownika Bocheńskiego. Na drugą część składają się artykuły-referaty wygłoszone na sympozjum zorganizowanym w październiku 2012 roku przez Instytut Filozofii UKW w Bydgoszczy z okazji 110 rocznicy urodzin J. M. Bocheńskiego.
W bezliku przeciwieństw gubi się wszelką orientację ("Czy jest jeszcze jakieś "na górze" i jakieś "na dole"?"). A sam Nietzsche rzeczywiście staje się "dynamitem" ("Nie jestem człowiekiem, jestem dynamitem"), który eksploduje na naszych oczach i dzięki naszym oczom, wszystko rozrywając, rozrzucając ("Czy nie spadamy bez ustanku? W tył, w bok, wprzód, we wszystkie strony?"). W wyrwie pośród wszystkiego - i w wyrwie po oczach, bosko zwanej oczodołami - ukazuje się nic ("Czy nie...
Święty Tomasz był myślicielem uniwersalnym. Rzadko kiedy w historii kultury i nauki spotyka się kogoś, kto uporządkował w sposób jasny tak szeroki horyzont ludzkiej myśli, jak on to właśnie uczynił. Obejmuje on Pismo Święte, Ojców Kościoła, wcześniejszych od niego teologów i autorów świeckich. Całe to ogromne dziedzictwo ludzkiej myśli Tomasz uczynił swoim, przyswoił go sobie, przekształcił w dynamiczną i harmonijną syntezę. Obdarzony był on tak niezwykłą pamięcią, że zapamię...
Treść książki stanowią wykłady z historii filozofii, jakie prof. Stefan Swieżawski prowadził w ciągu swojej powojennej 30-letniej działalności dydaktycznej. Choć zajmował się on również filozofią nowożytną i współczesną, to jednak głównym tematem jego zainteresowań stała się europejska myśl filozoficzna od jej zarania aż do wieku XV włącznie. Tę właśnie filozofię - mówi autor - określam jako klasyczną, gdyż w tym okresie trwa przekonanie, że filozofia - jako umiłowanie mądro...
Niniejszy tom zawiera prace będące wyrazem uznania i szacunku dla Adama Nowaczyka i jego filozoficznego dorobku. Ich autorzy, filozofowie rozmaitych generacji, są osobami, których twórczość pozostaje w merytorycznym związku z zainteresowaniami profesora lub też jest przezeń ceniona, niezależnie od podejmowanej problematyki.
Ryszard Kleszcz
Mechanika kwantowa jest jedną z najważniejszych i najlepiej potwierdzonych empirycznie teorii współczesnej nauki, która jednak wydaje się spoczywać na stosunkowo wątłym fundamencie konceptualnym. Podstawowe pojęcia występujące w tej teorii uwikłane są w szereg istotnych trudności interpretacyjnych, które nie zostały w satysfakcjonujący sposób wyjaśnione przez jej twórców. Odwołując się do argumentów irlandzkiego fizyka Johna Stewarta Bella (1928-1990), autor książki wykazuje,...
Chociaż rola imperatywów (scil. zdań rozkazujących) i interrogatywów (scil. zdań pytających) w komunikacji jest równie ważna jak deklaratywów, semiotyczna i logiczna refleksja nad pierwszymi dwiema kategoriami wyrażeń wydaje się nadal pozostawać daleko w tyle za refleksją nad trzecią kategorią. Niniejsza książka to filozoficzna monografia imperatywów, która w intencji ma przyczynić się do zmniejszenia tego dystansu. Jej trzon to semiotyczna analiza funkcji zdań rozkazujących ...
W jakiejś postaci ziściła się zatem protoromantyczna wizja Herdera: oto Żydzi wywłaszczeni z bogactwa własnej tradycji, przechowujący ją w szafach z pamiątkami, stwarzają siebie od nowa, bez względu na to, co sądzi na ten temat otaczający ich świat, czy sprzyja im, czy nie. Są w pełni zasymilowani, są normalni. Mają państwo, którego chcą bronić. Koncepcja suwerenności państwa izraelskiego polega na zdolności do obrony własnego terytorium, włącznie z prawem wypowiadania wojny....
Wolność jednostki jest efektem długiego rozwoju cywilizacji, na który składa się ewolucja władzy politycznej zdolnej do gwarantowania tejże wolności jako podstawowego uprawnienia. Autorytet władzy wiąże się przede wszystkim ze skutecznością zapewnienia ładu w społeczeństwie. Ludzie mogą obyć się bez państwa tylko we wczesnych stadiach rozwoju cywilizacji.
Najważniejszym celem niniejszej pracy jest przedstawienie dorobku C.B. Macphersona i podjęcie próby wykazania ważności jego idei dotyczącej ujęcia losów liberalizmu oraz rozpoznania problemów współczesnej demokracji w perspektywie napięcia pomiędzy dwoma głównymi nurtami w ich obrębie („posesywnym” i „rozwojowym”) opartymi na odpowiadających im ontologiach politycznych. Publikacja jest pierwszą w skali ogólnoświatowej całościową prezentacją poszczególnych aspektów tezy o pose...
Nie jest to typowy podręcznik do historii filozofii, ale za to bardziej użyteczny i pouczający niż cała półka typowych podręczników. Bertrand Russell (1872–1970), jeden z najwybitniejszych filozofów brytyjskich XX wieku, laureat Nagrody Nobla (1950), napisał „Dzieje” w czasie II wojny światowej jako historię na wskroś nieakademicką i prywatną. Nie stroni w niej od radykalnych opinii, z jednymi klasykami poważnie dyskutuje, innych wyśmiewa, a czytelnik otrzymuje rozległą panor...
Słowo staje się w człowieku. Ulegamy mu, ponieważ jesteśmy zdani na głęboką niepewność... Mit jest lub może być dwuznaczny, jak pytia delficka albo jak sen. Nie możemy ani nie powinniśmy zrezygnować z posługiwania się rozumem, nie powinniśmy się też wyrzec nadziei, że instynkt pospieszy nam na pomoc... Wszystko bowiem, w czym wyraża się "inna wola", jest uformowane przez człowieka, to jego myślenie, jego słowa, jego obrazy i wszystkie ograniczenia, którym podlega. Toteż gdy c...
W książce widać pragnienie dogłębnego przemyślenia tradycyjnego problemu, potraktowanego niczym zadanie: jak w sposób racjonalny, krok po kroku, zbudować sprawiedliwe społeczeństwo. Rawls zaczyna wywód od zarysowania warunków wyboru. Sytuacja pierwotna to sytuacja czysta, w której obowiązuje zasłona niewiedzy. Powoduje ona, że jednostki, chcąc chronić siebie, zmuszone są stanąć po stronie sprawiedliwości rozumianej jako bezstronność. Muszą bowiem na wszelki wypadek minimalizo...
Książka o filozofii Spinozy jest jednym z licznych opracowań klasycznych filozofów napisanych przez Gillesa Deleuze’a, który zdobył uznanie nie tylko jako jeden z najważniejszych filozofów XX wieku, ale także jako niezwykle utalentowany wykładowca i nauczyciel akademicki. Spinoza. Filozofia praktyczna, podobnie jak inne opracowania Deleuze’a, łączy w sobie przystępne omówienie najważniejszych wątków myśli Spinozy z eksperymentalnym podejściem do uprawiania filozofii jako taki...
Zgoda buduje, niezgoda rujnuje? Chantal Mouffe, filozofka, intelektualistka i aktywistka, twierdzi że jest zupełnie na odwrót. To pozorny konsensus podminowuje demokratyczne instytucje i przesłania możliwość jakiejkolwiek zmiany. A skoro we współczesnych społeczeństwach nie da się uniknąć antagonizmu, wielości racji i wartości, być może warto tworzyć instytucje, które pomieściłyby wszystkie te sprzeczności? Inaczej konflikt zamieni się w wojnę, a oponent we wroga. Można tego ...
W jakiego Boga wierzą naukowcy? Co wspólnego z modlitwą ma rozwiązywanie równań? Dlaczego nie należy zapychać Bogiem dziur w nauce? Co nauka może dać teologii? Czemu teoria ewolucji jest aż teorią, a koncepcja Inteligentnego Projektu zahacza o herezję? Michał Heller w pasjonującej rozmowie z włoskim dziennikarzem Giulio Brottim opowiada o dwóch na pozór wykluczających się wartościach, które ukształtowały jego życie: religii i nauce. Wybitny uczony wspomina również wydarzenia ...
Zagadnienie cywilizacji jako najwyższych ugrupowań kulturowych stanęło w centrum zainteresowania humanistyki pod koniec XX wieku w związku z tragicznym i złowieszczym konfliktem Zachodu ze światem islamu. Ma jednak kilkusetletnią historię, w której poczesne miejsce zajmuje porównawcza teoria cywilizacji polskiego historyka i historiozofa Feliksa Karola Konecznego (1862-1949). Koneczny pod wieloma względami nie tylko wyprzedził współczesnych propagatorów hasła „zderzenia cywil...
Czy zabijanie jest zawsze złe? Czy istnieją sytuacje, w których kategoryczny zakaz odbierania życia może zostać zrelatywizowany? Czy życie powinno być chronione przez cały czas, czy może należy wyróżniać etapy, kiedy jego zakończenie nie jest już, lub jeszcze, zabójstwem? Czy samobójstwo jest problemem moralnym, czy jedynie jednostkowym wyborem? Coraz powszechniej kwestionuje się niegdyś oczywiste prawo człowieka do uśmiercania innych gatunków. Naukowe sposoby wyjaśniania pr...
„Mów, co chcesz, póki nie przeszkodzi ci to widzieć, jak się rzeczy mają. A gdy to widzisz, to niejednego nie powiesz” (Dociekania filozoficzne §79). Słowa te wyrażają – jak sądzę – sedno przedsięwzięcia zwanego filozofią lingwistyczną, wiążąc cel dociekań pojęciowych z zadaniem rozjaśniania trudności wynikających z błędnych wyobrażeń na temat sposobu, w jaki funkcjonuje język. Jest to zarazem główny motyw zebranych tu wypowiedzi, które dotyczą – zgodnie z podtytułem – zastos...
Nowa filozofia francuska jest wymownym świadectwem rozpoczęcia się nowej recepcji filozofii francuskiej w wymiarze globalnym. Tak jak ponad czterdzieści lat temu anglosaska akademia odkryła dekonstrukcję i poststrukturalizm, tak dzisiaj badacze spoza Francji odkrywają nowe tendencje znad Sekwany i rozprzestrzeniają je na cały świat. Zwięzła, odkrywcza, klarownie napisana "Nowa filozofia francuska" ukazuje, w jaki sposób siedmioro myślicieli odwraca się od paradygmatu myśleni...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
