Psychologia, Społeczeństwo, Polityka

Ostateczny kres intuicyjnego rozumienia przyrody nastąpił wraz z powstaniem teorii względności. Kres zdroworozsądkowych analiz władzy (odnoszących się do hierarchii podmiotów i tradycyjnie rozumianych zasobów władzy) następuje obecnie, wraz z pogłębianiem wiedzy o złożoności i sieciowości procesów społecznych. Prezentowane tu podejście stanowi próbę zmierzenia się z tym wyzwaniem i zaproponowania niezdroworozsądkowej ontologii władzy. Formalne zdobycie władzy, proces zawładni...

Przymiotnikiem, który chyba najczęściej towarzyszy słowu „decyzja”, jest przymiotnik „racjonalna”, bądź „nieracjonalna”. Ten pierwszy przymiotnik chętnie stawiamy wtedy, gdy mówimy o decyzjach własnych, ten drugi – wtedy, gdy mówimy o decyzjach innych. Ale to nie ta stronnicza praktyka zadecydowała o tytule obecnej książki. Zadecydował powszechnie przyjęty podział teorii decyzji na normatywną i opisową. Pierwsza formułuje zasady racjonalnego podejmowania decyzji, druga pokazu...

Socjologowie polscy już od początku lat sześćdziesiątych XX wieku systematycznie podejmowali temat „żywej historii” – oddziaływania przeszłości na żyjące pokolenia. W ostatnich dekadach tematyka ta zyskała na znaczeniu, a w wielu krajach toczą się poważne, a często trudne i bolesne dyskusje o różnych sposobach reprezentowania zbiorowego doświadczenia. Prace przygotowane w ramach projektu badawczego „Współczesne społeczeństwo polskie wobec przeszłości” wnoszą do socjologicznej...

Diagnozowanie i wydawanie opartych na diagnozach zaleceń jest – bodaj czy nie najważniejszym - elementem pracy psychologów wielu specjalności. Co jest przedmiotem diagnozowania psychologicznego? Jakie są relacje między pomiarem a testowaniem? Jakie są związki między diagnozowaniem a metodologią badań ilościowych i jakościowych? Jak życie weryfikuje diagnozy psychologiczne? Jaka jest relacja między diagnozowaniem a wyjaśnianiem i prognozowaniem? Czy i jakie istnieją związki mi...

Głównym adresatem książki są studenci socjologii i pokrewnych dyscyplin, a także wszyscy inni zainteresowani zmianami zachodzącymi w naszym społeczeństwie w ostatnich kilkunastu latach. Praca składa się z trzynastu rozdziałów podejmujących rozmaite aspekty procesu potocznie nazywanego „transformacją”. Czołowi polscy socjologowie przedstawiają w niej następujące zagadnienia: – polska transformacja przez pryzmat socjologicznych teorii zmiany, – formowanie się nowej struktury sp...

Profesor Piotr Sztompka między innymi tak o książce: Punktem wyjścia każdej teorii jest prosty pomysł. U Wiesława Gumuły jest to idea, że w toku każdego biegnącego pewnym prawidłowym torem procesu pojawiają się anomalie, „osobliwości” – będące zalążkiem procesów nowego rodzaju. Zmieniają one kierunek zdarzeń, a z czasem i same prawidłowości, zastępując je nowymi. Mechanizm ten stoi za nieustanną emergencją dziejową, pojawieniem się nowych zdarzeń i nowych „praw” czy inaczej –...

Ile nowego jest we współczesnych wojnach? Co to znaczy – wygrać wojnę? Jaką rolę w jej prowadzeniu odgrywa państwo? Piotr Chmielarz poszukuje odpowiedzi na pytanie o naturę wojen, z którymi stykają się bądź mogą zetknąć współczesne społeczeństwa europejskie. Wojna, podobnie jak społeczeństwo, a wraz z nim państwo, zmienia się nieustannie. Choć współcześnie rola państwa – w klasycznym ujęciu jedynego podmiotu działań wojennych – ulega redefinicji, nadal jawi się ono jako najwa...

Książka stanowi plon rozległych badań empirycznych nastawionych na ujawnienie orientacji Polaków w początkowym okresie transformacji. Konstelacje orientacji indywidualnych tworzą typy mentalności, które charakteryzuje znaczna trwałość. Mentalność jest uwarunkowana przez system społeczny, ale zarazem – przejawiając się w działaniach ludzi – wpływa na funkcjonowanie i przekształcenia systemu społecznego. To decyduje o randze podjętej problematyki i sprawia, że książka ta przyna...

Polska demokracja znalazła się w kryzysie. Wadliwie działają główne instytucje państwa. Nie są w stanie należycie wypełniać swoich podstawowych funkcji, przez co społeczne zaufanie do nich spada do niepokojąco niskiego poziomu. Jednym z elementów kryzysu jest nikłe uczestnictwo obywateli w demokratycznych procedurach, owocujące poważnym deficytem legitymizacyjnym. Warto się zastanowić, dlaczego tak wielu Polaków rezygnuje z prawa głosu, kim oni są, co decyduje o ich zachowani...

W artykułach, esejach, prelekcjach i wywiadach zawartych w tej książce znać tradycję naukową Uniwersytetu Oksfordzkiego, gdzie Autor studiował, a potem wykładał nauki polityczne. Ich wątkiem przewodnim jest analiza in statu nascendi procesu powolnego rozkładu komunizmu. Po upadku systemu stalinowskiego w Polsce Zbigniew Pełczyński, jako jeden z pierwszych, opisywał pojawianie się elementów pluralizmu politycznego w jednopartyjnym systemie władzy, początkowo głównie za sprawą ...

Książka Iwony Grzegorzewskiej jest jedną z nielicznych, jak dotychczas, monografii opisujących warunki rozwoju dzieci i młodzieży z rodzin, w których uzależniony ojciec podjął leczenie. Autorka w sposób pogłębiony i systematyczny omawia wpływ abstynencji i trzeźwienia ojca alkoholika na przebieg realizacji zadań rozwojowych u dzieci wkraczających w okres dorastania.Zebrany materiał empiryczny, zinterpretowany zgodnie z najnowszą wiedzą o psychopatologii rozwojowej dzieci i mł...

Jest to pierwsze w Polsce tak obszerne i wszechstronne opracowanie problemów etyki badań socjologicznych. Konfrontując postulaty normatywne z praktyką badań jakościowych, zwłaszcza związanych z narażeniem osób badanych na zranienie (krzywdę), Adrianna Surmiak uświadamia czytelnikowi, jak duża część tej praktyki wymaga wrażliwości, intuicji etycznej, empatii, a ponadto jak wiele szczegółowych kwestii należałoby jeśli nie uregulować kodeksowo, to przynajmniej poddać środowiskow...

Pandemia koronawirusa wywołała daleko idące zmiany w funkcjonowaniu świata na każdej płaszczyźnie. Obostrzenia wymuszające modyfikację zachowań zwykłych obywateli, przerwane łańcuchy dostaw powodujące problemy z dostępnością towarów i usług czy głębokie zmiany w sferze polityki krajowej oraz międzynarodowej to tylko niektóre skutki pandemii.Książka jest efektem prac interdyscyplinarnego zespołu badawczego, który przeprowadził dogłębną analizę współczesnego świata z różnych pe...

Książka przekazana do rąk Czytelników obejmuje dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny statystyków i demografów Uniwersytetu Łódzkiego. Można ją traktować jako kontynuację monografii pt. Łódzka statystyka akademicka, wydanej w 2020 roku. Celem tej monografii jest przedstawienie dorobku statystyków i demografów Uniwersytetu Łódzkiego, w tym prekursorów, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój statystyki i demografii jako dyscyplin naukowych i ich szerokich zastosowań w wie...

Książka Magdaleny Jelonek na temat relacji między kształceniem na poziomie wyższym a sytuacją absolwentów na rynku pracy jest ciekawa, momentami inspirująca. (...) Jej ogromną zaletą jest podjęcie próby zrozumienia i interpretacji mechanizmów społecznych regulujących proces transferu absolwentów z instytucji szkolnictwa wyższego na rynek pracy w kontekście trzech głównych nurtów teoretycznych: przede wszystkim teorii zasobów ludzkich oraz krytycznych wobec niej teorii kolejko...

Książka zainteresuje nie tylko wszystkich zajmujących się związkami zawodowymi, ruchami społecznymi i losami „Solidarności”, lecz także tych, którym nie jest obojętne położenie, postawy, wartości, aspiracje polskiego świata pracy. (…)To bardzo ważne opracowanie losów „Solidarności” i ich szerokiego kontekstu. Autorka zdobyła unikalny materiał, którym, o ile wiem, nie może się poszczycić żaden z badaczy związków zawodowych – systematycznie przeprowadzone wywiady ze wszystkimi ...

Urugwaj, a właściwie Wschodnia Republika Urugwaju, jest z wielu względów krajem niezwykłym. Już sama jego nazwa, tłumaczona z języka guaraní jako „rzeka malowanych ptaków”, daje przedsmak tej wyjątkowości. Do światowej prasy Urugwaj trafia regularnie za sprawą przełomowych, bezprecedensowych posunięć, które przyciągają uwagę innych społeczeństw (…). Urugwaj jako pierwszy kraj na świecie ustanowił państwo opiekuńcze. W wyniku splotu wyjątkowych okoliczności stał się krajem świ...

Nasze spojrzenie na starość uległo daleko idącej zmianie, co można dobrze pokazać, odwołując się do koncepcji cyklów życia zaproponowanej przez Eriksona i jednocześnie dokonując pewnej jej rewizji. Nieodłącznym elementem towarzyszącym starości staje się longlife education. Cechą współczesnego świata są bowiem niezwykle szybkie zmiany zarówno w sferze wiedzy, jak i technologii. W tym procesie nieformalnej edukacji znaczącą, ale też budzącą wiele krytycznych uwag rolę odgrywa U...

Bohaterem tej książki jest porządek międzynarodowy. Nie jakiś wybrany, westfalski, wersalski, zimnowojenny czy liberalny, jak się nazywa kolejne porządki w historii lub politologii, lecz także w języku polityczno-publicystycznym.To jest rzecz o pierwszym w dziejach porządku międzynarodowym, który niezauważenie pojawił się bezpośrednio po I wojnie światowej i nadal trwa. Tytułowa perspektywa ontologiczna oznacza, że w książce podjęto próbę wyjaśnienia jego istoty, łącznie z ge...

Co trafniej objaśnia religijność ludzi i społeczeństw oraz stosunki państwo–Kościół: teoria czy historia? W książce Bóg a sprawa polska. Poza granicami teorii sekularyzacji analizowana jest teoria sekularyzacji, głosząca – w wersji hard – że sekularyzacja to uniwersalny proces, w którym religia, jej instytucje i religijność ludzi tracą na znaczeniu i z czasem zamierają. Krytykowano ją na dwa sposoby: pod hasłem „nieprawda, że” oraz „trzeba wyjaśniać to inaczej”. Jak? Trzeba o...

Terapia schematu staje się coraz bardziej popularnym podejściem do leczenia zaburzeń uznawanych jako trudne, jak osobowość borderline. Wczesne nieadaptacyjne schematy, czyli silne i trwałe wzorce przeżywania emocjonalnego i związane z tym przeżywaniem zachowania, powtarzalne w różnych życiowych sytuacjach, mają znaczenie nie tylko w przypadku zaburzeń, lecz także wpływają na jakość życia osób zdrowych. Prezentowane w książce wyniki badań wskazują, że schematy, związane zwłasz...

Książka jest analizą paniki moralnej wzniecanej wokół rodziny. Bez względu na to, czy chodzi o in vitro, edukację seksualną, związki partnerskie czy konwencję antyprzemocową – przy próbach regulacji wszelkich kwestii związanych z rodziną, płcią i seksualnością obserwujemy mobilizację przeciwników tych działań. Ich koronnym argumentem jest, że doprowadzą one do sytuacji pozwalającej wychowywać dzieci przez osoby homoseksualne. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują te ...

Nowatorska analiza tekstów kultury popularnej (powieści, opowiadań, filmów, komiksów itd.), które przedstawiają świat po zagładzie niszczącej cywilizację. Po przebadaniu ponad pół tysiąca dzieł Autor pokazuje, co mówią nam one o nowoczesnym społeczeństwie. W popularnych utworach dostrzega wyparte strachy i lęki, figury obcego, formy dominacji i represji, do których świadomie nikt nie chciałby się przyznać. Książka Lecha Nijakowskiego (…) to wielkie osiągnięcie intelektualne, ...

Książka jest użytecznym kompendium wiedzy o jednym z najważniejszych procesów społecznych XX i XXI wieku – współczesnych migracjach ludności.Dlaczego historia człowieka to historia migracji? Kim jest migrant, uchodźca, repatriant? Jakie są przyczyny procesów migracyjnych i jakie są ich skutki dla jednostki, rodziny i społeczeństwa? Jaka będzie przyszłość migracji? Kim są i jak funkcjonują cudzoziemcy w Polsce? Dlaczego migranci są populacją trudną do zbadania?Na te i wiele in...