Mit maszyny – który Lewis Mumford analizuje i demaskuje w swojej niesamowitej książce – to nasze proste wyobrażenie o technice jako kombinacji narzędzi i postępującej mechanizacji. I może nie warto byłoby się nim zajmować, gdyby nie to, że mit ten, jak większość głębokich ludzkich przekonań, ostatecznie się urzeczywistnia – i to już w obrębie zbiorowości starożytnych. Co więcej, pierwszymi prawdziwie zmechanizowanymi maszynami były raczej same te zbiorowości aniżeli używane p...
Żadne dziecko nie powinno dorastać w świecie pozbawionym hobbitów. Wierzcie mi, jako temu, który wychował się w domu, gdzie nie było ani jednego egzemplarza tej książki. z tego powodu, dopiero jako dorosły zaznajomiłem się z Bilbem, Gandalfem i krasnoludami. Co więcej, zanim przeczytałem o słynnych przygodach hobbita „tam, i z powrotem” – miałem już własne dzieci. (...) Niemożliwe jest, by jakikolwiek szanujący się zestaw klasycznej literatury dla dzieci wykluczył tę baśń To...
Kevin MacDonald (ur. 1944), profesor psychologii ewolucyjnej na Uniwersytecie Kalifornijskim, należy do najbardziej kontrowersyjnych intelektualistów w USA, a Kultura krytyki jest najobszerniejszym i reprezentatywnym wykładem jego poglądów. MacDonald bada naród i kulturę żydowską od strony jej cech „rasowych” i etnicznych. Wychodzi z założenia, że Żydzi jako grupa reprezentują pewną strategię ewolucyjną: dobór grupowy. Polega ona na etnocentryzmie, który oznacza obronę własne...
Prezentowana książka jest próbą stworzenia całościowej wizji pitagoreizmu na podstawie ogółu źródeł dostępnych współczesnemu badaczowi. Skoncentrowana jest wokół zagadnienie arche we wszystkich jego aspektach i we wszystkich dziedzinach rzeczywistości, które to zagadnienie było głównym problemem filozofii pitagorejczyków. W toku wywodu uwzględniona została również całość starożytnej tradycji dotyczącej pitagoreizmu, a wszystkie najważniejsze dla pitagorejczyków zagadnienia zo...
Główną tezą niniejszej pracy jest twierdzenie, że konieczność uwzględnienia kontekstu użycia w celu ustalenia odniesienia dotyczy znacznie szerszej klasy słów, a zależność znaczenia od użycia przyjmuje znacznie bardziej różnorodne formy, niż można by sądzić na podstawie powyższych przykładów.
Moim zdaniem, owa klasa słów obejmuje słownictwo aletyczno-modalne, deontyczno-normatywne, a nawet klasyczne operatory logiki.
Fragment Przedmowy
Proste sytuacje nie do rozwiązania to, jak wskazuje podtytuł, 39 opowiadań filozoficznych. Mają one najczęściej postać dialogu albo korespondencji między bohaterami. Achille Varzi i Roberto Casati w niezwykle pomysłowy i błyskotliwy sposób prowokują do myślenia. Codzienne, znane wszystkim sytuacje stają się złożone i paradoksalne, gdy spojrzeć na nie z nowej perspektywy. Na przykład czy możliwe jest, aby ktoś lecący samolotem w sylwestra z zachodu na wschód na skutek zmian st...
Po sukcesie „Anny Kareniny” (1877) resztę życia najsłynniejszy rosyjski pisarz i myśliciel Lew Tołstoj poświęcił przede wszystkim na dociekania filozoficzno-religijne. W 1886 roku (kiedy ukazała się jego znana nowela Śmierć Iwana Ilicza) zaczął pisać „O życiu”, w pewnym sensie kontynuację rozważań ze „Spowiedzi” (1879; Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011). I „Spowiedź”, i „O życiu” z powodu cerkiewnej cenzury spotkał ten sam los: zakaz rozpowszechniania. „O życiu” ukazało się...
Zebrane w niniejszym tomie studia i rozprawy dedykowane dostojnemu Jubilatowi w 95. rocznicę jego urodzin mieszczą się w kręgu szeroko rozumianej etyki klasycznej. Takim też tytułem zaproponowano opatrzyć wszystkie zamieszczone w nim studia. Inspiracją dla tak sformułowanego tytułu było dzieło Ojca Profesora, które niejako samo za siebie mówi, że etyka klasyczna możne być artykułowana w ramach różnych systemów filozoficznych. Nie musi być tak, że tylko jeden system filozofic...
Tylko przez pierwsze cztery lata od premiery na świecie sprzedano 3 mln egzemplarzy Czarnego Łabędzia, książki o zmienności, ryzyku i istocie nieprzewidywalnych zdarzeń. Przetłumaczono ją na 33 języki! Świat jest pełen Czarnych Łabędzi, czyli wydarzeń, które spadają na nas nagle i odciskają ogromne piętno na naszym życiu. Były to m.in. wybuch I wojny światowej, dojście Hitlera do władzy, zamachy z 11 września 2001 roku w Nowym Jorku czy kryzys finansowy 2008 roku. „Połączeni...
Nauka logiki to bodaj najdziwniejsza z książek Helga – a także dotycząca najbardziej fundamentalnych zagadnień, które Hegel określa jako nauki o bycie, o istocie i o pojęciu. Po z górą pięćdziesięciu latach przedstawiamy Czytelnikowi wydanie drugie tego wręcz legendarnego dzieła. Nie jest to proste wznowienie, a tekst starannie przejrzany i skolacjonowany, unowocześniony i odświeżony. Klasyczny przekład Adama Landmana, tak zakorzeniony w polskiej recepcji Hegla, zyskuje tu na...
Wiem, że tytuł tej książki niejednej osobie, której nie zbywa na wykształceniu, wydaje się dziwny, a jej temat obcy. Wszelako umieszczone w tytule określenie przez długi czas było najsłynniejszym terminem słownika zachodniej filozofii, nauki i poważnej poezji, a koncepcja, którą w czasach nowożytnych zwykło się określać tym lub podobnym mianem, była jednym z kilku najsilniejszych i najtrwalszych założeń myśli zachodniej. Jeszcze w ubiegłym wieku była zapewne najbardziej znaną...
Jedna z najbardziej prowokacyjnych i najciekawszych książek w filozofii analitycznej, swego rodzaju ikona tej filozofii. Autor rozwija tu przedstawioną przez siebie w latach 70-tych (w LOT 1) hipotezę języka myśli, języka umysłowego, połączoną z obliczeniową koncepcją umysłu. Pomysły z LOT 1 wywołały interdyscyplinarną debatę, a właściwie – jak zwykle w przypadku Fodora – wściekłą, zaciętą i emocjonującą polemikę. LOT 2 ją podsumowuje, aktualizuje i rozwija, oczywiście wciąż ...
Zbiór tekstów zatytułowany Rozumienie wartości w kulturach Wschodu ukazuje, jak trudno jest dopasować nasze zachodnie, europejskie poglądy na temat na wartości do tego, co w tej kwestii prezentują filozofie wschodnie. Oprócz zagadnień doskonale mieszczących się w obrębie klasycznej aksjologii zachodniej, obejmujących wartości estetyczne i etyczne, czytelnik znajdzie tutaj rozważania nad wartością poznania i rodzajami wiedzy, charakterystykę szczególnych postaw religijnych i d...
Lektura tekstów Friedricha Nietzschego jest doświadczeniem trudniejszym i bardziej osobistym niż obcowanie z myślą jakiegokolwiek innego filozofa. Nie chodzi tu o skomplikowany język – wręcz przeciwnie, łatwo zrozumieć poszczególne zdania, nie ma naukowego żargonu ani metafor nie do rozszyfrowania. Nieprzypadkowo jednak wokół Nietzscheańskich koncepcji narosło tyle nieporozumień. Każdy musi więc zobaczyć na własne oczy, kim jest Nietzsche. W twórczości Nietzschego wymiary in...
Książka Louisa Althussera jest jedną z najważniejszych propozycji teoretycznych, jakie pojawiły się w XX wieku. To nowatorska interpretacja dzieł Marksa. Dzięki pojęciom zaczerpniętych z psychoanalizy i strukturalizmu Althusser zrywa z utrwalonymi interpretacjami pism niemieckiego filozofa. Próbuje wskrzesić marksizm w jego naukowej postaci. Książka spotkała się z niesłychanym jak na dzieło teoretyczne odzewem czytelników. Stała się bestsellerem porównywalnym ze Słowami i rz...
Książka Łukasza Henela to fascynująca wędrówka po świecie historii filozofii. Grupa młodych przyjaciół pod przewodnictwem swojego nauczyciela poznaje przedstawicieli różnych epok, nurtów i prądów myślowych. Autor napisał tę książkę z pasją; współczesny młodzieżowy język i pełna humoru narracja są tym, co zachęci do lektury nie tylko ciekawych świata gimnazjalistów i licealistów, ale być może także… studentów filozofii! Ponadto książka ta może być bardzo przydatną pomocą nauk...
Zarówno Metallmann, Witkiewicz, jak i Gawecki dochodzą do przekonania o konieczności utrzymywania przez filozofię kontaktu z naukami szczegółowymi, bez przymusu wyrzekania się przez filozofię jej autonomii. Koncepcje, które tworzą oni na przecięciu refleksji przynależnej do nauki i filozofii, należałoby zaliczyć do filozofii przyrody rozumianej jako filozoficzna wiedza o przyrodzie czerpiąca z dokonań nauk przyrodniczych. To stwierdzenie jest główną tezą książki. Stawiam równ...
Czy człowiek jest w stanie odkryć zamysły Boga w stworzonym świecie? Tytułowe dwie księgi to Biblia i „księga przyrody”, obie ofiarowane człowiekowi przez Boga. Podwójne źródło poznania – objawienie i krytyczny rozum nie może być sprzeczne. Obie ścieżki są niezależne, lecz także kompatybilne. Książka Olafa Pedersena podejmuje jeden z najstarszych i najważniejszych problemów nauki: kwestie wzajemnych relacji między naukami przyrodniczymi a teologią. Wszechświat jako zegar, Sło...
Pierwsza synteza wiedzy teoretycznej, ale i praktycznej na temat istoty i różnych sposobów rozgrywania konkurencji i walki za pośrednictwem deprecjonowania statusu i dorobku rywali i przeciwników zamiast prezentowania własnych walorów, osiągnięć i zasług. Stanowi z jednej strony nader aktualny komentarz do narastającego "zdziczenia obyczajów politycznych", z drugiej strony – zdystansowany obraz ponadczasowego repertuaru destrukcyjnej socjotechniki, manipulacji wizerunkiem adw...
Często mówi się, że "każda osoba ludzka jest wyjątkowa i niepowtarzalna" lub, że "każda osoba jest celem samym w sobie, a nie jedynie środkiem do osiągnięcia jakiegoś celu". Jednak co dokładnie znaczą te znane stwierdzenia? Jakie jest ich źródło? Co znaczy istnieć jako osoba. "Bycie sobą" to studium z antropologii filozoficznej, pogłębiające rozumienie. John F. Crosby poprzez swoje rozważania rzuca nowe światło na niepowtarzalność każdej osoby. Bada jej podmiotowość lub wew...
Jak powstał świat i jaki czeka go koniec, jeśli takowy nastąpi? Czym jest ludzki umysł i czy może on przetrwać śmierć? Jaki związek z naszymi koncepcjami Boga mają czas i przestrzeń? Czy obserwowany we wszechświecie porządek jest wynikiem planowego działania czy przypadku? Paul Davies twierdzi, że na wiele pytań stawianych przez religię można obecnie znaleźć naukowe odpowiedzi. Opisuje nowy scenariusz kosmologiczny, w którym kwantowy wszechświat powstaje z nicości. Jego książ...
Dla filozofa praca ta była manifestem zwycięstwa nad sobą, efektem jego zmagań z problemem śmierci Boga i krytyką judeochrześcijańskiego oglądu świata. Poetycki i profetyczny styl dzieła, odwołujący się często do staro- i nowotestamentowych aluzji a rebours, zapewnił książce miano jednego z najważniejszych dokonań literatury niemieckiej. Dzieło wypełnione presokratejskimi metaforami odwołującymi się do filozofii przyrody i przywołującymi byty najprostsze, takie jak ziemia, po...
Asztawakragita czyli pieśń Asztawakry to indyjski dydaktyczny poemat filozoficzny, nauczający w duchu systemu adwaita wedanty, że jedyną wartością wyzwalającą człowieka jest poznanie. Poemat ten, skomponowany w stylu humanistycznym, jest równocześnie wysokiej klasy dziełem literackim. Autor poematu jest anonimowy. Utwór pochodzi prawdopodobnie z XIV wieku. Religijno-filozoficzny poemat został ujęty w postać dialogu między mędrcem Asztawakrą a jego uczniem, legendarnym królem...
Pierwszy z dwóch tomów (nagranych na taśmy i starannie spisanych) słynnych wykładów prowadzonych przez profesora Marka Siemka w ramach zajęć kursowych w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Autor z charakterystyczną swadą i językową elegancją omawia najważniejsze i najtrudniejsze zagadnienia filozofii Kanta, Hegla, Schellinga, Fichtego, Marksa, swobodnie odwołując się do całej europejskiej kultury XVIII-XIX wieku. Niezwykle klarowny język i przejrzysta konstrukcja...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
