Czy teorie żyjącego na przełomie XV i XVI wieku florenckiego filozofa można dziś odłożyć do lamusa? Nic bardziej mylnego – stwierdza dr Anna Macha-Aslanidou i wykazuje, że porady, które Niccolo Machiavelli dawał renesansowemu księciu, idealnie nadają się obecnie dla szefów wielkich korporacji, których to funkcjonowanie i struktura władzy zadziwiająco przypomina działanie włoskich państw-miast tamtych czasów. Autorka stanowczo broni autora Księcia przed zarzutami o niemoralno...
Sprawiedliwość społeczna jest jedną z najważniejszych filozoficznych idei. Czy może być urzeczywistniona we współczesnym liberalno-demokratycznym państwie? Odpowiedź na to pytanie zawierała ogłoszona w drugiej połowie XX wieku teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa, która postulowała ograniczenie nierówności społecznych i zapoczątkowała dyskusje na ten temat trwające do dziś. Wyrastające z tej tradycji najnowsze teorie sprawiedliwości liberalnej: Amartyi Sena i Marthy Nussbaum ...
W niezwykle zagmatwanej sieci, jaką stanowi topografia Nietzscheańskiej filozofii, antychrześcijaństwo zdaje się być jednym z trzech punktów orientacyjnych. Triadę tę uzupełniają radykalna, wyrażająca się w niepohamowanej pasji polemiczno-krytycznej diagnoza współczesnej kultury oraz trwały sentyment do epoki starożytnej, ujawniany przez wciąż ponawiany postulat powrotu do wartości obecnych w kulturze greckiej.
Na początku musimy bliżej zbadać wyrażenia charakteryzujące nasz temat. Jakie greckie terminy mają znaczenie religii i religijności? Żadne z tych pojęć nie posiada ścisłego odpowiednika w języku greckim. Za pomocą naszego pojęcia religii nie sposób zrozumieć, co mogła ona oznaczać dla Sokratesa. Słowo „religia” jest słowem niegreckim. Dla każdego nowoczesnego badacza lub myśliciela wychowanego na chrześcijańskim Zachodzie istota greckiej religijności pozostaje czymś tajemnicz...
Niemiecki filozof Hermann Schmitz (ur. 1928) zaprojektował swoją Nową Fenomenologię w latach 70. XX wieku. Z perspektywy „ja-tu-teraz” starał się w licznych dziełach, do których niniejsze może służyć za wprowadzenie, rozwijać fenomenologię wychodzącą od bezpośredniego doświadczenia. Schmitz rezygnuje z heroicznych aktów „redukcji” Husserla, nie wierzy bowiem w możliwość takiego dotarcia do „czystej” świadomości, rezygnuje z wszelkiego transcendentalizmu, a nawet z idei samej ...
Książka jest znaczącym dokonaniem w badaniach prowadzonych przez niezwykle prężnie działającą Polską Szkołę Argumentacji. Autorki przedstawiają rekonstrukcje logiki dialogowej Lorenzena oraz dialektyki formalnej Hamblina, twórczo wykorzystując języki opisu dialogowego Prakkena, a więc ich rozprawa istotnie wzbogaca zarówno teoretyczne badania argumentacji, jak też metateorię tych badań. Podane w rozprawie rozwiązania pozwalają precyzyjnie ujmować nie tylko wzajemną krytykę st...
Fenomenologiczny umysł to podstawowa lektura dla każdej osoby zainteresowanej współczesnymi badaniami nad umysłem. Książka jest zarówno systematyczną prezentacją najważniejszych stanowisk teoretycznych i klarownie napisanym przewodnikiem po toczonych obecnie debatach, jak i ważnym, niezwykle oryginalnym głosem w dyskusji. Gallagher i Zahavi, łącząc w przystępny sposób filozoficzne argumenty z danymi empirycznymi, pokazują, że fenomenologiczna tradycja w filozofii (od Husserla...
Ian G. Barbour, w swojej klasycznej książce, podejmuje trzy zagadnienia, które pozwalają naświetlić specyfikę języka religii. Pierwsze z nich to zróżnicowanie funkcji języka. Nauki przyrodnicze i religia, mając odrębne zadania, posługują się właściwymi sobie językami i schematami rozumowania. Symbole religijne i ich przedstawienia w mitach służą do interpretacji ludzkiej historii i przeżyć, ustawiając je w odpowiedniej perspektywie. Drugie zagadnienie to rola modeli, zarówno ...
Wolność jednostki jest efektem długiego rozwoju cywilizacji, na który składa się ewolucja władzy politycznej zdolnej do gwarantowania tejże wolności jako podstawowego uprawnienia. Autorytet władzy wiąże się przede wszystkim ze skutecznością zapewnienia ładu w społeczeństwie. Ludzie mogą obyć się bez państwa tylko we wczesnych stadiach rozwoju cywilizacji.
W bezliku przeciwieństw gubi się wszelką orientację ("Czy jest jeszcze jakieś "na górze" i jakieś "na dole"?"). A sam Nietzsche rzeczywiście staje się "dynamitem" ("Nie jestem człowiekiem, jestem dynamitem"), który eksploduje na naszych oczach i dzięki naszym oczom, wszystko rozrywając, rozrzucając ("Czy nie spadamy bez ustanku? W tył, w bok, wprzód, we wszystkie strony?"). W wyrwie pośród wszystkiego - i w wyrwie po oczach, bosko zwanej oczodołami - ukazuje się nic ("Czy nie...
W pierwszej części tomu prezentujemy niepublikowany dotychczas tekst J. M. Bocheńskiego, dotykający kwestii tajemniczości śmierci, oraz komentarz do tego tekstu pióra Korneliusza Polickiego, wieloletniego współpracownika Bocheńskiego. Na drugą część składają się artykuły-referaty wygłoszone na sympozjum zorganizowanym w październiku 2012 roku przez Instytut Filozofii UKW w Bydgoszczy z okazji 110 rocznicy urodzin J. M. Bocheńskiego.
Tom reprezentuje "maksymalistycznie" pojętą historię filozofii, polegającą przede wszystkim na badaniu dziejów problemów filozoficznych. Autorzy wychodzą od filozofii sumienia, przez rozmaite podejścia do analizy historii filozofii od Gogacza, Świerzawskiego, Andrzejuka, po Gilsona oraz Topolskiego. Występują tu odwołania do kluczowych terminów filozofii klasycznej i wieków średnich (św. Tomasz z Akwinu). Uzupełnieniem są dwa wątki 1) paleologia, jako nauka pomocnicza histori...
Książka systematyzuje ogromny obszar nauki – jest swego rodzaju przewodnikiem po rozległym i wielopiętrowym świecie refleksji poznawczej, szeroko pojętej problematyki działania umysłu i mózgu. Krzyżują się tu filozofia umysłu, kognitywistyka, filozofia poznania, psychologia ewolucyjna, psycholingwistyka, językoznawstwo, a także historia nauki. Współczesna wiedza na temat poznawczego funkcjonowania człowieka nie stanowi bowiem jednolitej dziedziny – ludzkiego umysłu nie można ...
Gdzie kończy się dzieło a zaczyna szaleństwo? Jak możliwy jest język, który w jednym i tym samym dyskursie mówi o poezji i szaleństwie? Kiedy narodziła się literarura i z jakiego doświadczenia? Jak, w jakich warunkach i za pomocą jakich form, coś takiego jak podmiot może pojawić się w porządku dyskursu? W książce tej czytelnik znajdzie próbę odpowiedzi na te i inne zasadnicze pytania dotyczące języka i literatury. Głównym tematem jest nieodmiennie niewidoczna linia oddzielaj...
W rozumieniu autora żydowski mistycyzm objął znacznie szerszy zakres zjawisk, niż uprzednio przyjmowano: nie tylko średniowieczną kabałę, lecz także opisane w tym tomie: XVI-wieczną kabałę Izaaka Lurii, kontrowersyjny ruch Sabbatacja Cwi, a także chasydyzm na ziemiach polskich z Baal-Szem Towem. W interpretacji Scholema mistycyzm żydowski stanowi ciągłość od wczesnego średniowiecza aż po współczesność. Ta książka jest tyleż historią, co analizą charakterystycznych wątków teg...
Wyjątkowe znaczenie książki w dziejach marksizmu opiera się na pewnym paradoksie. Otóż ta wydana w roku 1923 książka ucieleśnia sobą radykalne zerwanie ze wszystkim, co dotąd występowało jako "filozofia marksistowska", a nawet więcej: w pewnym sensie naprawdę realizuje dawny, choć przez marksistów zapomniany postulat Marksa domagający się "zniesienia filozofii". Zarazem jednak właśnie ta książka jest bez wątpienia pierwszym rzeczywiście filozoficznym dziełem w tradycji marksi...
„Mów, co chcesz, póki nie przeszkodzi ci to widzieć, jak się rzeczy mają. A gdy to widzisz, to niejednego nie powiesz” (Dociekania filozoficzne §79). Słowa te wyrażają – jak sądzę – sedno przedsięwzięcia zwanego filozofią lingwistyczną, wiążąc cel dociekań pojęciowych z zadaniem rozjaśniania trudności wynikających z błędnych wyobrażeń na temat sposobu, w jaki funkcjonuje język. Jest to zarazem główny motyw zebranych tu wypowiedzi, które dotyczą – zgodnie z podtytułem – zastos...
Redaktorom tomu udało się zgromadzić wypowiedzi kilku znakomitych, uznanych aksjologów (…), a także wielu młodych już znanych z tego, że nie rezygnują z aksjologicznego podejścia do podstawowego ludzkiego odniesienia do świata, jakim jest wartościowanie. Nie brakuje dziś bowiem głosów ubolewających nad zabrnięciem filozofii w pułapkę aksjologii jako niedającej się racjonalnie ująć rzeczywistości ludzkiej. Trudno mi jednak podzielać te narzekania, rezygnujące z prób uporządkow...
Książka Witolda Mackiewicza jest podręcznikiem historii filozofii, od okresu tzw. I pozytywizmu do czasów najnowszych tzn. do końca XX wieku. Zawiera ona podstawowe informacje oraz komentarze dotyczące rozwijanych w tym okresie kierunków filozoficznych, jak i ich najwybitniejszych przedstawicieli.
Niemiecki filozof Max Scheler (1874–1928) napisał „Resentyment a moralności” tuż przed I wojną światową (1912) przede wszystkim jako polemikę z oceną chrześcijaństwa sformułowaną ćwierć wieku wcześniej przez Friedricha Nietzschego. Nietzsche wprowadził do terminologii moralnej pojęcie „resentymentu” jako wartości negatywnej. Scheler porównuje różne moralności i broni chrześcijaństwa przed zarzutem, że stanowi ono wykwit „resentymentu”, „moralności słabych”, którzy siłą swojej...
Po udanych przemarszach przeciwników dyskryminacji osób „kolorowych”, dyskryminacji kobiet, dyskryminacji ekosfery, ulicami zachodniego świata przetaczają się hałaśliwe demonstracje „przeciwników homofobii”. Co ze swojej istoty jest celem tych zgromadzeń, skoro „prywatne” praktykowanie homoseksualizmu cieszy się dzisiaj tą samą równością, co „prywatne” praktykowanie „heteroseksualizmu”? Czyżby chodziło o zdobycie społecznej akceptacji dla tego typu praktyk? Współczesny polity...
Jak pogodzić wiarę w stworzenie świata przez Boga z wiedzą naukową? Jak ma się biblijny opis stworzenia do około czternastu miliardów lat historii wszechświata i ewolucyjnego pochodzenia ciała i umysłu człowieka? Czy nowoczesny, naukowy światopogląd wyklucza religijność i czyni z niej zabobon? To pytania, jakie przed sobą muszą postawić nie tylko naukowcy, filozofowie i teologowie. Stawia je każdy, kto racjonalnie podchodzi do swojej wiary, czyli prawdę o Bogu i świecie próbu...
Diagnoza śmierci Boga we współczesnym Nietzschemu świecie, zorientowanym pozytywistycznie i naturalistycznie, była raczej stwierdzeniem czegoś, co dla ówczesnych elit było już coraz bardziej oczywistym faktem. Co teraz? – pyta nas Nietzsche. Czy nawrót do natury? Czy sama natura wystarczy, by określić istotę człowieka, uchwycić jego specyficzną różnicę? Odpowiedź Nietzschego jest tyle zaskakująca, co błyskotliwa: wydaje się on bowiem w tym punkcie zgodzić z krytykowanym prze...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
