4 kwietnia 1942 roku. Statek z pierwszymi Polakami dociera do Pahlawi w Iranie. Wita ich piaszczysta plaża – to tutaj powstanie miasteczko: setki białych namiotów, które na długie tygodnie staną się domem dla kilkudziesięciu tysięcy ludzi. Niektórzy po zejściu na ląd całują perską ziemię.Ci, którzy przeżyli podróż z Sybiru, wierzą w szansę na normalne życie, mają nadzieję na powrót do Polski i ponowne spotkanie z bliskimi. Liczą, że tutaj ich los się odmieni.Zainspirowana his...
Historia „jednego z najbardziej niepokojących skandali korupcyjnych ostatnich 20 lat” („New York Times”) autorstwa nominowanego do Pulitzera autora, który zdemaskował ciągnącą się latami działalność rabunkową gangu gliniarzy z Baltimore.„Dziennikarskie śledztwo, które nie tylko ukazuje wzlot i upadek skorumpowanej jednostki policji, lecz także stanowi nieuniknione zakończenie półwiecznej katastrofy, którą okazała się amerykańska wojna z narkotykami” – David Simon.Ba...
My kontra oni. Prawica vs. lewica.Liberałowie przeciwko konserwatystom.Linie kolejnych podziałów wyznaczają rytm naszego życia. Coraz częściej okopujemy się na z góry przyjętych pozycjach, gotowi bronić ich za wszelką cenę. Przekonani przekonują tylko przekonanych, a ci, którzy wychodzą z propozycją dialogu, traktowani są w najlepszym razie jak pożyteczni idioci. Czy faktycznie jesteśmy skazani na polsko-polskie przepychanki?To zależy. Bo jeśli przyjrzymy się sobie bliżej, ok...
Zmieniają się księża, zmieniają się biskupi, a patologie w polskim Kościele pozostają. Nierozliczone przestępstwa, w tym pedofilia, brak kontroli nad finansami, arbitralność awansów, wykluczenie kobiet, feudalny model władzy, afery seksualne, skorumpowani biskupi, rozpusta, kolesiostwo, cynizm, związki z władzą, hipokryzja... Przez media co i rusz przewijają się kolejne skandale, które pokazują, że hierarchowie mają na sumieniu bodaj wszystkie grzechy główne. To system jest c...
POKAŻĘ WAM ŚWIAT SOCIAL MEDIÓW, JAKIEGO NIE ZNACIE Widziałem ludzi, którzy dla zasięgów robili z siebie idiotów, porzucali swoje miłości i oszukiwali najbliższych. Bywałem na imprezach, gdzie cukiernice z kokainą przechodziły z rąk do rąk, a milionowe kontrakty dostawali tylko ci, którzy ćpali. Byłem po drugiej stronie świata, w którym influencerzy zdejmowali maski i wszyscy, co do jednego, wierzyli, że są bogami.Wiem, jak wspiąć się na ten Olimp. Stałem na jego szczycie...
Wojciech Jagielski – wielokrotnie nagradzany pisarz, publicysta, korespondent wojenny, autor bestsellerowych książek.Za tę książkę autor mógł zapłacić życiem! − Jestem Szamil Basajew, osiemnastokrotnie zabity – rzucił na powitanie. (…)− Nie boi się pan, że…− Ja to się, proszę pana, niczego nie boję.Autor wyrusza na Kaukaz, gdzie po latach rosyjskiej dominacji rodzi się głód niepodległości. Staje się świadkiem konfliktu między dwoma czeczeńskimi przywódcami – szalonym zwolenni...
Wszyscy Polacy to jedna wielka alkoholowa rodzina - mówi jeden z bohaterów książki Agnieszki Jucewicz, dziennikarki "Gazety Wyborczej", autorki bestsellerowych książek (m.in. Czując, Żyj wystarczająco dobrze) oraz Magdaleny Kicińskiej, autorki głośnej "Pani Stefy" oraz redaktorki naczelnej miesięcznika "Pismo". "Dom w butelce" to zbiór mocnych, głębokich rozmów z dorosłymi dziećmi alkoholików. Jakie wyglądało ich dzieciństwo? W jaki sposób uzależnieni rodzice wpłynęli na ich ...
Dwa słowa są w tej pracy zakazane: powołanie i bohaterstwo.Jakub Sieczko, lekarz, specjalista anestezjologii i intensywnej terapii, przez sześć lat pracował w stołecznym pogotowiu ratunkowym. To osiem tysięcy godzin na dyżurach, tysiące twarzy, setki tragedii – raczej nie tych z pierwszych stron gazet. Kilka spektakularnych sukcesów i żadnego cudu, bo siły nadprzyrodzone mają na warszawskim Grochowie wolne. Ludzie jeżdżący karetką i nazywani czasem bogami – wcale nimi nie są....
Podróż samolotem to dla wielu z nas sprawa skomplikowana, kłopotliwa i często przerażająca, a ponadto spowita aurą tajemniczości. Od momentu, w którym przechodzimy przez drzwi terminala, atakują nas polecenia – stań tu, zdejmij buty tam, opróżnij kieszenie do tej kuwety, zapnij pas, zrób to, odłóż tamto – oraz lawina informacji. Większość dochodzi do nas nie bezpośrednio, lecz przez mikrofon; niektórych niedosłyszymy, innych nie zrozumiemy, jedne nas onieśmielają, innymi czuj...
„To chyba najbardziej stabuizowana grupa ofiar II wojny” – usłyszała autorka od archiwistki, z którą rozmawiała na początku pracy nad książką. I rzeczywiście: o polskich ofiarach nazistowskiego programu „eutanazji” wiadomo niewiele. A to, co udało się ustalić, nie dotarło do powszechnej świadomości. Bo kto poza specjalistami wie, że było ich co najmniej dwadzieścia tysięcy? Albo że po raz pierwszy komory gazowej Niemcy użyli do zgładzenia pacjentów szpitala psychiatrycznego w...
Dlaczego Jacek Kuroń wzywał do zbrojnego powstania? Czemu Ronald Reagan trzymał jego apel w szufladzie biurka? Jaką cenę zapłaciła rodzina Frasyniuków za opozycyjną działalność Władysława? Jak Danuta Wałęsa zdobyła świniaka na święta, gdy Lech siedział internowany? Twórcy obsypanego nagrodami musicalu 1989 podejmują próbę znalezienia pozytywnego mitu Solidarności. Odchodzą od podręcznikowej narracji o Polsce czasu przemian. Proponują nową opowieść o przeszłości, która pomo...
Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte. Później była ta n...
Wojna? Nikt nam tutaj szyj nie sprawdza i nie każe mówić pacierza na dobranoc. Do szkoły chodzić nie trzeba i nikt nie pilnuje, kiedy kładziemy się spać. Podoba mi się tutaj. Magdalena Grzebałkowska przedstawia poruszający obraz wojny widzianej oczami jej najmłodszych uczestników. Trzyletni Arthur trafia do domu dziecka, gdzie będzie wychowywany na idealnego nazistę. Lilia w łagrze pokocha Stalina, choć jest córką wrogów ludu. Mały Minoru, Amerykanin japońskiego pochodzenia, ...
Mamy tylko jedną Europę. Dbajmy o niąZe zgliszcz i gruzów drugiej wojny światowej wzniesiono na Starym Kontynencie nowy gmach, który stał się domem wielu narodów. Dzieje tej bezprecedensowej odbudowy przedstawia w swej najnowszej książce Timothy Garton Ash. Jego spojrzenie na historię Europy po 1945 roku jest niezwykle osobiste. Opisuje ją z perspektywy własnych doświadczeń, na podstawie wspomnień najbliższych i oczami dziesiątek osób, świadków przełomowych wydarzeń i codzien...
W 1968 roku ukazało się pierwsze wydanie reportaży Ryszarda Kapuścińskiego „Kirgiz schodzi z konia”, pokłosie podróży autora po kaukaskich i środkowoazjatyckich republikach Związku Radzieckiego. Jak Azja Centralna i Kaukaz wyglądają dziś, pięćdziesiąt lat później i prawie trzydzieści po rozpadzie radzieckiego imperium? W jaki sposób Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan, których granice wyznaczają zasieki, pola minowe i drut kolczasty, odbudowują i p...
Historia Litwy to nie tylko unia lubelska, wspólna walka o Grunwald, Pan Tadeusz oraz obowiązkowe zwiedzanie Ostrej Bramy i cmentarza na Rossie. Dominik Wilczewski snuje wciągającą opowieść o splocie przeszłości Litwy z jej współczesnością. Litwini wiele razy upadali, bywali pionkami w grze wielkich mocarstw – i znów powstawali, wiedzeni nadzieją na przetrwanie narodu, tożsamości, języka i kultury. Własnym wysiłkiem wyciągnęli swoje państwo z historycznego niebytu, zbudowal...
Ta sprawa rozpaliła Amerykę do czerwoności. Paul Ingram – szanowany obywatel, wzorowy ojciec, zastępca szeryfa w stanie Waszyngton – został w 1988 roku oskarżony przez swoje prawie już dorosłe córki o wykorzystywanie seksualne. Początkowo zarzuty dotyczyły przemocy seksualnej w dzieciństwie, lecz stopniowo zaczęły również obejmować tortury i gwałty zaledwie sprzed paru tygodni od oskarżenia. Kolejne zeznania przynosiły coraz więcej rewelacji – w krwawych satanistycznych ryt...
Przełożyli Richard Bialy i Tomasz Tłuczkiewicz Reporter wsiada do autobusu pełnego ludzi, którzy chcą uciec od życia, jakie oferuje im zdziadziała Ameryka – tak w 1968 roku powstaje powieść Próba kwasu w elektrycznej oranżadzie i staje się jedną z najgłośniejszych książek non-fiction w USA. Zarówno z powodu tematu, jak i „stylistycznej pirotechniki” autora.To opowieść o sławnym pisarzu Kenie Keseyu, autorze powieści Lot nad kukułczym gniazdem (na...
Warmia i Mazury to od lat raj wczasowiczów, kuszący bezkresnymi jeziorami, lokalną kulturą i obietnicą relaksu. Cud natury, którym z przyjemnością chwalimy się za granicą. Wydawać by się mogło, że to kwintesencja polskości. Jednak nie zawsze tak było. Ziemie te, przez lata niemieckie, weszły w skład państwa polskiego po II wojnie światowej. W jednej chwili zmieniło się wszystko. Mieszkańcy, którzy pozostali, musieli na nowo odnaleźć się w niełatwej rzeczywistości. Beata ...
KSIĄŻKA, NA PODSTAWIE KTÓREJ POWSTAŁ SERIAL SZPITAL NEW AMSTERDAMDoktora Maxa Goodwina pokochały miliony widzów na całym świecie. Jego pytanie: „Jak mogę pomóc?”, wywołało niejedną rewolucję i uratowało życie setek pacjentów. Pierwowzorem serialowego Maxa był doktor Eric Manheimer, który z równie niesamowitym zaangażowaniem i poświęceniem walczył o swoich pacjentów w szpitalu Bellevue w Nowym Jorku.TO JEGO PRAWDZIWA HISTORIA I jedyny taki szpital, w którym spotkają się zarówn...
„Jeżeli do białego lukru dostanie się choć jedna ciemniejsza kropla, lukier nigdy nie będzie już biały” – królowa Ku Klux Klanu uczy dzieci, jak przygotować bożonarodzeniowy tort. Chociaż dziś Amerykanie odruchowo wzdrygają się na hasło „Ku Klux Klan”, ten ma się całkiem nieźle i działa w pełni legalnie. W USA jest aktywnych kilkadziesiąt organizacji ze słowem „Klan” w nazwie. W ciągu ostatnich dwóch dekad FBI kilkakrotnie udaremniło zamachy przygotowywane przez ich ekstr...
W czasie wielkiej wojny ojczyźnianej zginęły miliony radzieckich dzieci. Rosyjskich, białoruskich, ukraińskich, żydowskich, tatarskich, łotewskich, cygańskich, kozackich, uzbeckich, ormiańskich, tadżyckich. Te, które przeżyły, wojny nie zapomniały nigdy. Dla nich to wspomnienie pierwszego papierosa otrzymanego od Niemca, zapach bzu i czeremchy, zabawa w strzelanie, pierwsze grzyby w lesie, kózka, która miała dawać mleko i zapewnić rodzinie przetrwanie. Ale też sprawy, prz...
Gdybym był specem od politycznego piaru, spindoktorem, nadzorcą internetowego portalu lub medium, przepraszam za wyrażenie, społecznościowego, zakazywałbym lektury tego wydania i nie pozwalałbym na jego promowanie. Wiadoma rzecz: to na polaryzacji można zarabiać (i to w każdym niemal sensie, od mobilizowania wsparcia elektoratu po aspekt finansowy), to wokół polaryzujących tematów można się kłócić albo utwierdzać w słuszności swoich przekonań w ramach własnej bańki – a nie wo...
Przewodnik po Wenecji, który czyta się jak powieść.Gretkowska połączyła encyklopedyczne treści z literackim stand-upem.Miasto papieży i grzeszników, artystów i złoczyńców. Kościoły buduje się tu z pieniędzy ściąganych od prostytutek, a współcześni mafiozi wykradają zwłoki dawnej świętej. Wenecja to też miejsce ukochane przez wielkich tego świata: malarzy, muzyków, pisarzy. Miasto, które oszałamia bogactwem estetycznym i wywołuje objawy somatyczne zwane syndromem weneckim.Jest...
Ebooki to książki, których treść została zapisana w formie elektronicznej. Są nazywane również e-książkami, publikacjami elektronicznymi czy książkami elektronicznymi. Ebooki można odczytywać na komputerach i laptopach, ale są one przeznaczone głównie do czytania na urządzeniach przenośnych takich jak smartfony, tablety i przede wszystkim czytniki książek elektronicznych. Ebooki posiadające swoje pierwowzory w formie papierowej są jej odwzorowaniem. Posiadają wszystkie elementy obecne w „tradycyjnej” wersji, takie jak okładkę, ilustracje, spis treści, przypisy itp.
Niepodważalną zaletą ebooków jest to, że w odróżnieniu od drukowanej książki można w nich zmieniać rodzaj oraz wielkość czcionki, formatować tekst, a w zależności od posiadanego czytnika istnieje też możliwość wyszukiwania pojedynczych słów w tekście, dodawania zakładek i robienia notatek.
Ebooki są dostępne w wielu formatach. Najpopularniejsze z nich, będące standardem dla publikacji elektronicznych, to EPUB, MOBI i PDF.
To nowoczesny format będący standardem publikacji ebooków. Format EPUB umożliwia zmienianie wielkości fontu, co pomaga dopasować jego rozmiar do ekranu. Ebooki w tym formacie najlepiej odczytywać na urządzeniach posiadających ekran eINK (elektroniczny papier), chociaż można je odczytać także na smartfonie czy tablecie. Format EPUB jest możliwy do odczytania na komputerze, jednak do tego celu konieczne jest zainstalowanie właściwego oprogramowania.
Jest formatem ebooków wykorzystywanym przez czytniki firmy Amazon – Kindle (oraz na innych urządzeniach i programach dostępnych na rynku). Publikacje MOBI są zapisane w formacie Mobipocket, można więc pobrać je na dowolny sprzęt elektroniczny posiadający oprogramowanie umożliwiające odczytanie plików MOBI. Format ten jest oparty na języku HTML, dlatego jego wyświetlanie jest możliwe na urządzeniach mobilnych.
To format zapewniający taki sam wygląd strony jak w wersji papierowej – w tym formacie podział na strony jest sztywny. PDF służy do długoterminowego archiwizowania elektronicznych danych i może być odczytywany na większości komputerów, laptopów, smartfonów, czytników czy tabletów.
Książkowe reportaże mieszczą w sobie zarówno pasjonujące relacje z podróży po całym świecie (jak na przykład “Biała gorączka” Jacka Hugo-Badera), opowieści o Polsce (jak “Nie zdążę” Olgi Gitkiewicz), miejscach, do których z reguły osoby postronne nie mają wstępu (jak “Klerycy. Życie w polskich seminariach” Mariusza Sepioło) czy oparte na faktach i mrożące krew w żyłach historie sprzed lat (jak “Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca” Alice Lugen).
Oparte na faktach, z reguły bez znaczących ubarwień fabularnych - takie reportaże czytane są najchętniej. Dzięki ich autorom i autorkom możemy wejść w nieznane nam dotychczas światy polityki, kultury, zamkniętych społeczności, odwiedzić miejsca targane konfliktami, ale także głębiej poznać to, co wydaje się być na wyciągnięcie ręki. Reportażyści dokumentują i opisują otaczającą nas wszystkich rzeczywistość, opierając swoje publikacje na własnych doświadczeniach, wywiadach, dokumentach i podróżach. Ich książki dotyczą także często zagadek i teorii spiskowych, zapomnianych miejsc lub wydarzeń, czy spraw społecznych.
Na Woblink wśród ebooków z kategorii reportaż znajdziecie wiele dzieł znakomitych i uznanych reportażystów, zarówno z Polski, jak i ze świata. W formacie epub, mobi lub pdf czekają na Was książki autorstwa między innymi Hanny Krall, Ryszarda Kapuścińskiego, Wojciecha Jagielskiego, Pawła Smoleńskiego czy Mariusza Szczygła. Warto sięgnąć także po wyróżnioną Nagrodą Literacką Nike książkę “Żeby nie było śladów” Cezarego Łazarewicza.
Wśród zagranicznych twórców reportaży znajdziecie Orianę Fallaci, Liao Yiwu, Craiga Taylora, Amosa Oza, Davida Attenborough czy Swietłanę Aleksijewicz. Ta ostatnia autorka jest również laureatką Literackiej Nagrody Nobla - jej reportaże “Wojna nie ma w sobie nic z kobiety”, “Czasy secondhand”, “Czarnobylska modlitwa” czy “Cynkowi chłopcy” dostępne są na Woblink między innymi jako ebooki.
Dotychczas czuliście opory przed tym, żeby przeczytać jakiś reportaż albo nie wiecie za bardzo, po co sięgnąć w pierwszej kolejności? Spieszymy z pomocą! Czytanie reportaży pozwala otworzyć oczy na rzeczywistości i doświadczenia, które dotychczas nie były nam dostępne albo nie zdawaliśmy sobie w ogóle sprawy z ich istnienia. Udowadniają one także, jak wiele zupełnie niespodziewanych, a nawet niewidocznych rzeczy dzieje się często bardzo blisko nas. Dzięki temu nie tylko ciągle dowiadujemy się więcej o świecie, ale także uwrażliwiamy na ludzkie historie. Od czego jednak zacząć? Propozycji jest wiele. W naszym kraju mamy pewien przywilej - zwłaszcza w XX i XXI wieku rozwinęła się znakomita tzw. polska szkoła reportażu, której dzieła doceniane są nie tylko w Polsce, ale także i na świecie. Dobrym początkiem zapoznawania się z nią jest sięgnięcie po zbiór najważniejszych tekstów - trzytomową “ Antologię polskiego reportażu”, prezentującą historię najlepszych twórców. Tą wydaną przez Wydawnictwo Czarne pod redakcją Mariusza Szczygła monumentalną kolekcję znajdziecie na Woblink jako książkę papierową oraz ebook.
Chcielibyście zabrać coś ze sobą w drogę jakąś krótszą historię? Nic prostszego! Na początek polecamy zwłaszcza “ Z miłości? To współczuję!”, historię współczesnego Omanu autorstwa Agaty Romaniuk.
A może chcecie podróżować dalej? Sięgnijcie po “Indie. Kraj miliarda marzeń” Weroniki Rokickiej albo “ Izrael już nie frunie” Pawła Smoleńskiego. Interesuje Was miejsce kobiet w innych kulturach i społecznościach? “ Kwiaty w pudełku. Japonia oczami kobiet” Karoliny Bednarz będą dobrym pomysłem.
Azja to trochę zbyt daleko? Nie ma problemu, wybierzcie się wraz z Mariuszem Szczygłem śladami jego “ Osobistego przewodnika po Pradze”.
Chcielibyście zacząć od klasycznych pozycji reportażu? “ Imperium”, “ Szachinszach” lub “ Cesarz” Ryszarda Kapuścińskiego czekają na Was w formatach epub, mobi lub pdf.
Może jest tak, że przeczytaliście już trochę reportaży w swoim życiu, ale gdy patrzycie na długą listę pozycji ukazujących się nakładem Wydawnictwa Czarne, Wydawnictwa Otwartego, Wydawnictwa Szczeliny, Wydawnictwa Literackiego albo Wydawnictwa Znak od nadmiaru dobra zaczyna się Wam kręcić w głowie i już nie wiecie, co wybrać następnego? Spróbujemy pomóc!
Miłośnikom reportaży podróżniczych oraz osobistych historii związanych z dalekimi krajami polecamy ebook “Ulica wiecznej szczęśliwości. O czym marzy Szanghaj” Roba Schmitza. Autor spędził w tym mieście wiele lat i poznał je od podszewki, a przy tym zachował dystans właściwy outsiderowi. Dzięki temu z dużą życzliwością, a przy tym spostrzegawczością opisuje współczesny Szanghaj z perspektywy jego mieszkańców - własnych sąsiadów.
Na Woblink mamy też wiele reportaży podróżniczych dla osób, których fascynuje Korea Południowa i jej kultura, historia oraz społeczeństwo. Wśród nich “Kraj niespokojnego poranka. Pamięć i bunt w Korei Południowej” Romana Husarskiego, “Cool po koreańsku” Euny Hong, “Przesłonięty uśmiech. O kobietach w Korei Południowej” Anny Sawickiej, “7736 km. Pomiędzy Koreą Południową a Polską” Mijin Mok czy “Mądre matki, dobre żony” Małgorzaty Sidz, które znajdziecie tutaj między innymi w formatach epub, mobi lub pdf. Z kolei Craigiem Taylorem możecie poznać mieszkańców Londynu w jego popularnej książce “Londyńczycy. Miasto i ludzie” oraz Nowego Jorku w “Nowojorczycy. Miasto i ludzie”.
Wolicie reportaże o Polsce? Polecamy zatem “ Miedziankę” Filipa Springera, opowieść o niewielkim miasteczku znajdującym się w pobliżu Jeleniej Góry, którego (już) nie ma. Springer długo szukał odpowiedzi na pytanie, dlaczego posiadająca siedmiowiekową historię Miedzianka zniknęła z powierzchni ziemi, odkrywając po drodze wiele innych tajemnic z przeszłości. “ Łowcy skór. Tajemnice zbrodni w łódzkim pogotowiu” Tomasza Patory zmrożą krew w żyłach wynikami śledztwa w sprawie jednej z największych afer w historii III Rzeczpospolitej. Z kolei brytyjczyk Bernard Newman wyruszył na jedną ze swoich wypraw rowerowych właśnie do Polski. Jedna z jego podróży odbywała się w okresie międzywojennym - relację z niej znajdziecie w “ Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego już nie ma”. Z kolei jego ówczesne obserwacje i próby przewidzenia przyszłości z czasów II wojny światowej znajdziecie w “ Rowerem przez Polskę w ruinie”.
Interesują Was reportaże true crime? Sięgnijcie po dzieło Cezarego Łazarewicza “ Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”, bohaterki jednego z najbardziej znaczących procesów dwudziestolecia międzywojennego i jednej z najgłośniejszych spraw w historii polskiego sądownictwa. Z Katarzyną Bondą możecie odwiedzić “ Polskie morderczynie”, odsiadujące wyroki kobiety skazane za morderstwa, z którymi rozmawia polska autorka kryminałów. Chcielibyście poszerzyć swoją wiedzę? Reportaże popularnonaukowe to coś dla Was! Jako ebooki znajdziecie na Woblink wiele z nich - na przykład “ Śpiące królewny. Tajemnicze przypadki ze świata neurologii” Suzanne O’Sullivan. True crime oraz pozycje popularnonaukowe łączy chociażby w swojej książce “ Zbrodnie odczytane z kości. Tajemnice antropologii sądowej” Monika Głąbińska, wprowadzając nas w świat jednego z najbardziej fascynujących, a przy tym dość elitarnych zawodów antropologa sądowego. Te i wiele innych ebooków reportaży czeka na Was na Woblink!