Obszar kresowy ma olbrzymie znaczenie w historii wielu państw Europy Środkowo-Wschodniej i żyjących w tej przestrzeni narodów „bezpaństwowych”, jak Romowie czy Żydzi. Zapewne możliwe jest – choćby z perspektywy tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego – odczytywanie jego dziejów w szerszym kontekście, jaki proponuje przywoływane przez Jerzego Stempowskiego pojęcie „Międzymorze”, obejmujące nie do końca określone granicami tereny między Bałtykiem i Adriatykiem oraz Morzem Czarn...
Jak ubrać się w krzesło? Czy można nosić na sobie lampę i co znaczy „wnętrze do noszenia”? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdą Państwo w publikacji dokumentującej nietuzinkową akcję artystyczną, którą przeprowadziła Beata Fertała-Harlender razem ze studentami architektury wnętrz Wyższej Szkoły Humanistycznej We Wrocławiu podczas Europejskiej Nocy Muzeów w Muzeum Miejskim Wrocławia 18 maja 2103 roku, Nocy Kultury w Opolu 8 czerwca 2013 roku oraz Święta Wrocławia na wrocławs...
Książka ukazuje polską krytykę artystyczną lat 1917-1930 w relacji do młodopolskiego piśmiennictwa o sztuce. Autorka rezygnuje w niej z pokutującej wciąż wśród badaczy metody streszczania tekstów i poglądów ich autorów na rzecz charakterystyki krytycznego dyskursu. Omawia proces narodzin nowoczesnego języka krytycznego, wskazując jednocześnie na długie funkcjonowanie licznych klisz językowych i utrwalonych sposobów interpretacji. Analizuje wypowiedzi metakrytyczne, śledzi zmi...
Pisarstwo W. Terleckiego, twórcy uważanego, obok Teodora Parnickiego, za odnowiciela polskiej powieści historycznej i zasłużenie bardzo wysoko lokowanego w hierarchii literackiej lat 1945-1989, wydaje się dziś niemal zupełnie zapomniane. Przekonać się o tym można zaglądając choćby do indeksów nazwisk, na które powołują się autorzy zbiorowych tomów poświęconych pisarstwu historycznemu. Ten stan rzeczy bywa odnotowywany "kuluarowo", w trakcie konferencji naukowych, i eksplikowa...
Zapach jest elementem doświadczenia prawie wszystkich ludzi. Proces uspołecznienia, któremu człowiek podlega jest również procesem socjalizacji zapachowej. Coraz więcej badań naukowych przemawia za faktem, że zapachy wpływają na ludzkie myślenie i zachowanie. Wiele jest też przykładów ukazujących jak ważnym nośnikiem społecznych informacji jest zapach. Można śmiało powiedzieć, że woń wpisana jest we współczesne zjawiska społeczne, jak i, co oczywiste, w życie poszczególnych j...
Kilka lat temu podjęto trud opracowania dotychczas pomijanej przez badaczy, a przechowywanej w archiwum Biblioteki Jagiellońskiej Kroniki Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1811 roku autorstwa Karola Estreichera seniora. Wydaje się, że jest to jeden z ważniejszych tekstów źródłowych dotyczących dziejów biblioteki krakowskiego uniwersytetu w XIX w., jej powstania i rozwoju jako książnicy narodowej. Tekst dostarcza ogromnej ilości informacji o niej samej i nieznanych w ...
Prezentowany tom pt. "Pamięć jako kategoria rzeczywistości społecznej", pod redakcją naukową Józefa Styka i Małgorzaty Dziekanowskiej, to kolejna na polskim rynku literatury socjologicznej praca, a może precyzyjniej na rynku interdyscyplinarnym, podejmująca w treści problem zbiorowej pamięci. Redaktorzy zgromadzili, mówiąc nieco językiem muzealników, interesujące, a równocześnie zróżnicowane tematycznie artykuły, których wspólnym kręgosłupem jest troska o zachowanie pamięci o...
Unikalna, jedyna na polskim rynku pozycja źródłowa stanowiąca tak ogromny zbiór ornamentów z całego świata. Monumentalny tom zawiera kilkaset kolorowych tablic dużego formatu wykorzystywanych przez najlepszych dziewiętnastowiecznych badaczy sztuki zdobniczej. Prezentują one tysiące przykładów różnych stylów dekoracji, poczynając od starożytnego Egiptu, przez antyczną Grecję, cesarskie Chiny, Japonię, po Europę epoki średniowiecza, renesansu, oświecenia, wiek XIX, aż po secesj...
„Ekotopie” rejestrują moment narodzin technokulturowego paradygmatu nowoczesności, który okazał się fundamentalną zmianą w myśleniu o obopólnych relacjach człowieka wobec otoczenia i jednocześnie głównym filarem pojęciowo-teoretycznym najnowszej humanistyki. Autorka analizuje konsekwencje fenomenów kulturowych, naukowych i technologicznych, takich jak loty kosmiczne, sieci wymiany danych, demokratyzowanie się mediów, ale też projektowanie antropo- i naturotechnik czy nuklear...
Blisko związany ze środowiskiem surrealistów Jeleński znał osobiście Bellmera i w 1963 roku, z okazji jego paryskiej wystawy, napisał esej, który wzbudził zainteresowanie nie tylko artystów i krytyków, ale także filozofów, między innymi Claude’a Lévi-Straussa i Michela Foucault. Podejmując wyzwanie Lalki Bellmera, entuzjastycznie powitanej przez surrealistów, Jeleński zinterpretował ją w perspektywie „nieświadomości ciała”, tego niedostrzeżonego przez psychoanalizę aspektu ni...
Podręcznik klasyfikuje i zestawia formy i gatunki twórczości słownej, funkcjonujące we współczesnej kulturze polskiej lub będące dla niej ważnym odniesieniem - od aforyzmu do zinu przez kołysankę, komiks, powieść i wiele innych gatunków. Autorzy proponują ujęcie etnocentryczne, skupiając się na współczesnej kulturze lokalnej, polskiej oraz tych gatunkach, które mają do niej odniesienie i stanowią jej nieodłączną część.
Autorka książki jest filologiem klasycznym, wykładowcą w Jagiellońskim Centrum Językowym UJ. Od początku łączy pracę dydaktyczną z działalnością naukową, której owocem są opublikowane przez nią artykuły i rozprawy na temat literatury starożytnej, jak np. Nowele Petroniusza i ich milezyjski charakter, „Meander" 1998, Pieśń I19 Sarbiewskiego jako barokowa parodia, „Terminus" 2005. Książka o Tertulianie jest próbą zdefiniowania na podstawie bogatej twórczości tego pisarza kart...
Siedzący w ciemności to oryginalne, fascynujące studium, które otwiera nowe drogi wglądu w całokształt twórczości Lewina, w tym również w jej aspekty niebadane dotąd wcale lub zbadane jedynie w wąskim zakresie. Niewątpliwa waga tej pracy wynika również - a moim zdaniem przede wszystkim - z wyjątkowości i mocy perspektywy badawczej, rozpoznawalnej w każdym spostrzeżeniu, opisie, interpretacji czy wniosku Autorki. Jest to książka, w której zachodzi rzadko spotykane sprzężenie w...
Antropologia widowisk jest sprawdzonym podręcznikiem akademickim, który powstał w Zakładzie Teatru i Widowisk w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, używanym w praktyce dydaktycznej na wielu uczelniach. Prezentuje myśl światową i polską na temat: społecznych form wzajemności, rytuałów oraz gier i zabaw; typów widowisk kulturowych, np. ceremoniałów, widowisk agonicznych, ofiarniczych i oczyszczających, karnawałów; gestów i tańca; kulturowej stygmatyzacji cia...
Drugi tom Historii doktryn artystycznych zawiera najważniejsze teksty o sztuce powstałe w XVI wieku – wieku renesansu i reformacji. Wśród autorów zebranych w tej antologii są nie tylko wybitni malarze i rzeźbiarze (Michał Anioł, Dürer, Cellini), ale także myśliciele (Erazm z Rotterdamu, Camerarius), pisarze (Vasari, Castiglione) oraz reformatorzy religijni (Luter, Kalwin).
W książce Wynaleźć codzienność. Sztuki działania (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008) Michel de Certeau analizował subtelne podstępy, taktyki oporu, które definiowały sztukę życia w społeczeństwie konsumpcyjnym. W drugim tomie, Mieszkać, gotować, Luce Giard i Pierre Mayol tworzą socjohistorię sztuk działania na podstawie „mikro-opowieści” przechodzących ze sfery prywatnej (sztuki gotowania i odżywiania się) do sfery publicznej (praktyki dzielnicy, tu – robotniczej ...
"W tej książce Duvignaud formułuje - po pierwsze - niezwykle sugestywną teorię święta, a święto to przecież środowisko wszelkich widowisk kulturowych i chyba nic bardziej niż ono nie zasługuje na miano społecznego performansu. Duvignaudowska koncepcja święta śmiało może być postawiona w rzędzie innych wielkich wizji socjologicznych czy antropologicznych, takich jak koncepcja communitas [...]. I jakimś odpowiednikiem Turnerowskiego procesualnego poglądu na społeczeństwo [...] ...
Henryk Jurkowski, wybitny specjalista historii teatru i teatru lalek, proponuje szerokie spojrzenie na rytuał z punktu widzenia teatrologa, kładąc szczególny akcent na znaczenie materiału. Na około 300 stronicach tekstu autor umiejętnie przedstawia istotne zagadnienia dotyczące badanej kwestii, dbając o ilustrację swych tez przykładami pochodzącymi niemalże ze wszystkich zakątków ziemi. Charakter informacyjny pracy Materiał jako wehikuł treści rytuału wskazuje na jej niebywa...
Kultura we współczesnym świecie rozwija się w niespotykanym wcześniej tempie, a poznanie i zrozumienie nowych dzieł sztuki może wydawać się wręcz niemożliwe. Na szczęście zarówno osoby studiujące historię znanych twórców muzyki i teatru, jak i pragnące zgłębić nowe formy sztuki znajdą odpowiednie dla siebie pozycje wśród najpopularniejszych książek o fascynującym świecie sztuki i kultury. Stanowią one bezcenne źródło wiedzy, nie tylko omawiając najważniejsze dzieła znakomitych artystów, ale też pozwalając na bliższe poznanie ich biografii i sposobu myślenia. Najciekawsze książki o kulturze i sztuce lat 90., piękne albumy o malarstwie, a może biografie najważniejszych postaci polskiej sztuki? Na Woblink znajdziesz najlepsze publikacje na każdy z tych tematów autorstwa takich znawców jak Janusz Górski, Światosław Lenartowicz, czy Dorota Folga-Januszewska. Coś dla siebie znajdą tu zarówno fani malarstwa, sztuk wizualnych, teorii kultury, jak i miłośnicy książek ogólnie podejmujących tematykę twórczości artystycznej.
Czy historię sztuki tworzą wyłącznie twórcy i ich dzieła? „Złota dama. Gustav Klimt i tajemnica wiedeńskiej Mona Lisy" Anne-Marie O'Connor przybliża sylwetkę jednej z najważniejszych kobiet w życiu malarza, jego mecenaski i modelki, Adeli Bloch-Bauer. Choć dla wielu znana z jest głównie ze stworzonych przez Klimta portretów, jej salon stanowił miejsce spotkań elit wspaniałego świata sztuki wiedeńskiego międzywojnia, a życie osobiste pełne było zawirowań i osobistych tragedii. Pozycja pozwala poznać zarówno biografię samej „złotej damy", jak i perypetie jej słynnego pierwszego portretu aż do czasów obecnych. Sylwetki kobiet związanych ze sztuką poznamy także dzięki książce Whitney Chadwick „Artystki i surrealizm”. To fascynująca analiza roli kobiet w ruchu surrealistycznym, który zdominował sztukę XX wieku. Pozwala czytelnikowi poznać bliżej nie tylko życiorysy i najważniejsze dzieła sztuki powszechnie znanych artystek, takich jak Frida Kahlo czy Dorothea Tanning, ale także mniej znanych, a równie utalentowanych twórczyń. Bliższe nam czasy przedstawia „Ekstaza. Lata 90. Początek” autorstwa Anny Gacek, książka poświęcona kulturze okresu, który dla świata sztuki był wręcz wybuchowy. Książka przedstawia najważniejsze zjawiska dekady, skupiając się na kulturze popularnej, jak muzyka, kino i telewizja. Autorka przybliża najważniejsze nurty łącząc je z szerszym kontekstem geopolitycznym, co sprawia, że książka jest nie tylko źródłem wiedzy dla osób pragnących poznać historię sztuki czasów najnowszych, ale również poszerzyć swoją wiedzę na temat wydarzeń tamtych lat.
Dzięki niezwykłym albumom o malarstwie nawet najwięksi wielbiciele znanych artystów mogą odkryć najważniejsze dzieła sztuki na nowo. Wśród nich jest „Caravaggio. Zbliżenia" autorstwa Stefano Zuffiego. Autor przenosi nas do epoki baroku, ukazując nie tylko wybitne dzieła sztuki mistrza, ale również kontekst historyczny i symbolikę obecną w jego malarstwie. Zuffi z pasją i drobiazgowością bada techniki malarskie Caravaggia i jego niesamowite umiejętności posługiwania się kontrastem światła i cienia, ukazując niepowtarzalną dynamikę jego obrazów. Idealnie dobrane reprodukcje uczą nas nie tylko o geniuszu malarza, ale również o sile narracji, którą w swoich obrazach potrafił wykorzystać. Natomiast album „Stryjeńska" ze wstępem Światosława Lenartowicza odkrywa przed nami fascynujący świat Zofii Stryjeńskiej. Prace tej wybitnej polskiej malarki oraz ilustratorki emanują bogactwem kolorów i form głęboko osadzonych w polskiej kulturze. Omawiane przykłady stanowią kompleksowy przekrój jej twórczości, ukazując zarówno dobrze znane obrazy wykorzystujące motywy ludowe, jak i bardziej intymne dzieła. To nie tylko historia obrazów artystki, ale również próba uchwycenia duchowości i więzi Stryjeńskiej z polską tradycją. Nie można też zapomnieć o współczesnym świecie sztuki - seria albumów „Beksiński" z przedmową Wiesława Banacha to wyjątkowe publikacje, które wprowadzają nas w mroczny, ale i fascynujący świat jednej z kluczowych postaci polskiego malarstwa. Każda z książek przedstawia najważniejsze dzieła Zdzisława Beksińskiego, w tym także wcześniej niepublikowane. Czy można znaleźć bardziej idealny prezent dla miłośnika sztuki?
Sztuka użytkowa towarzyszy nam na każdym kroku - czemu więc nie poznać jej bliżej? „Dizajn na co dzień" to idealna propozycja dla każdego, kto chce zanurzyć się w tajnikach wzornictwa. Co mamy na myśli mówiąc o sztuce użytkowej? Czemu przyglądają się projektanci przedmiotów codziennego użytku? Jak oddzielić ambicje projektanta od wygody użytkownika? Don Norman, amerykański psycholog i projektant, odpowiada na te pytania, przybliżając nasze relacje z przedmiotami i wyjaśniając, na czym opiera się dobry dizajn. Natomiast o tym, jak pozornie zwykłe rzemiosło może stać się pełnoprawną formą sztuki opowiada „Tkanina. Sztuka i rzemiosło" Katarzyny Jasiołek. Często określane jako niższa forma sztuki, tekstylia są potężnym środkiem wyrazu artystycznego, który od kilkudziesięciu lat przeżywa odrodzenie. Autorka przybliża udział wybitnych dzieł sztuki autorstwa polskich twórców i twórczyń, którzy położyli podwaliny pod nowe spojrzenie na tkactwo, pochylając się nad trendami i technikami obecnymi od czasów międzywojennych aż po współczesne. Po lekturze „niższa forma sztuki" nigdy nie będzie dla was już taka sama! Nie można także zapomnieć o książkach poświęconych projektowaniu graficznemu. „The Art of Polish Poster" autorstwa Doroty Folgi-Januszewskiej, bada fenomen polskiego plakatu, stanowiącego ważny element naszej kultury wizualnej. Autorka dogłębnie przedstawia zarówno historyczne konteksty, jak i wkład wybitnych projektantów w jego rozwój, umożliwiając czytelnikom poznanie nie tylko estetyki, ale także zaangażowania społecznego, które często wiązało się z polskim plakatem na przestrzeni stuleci.
Książki poświęcone kulturze nie tylko omawiają najważniejsze dzieła i artystów, pomagając zgłębić historię sztuki - to także pozycje pisane przez samych twórców, umożliwiające poznanie ich filozofii, zainteresowań i procesu twórczego od podszewki. Jedną z takich pozycji są „Spekulacje o kinie" Quentina Tarantino. Reżyser, znany ze swojego unikalnego stylu i miłości do klasyków, dzieli się tu z czytelnikami swoimi ulubionymi filmami oraz wpływami, które kształtowały jego twórczość. Pełna wnikliwych spostrzeżeń, książka stanowi doskonały przewodnik po tworzeniu filmów i odkrywa subtelności, które sprawiają, że kino jest tak niezwykłą formą sztuki. Z pozycji dotyczących kina warto wyróżnić książki wydawnictwa słowo/obraz terytoria poświęcone różnym gatunkom i zagadnieniom filmowym – między innymi „Kino bezpośrednie”, „Seks na ekranie”, „Polska szkoła animacji”, „Historia myśli filmowej”, „Kino włoskie”, „Kino nieme” itp.
Dla pasjonatów architektury pozycją obowiązkową jest „Pełnia architektury", nowe wydanie kultowej książki Waltera Gropiusa zbierającej jego eseje dotyczące tej dziedziny sztuki. Założyciel Bauhausu przybliża w niej swoją wizję nowoczesności otwartej i demokratycznej, odrzucając techniczną wizję modernizmu i postulując, aby nie tylko architektura, ale sztuka i kultura w ogóle były nakierowane w szczególności na człowieka. Wielbicieli modernizmu z pewnością zainteresuje również „Ballada o dziewczynie", wywiad Janusza Górskiego z Ewą Frysztak. Graficzka, projektantka okładek i plakatów okresu PRL-u, choć na Zachodzie wciąż doceniana, w Polsce jej nazwisko jest obecnie praktycznie nieznane. Książka pozwala poznać zarówno fascynujący świat sztuki Ewy Frysztak, jak i jej bogatą biografię, kreśląc barwny portret jednej z najwybitniejszych polskich twórczyń grafiki i pozwalając zajrzeć za kulisy jej rzemiosła. Kilkaset barwnych reprodukcji pomaga przystępnie zgłębić historię sztuki użytkowej PRL.
Interesujące książki proponuje także Instytut Studiów nad Sztuką Świata, pod którego szyldem ukazały się między innymi publikacje o historii Japonii, malarstwie Luciana Freuda, sztuce ubioru, Oriencie, średniowieczu czy rzeźbie. Z kolei tematykę okołoliteracką podejmuje krakowska Korporacja Ha!art, dzięki której czytelnicy mogą poznać „Życie literackie w Krakowie”, „Krótką historię kuratorstwa”, „Literaturę polską po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu” czy „Nowe formy opowieści”.
