Katy Hessel pisze w swej potężnej publikacji (Katy Hessel, Historia sztuki bez mężczyzn. Przełożyła Małgorzata Glasenapp. Wydawnictwo Marginesy 2024): Historia sztuki dotyczy całego świata, a jednak, kosztem innych punktów widzenia, dominuje w niej perspektywa męska oraz zachodnioeuropejska. Jej wyjątkowa praca na nowo pokazuje dzieje sztuki, tym razem nie wykluczając z niej samych kobiet. Jakże się bowiem okazuje brały one czynny udział w tworzeniu artystycznym. I ...
Greckie słowo poiesis tłumaczy się na język polski jako „tworzenie”, „wytwarzanie”, „robienie” czegoś nowego; termin autopoiesis oznacza zaś różne systemy i praktyki samotworzące, samozwrotne. Książka Przygody człowieka tworzącego. Poiesis i autopoiesis jest zaproszeniem do podróży w krainę twórczości, do której wiodą te dwa pojęcia. Jej bohaterami są artyści – poeci, prozaicy, malarze, twórcy dziewiętnastowieczni, dwudziestowieczni i współcześni, snujący opowieści o doświadc...
Frapujące studium zwrotu obywatelskiego, który dokonał się w Ukrainie na początku XXI wieku. W centrum swojej analizy autorka stawia działalność ruchów kobiecych i kolektywów artystycznych, które nie tylko współtworzyły kolejne zrywy – pomarańczową rewolucję i rewolucję godności – ale także przyczyniły się do wypracowania nowego języka feministycznej emancypacji. Szczególną uwagę poświęca kulturowym napięciom dotyczącym symboliki religijnej i narodowej, stosunku do postradzie...
W czasach masowej fotografii i internetu sens rysowania architektury, krajobrazu czy wnętrz nie jest oczywisty. Bronię rysunku, bronię szkicowania, choć przyznaję, że korzyści odnosi przede wszystkim sam rysujący. (…) To, co wydawało się znane, widziane wielokrotnie, rozpoznawalne lub nawet banalne, w procesie rysowania przekształca się, można rzec – odsłania się, czy raczej jest odsłaniane. To tak, jak z myśleniem: gdy chcemy sprecyzować i wypowiedzieć myśl, to już n...
Fotografia, która przez długi czas była uważana jedynie za narzędzie, z którego się korzysta, obecnie można podziwiać w galeriach i muzeach jako dzieło sztuki samo w sobie. Pojawia się w momencie rozkwitu wielkich metropolii, ekonomii monetarnej, industrializacji i demokracji. Była zatem z początku obrazem społeczeństwa kupieckiego, najlepiej potrafiła je udokumentować i aktualizować jego wartości. O ile jednak odpowiadała nowoczesnemu przemysłowemu społeczeństwu, to dziś cię...
Monografia wieloautorska ukazuje sylwetkę Karola Irzykowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym, prezentując stosunek krytyka wobec Młodej Polski oraz jego interakcje z awangardą. Artykuły syntetyzują też refleksję Irzykowskiego na temat zmysłowej reprezentacji doświadczenia, wskazując na jego aktywność intelektualną w dziedzinie teatru i kina. Autorzy omawiają ponadto dyskusje Irzykowskiego z marksizmem, polemiki krytyczne wobec Żydów (środowiska „Wiadomości Literackich”), s...
Już od czasu pierwszego wydania w 1998 roku podręcznik ten, przetłumaczony na wiele języków, kreśli kontury estetyki fotografii i pozwala na rozważania na temat jej statusu jako sztuki, rozpatrując nasuwające się pytania teoretyczne. Refleksja ta opiera się na analizie licznych dzieł fotograficznych oraz na definicji nowych pojęć opracowanych w świetle estetyki, filozofii i psychoanalizy. Dzieło omawia trzy ważne zagadnienia: Jakie związki z rzeczywistością utrzymuje fotograf...
Już od czasu pierwszego wydania w 1998 roku podręcznik ten, przetłumaczony na wiele języków, kreśli kontury estetyki fotografii i pozwala na rozważania na temat jej statusu jako sztuki, rozpatrując nasuwające się pytania teoretyczne. Refleksja ta opiera się na analizie licznych dzieł fotograficznych oraz na definicji nowych pojęć opracowanych w świetle estetyki, filozofii i psychoanalizy. Dzieło omawia trzy ważne zagadnienia: Jakie związki z rzeczywistością utrzymuje f...
Chłopska fotografia – ta rodzinna, prywatna – nie ma zwykle odrębnego miejsca w archiwach czy instytucjach. Przez wiele dekad mało kto się nią interesował, nie była traktowana jako części „narodowego dziedzictwa”, a śladowa liczba zachowanych zbiorów pozwala sobie wyobrazić, ilu zdjęć i historii nie da się nigdy odzyskać, ile fotografii zostało spalonych, wyrzuconych, nieodnalezionych. Fotografia nie jest przezroczysta – nie pokazuje „po prostu”, neutralnie ani obiektywnie....
To książka o niezwykłych relacjach ludzi i algorytmów Google i Facebooka. O nowej inkarnacji władzy – władzy społecznych algorytmów. Żyjemy w kulturze algorytmów, w czasach algokracji wpływającej na decyzje polityczne, kariery, na to, co z kim się komunikujemy, co czytamy, oglądamy… Algorytmy społeczne mają wpływ na społeczny dobrostan, mogą kształtować formacje społeczne, oddziaływać kulturowo i bezpośrednio wpływać na indywidualne życie. Kreują dynamiczny przepływ symboli,...
Najnowszy numer „Notatnika Teatralnego” poświęcony jest Nowemu Teatrowi w Warszawie, który jest fenomenem na gruncie polskim. Stworzony 15 lat temu jest miejscem pracy Krzysztofa Warlikowskiego, jednego z najważniejszych reżyserów teatralnych i przestrzenią, gdzie współistnieją ze sobą, niczym w wielofunkcyjnym centrum kultury, różne dziedziny działalności artystycznej: teatr, taniec, performans, sztuki wizualne. To instytucja skupiająca zespół złożony z wielkich osobowości p...
Niezwykła kobieta, genialna malarka. Fascynująca biografia jednej z pierwszych wielkich malarek w historii. Artemisia to barwna, zbeletryzowana biografia jednej z pierwszych wielkich malarek w historii. Kobiety, która pokonała wszelkie społeczne bariery, zdobyła niezależność i sławę. Artemisia Gentileschi była pierwszą artystką przyjętą w poczet prestiżowej florenckiej Accademia del Disegno, córką znanego malarza z kręgu caravaggionistów, Orazia Gentileschiego. Przyjaci...
Gwiazdy rocka – jak nocne motyle lgną go światła, by spłonąć. Rock and roll to zabawa, z której cało wyjdą tylko najwytrwalsi. Intensywne doznania, nieustanna ocena, miłość fanów i zazdrość konkurencji tworzą słodki koktajl emocji, który łatwo przedawkować. Przekonali się o tym ci najwięksi – Kurt Cobain, Janis Joplin oraz zespoły Aerosmith i Guns N’ Roses. Ten zbiór opowieści o kulisach karier wielkich ikon rocka naprzemiennie bawi i wstrząsa. Antologia zawiera następujące...
Michelangelo Caravaggio (1571–1610) - jeden z największych włoskich mistrzów. Łatwo rozpoznawalny dzięki nowatorskiemu realizmowi, rewolucyjnemu wykorzystaniu światłocienia i niespotykanej dotąd w malarstwie religijnym ekspresji. Album pokazuje dorobek artysty z nowej perspektywy – poprzez całostronicowe zbliżenia fragmentów wybranych dzieł. Detale te przedstawiono w dziewięciu grupach tematycznych, m.in. martwe natury, pięć zmysłów czy wymowne gesty. Oryginalny i p...
Jakub Krzyżański i Marcin Mieszczak wybrali 100 najodważniejszych polskich piosenek i na ich podstawie opowiadają historie, które czytelnikowi pozwolą spojrzeć na polską muzykę z zupełnie innej perspektywy. Autorzy przebrnęli przez setki materiałów i spędzili wiele godzin na ciekawych rozmowach z największymi polskimi artystami. Dzięki temu powstała pozycja szczególna na polskiej scenie literackiej. To rezultat bardzo wielu przemyśleń o polskiej muzyce, której auto...
Oddajemy w Państwa ręce nowy magazyn SZTUKA ZAPISANA, w którym objęliśmy naszą uwagą bogatą kulturę Francji. W tym numerze Francja - historia nie tylko pięknej natury, z których słynie każdy jej region, ale i niezwykle ogromna moc sztuki. Malarstwo, rzeźba, literatura, muzyka, architektura, kuchnia – wszystko co sprawia, że sięgamy po nią wciąż z takim samym zainteresowaniem. Nie jesteśmy jednak w stanie w jednym numerze zaprezentować nawet najmniejszej cząstki tego świa...
Autor tego zbioru esejów, filozof sztuki Arthur C. Danto (1924–2013), przedstawia w nich pewną wersję popularnych tez o „końcu”, wśród których największą sławę zyskała teza Fukuyamy o końcu historii. Tę świecką eschatologię w Heglowskim duchu Danto zastosował do terytorium estetyki, głosząc „koniec sztuki”. Wywarł w tej mierze znaczny wpływ, jako że był wszechstronnym myślicielem, który początkowo, w latach 60. XX wieku, starał się z perspektywy filozofii analitycznej przyswo...
Traktat liturgiczny patriarchy Germanosa I należał w Bizancjum do bardzo poczytnych tekstów, o czym świadczą liczne kopie rękopiśmienne, w których się zachował. Wprawdzie nie ułatwiają one ustalenia pierwotnej redakcji – można przyjąć, że ewoluował wraz ze zmieniającą się liturgią – dają jednak pojęcie o jego znaczeniu, polegającym właściwie na pełnieniu roli oficjalnej wykładni kultu. Autor, czczony jako święty, niemal męczennik ikonoklazmu, pozostawił spójne objaśnienie nie...
Barbara Hoff – legenda polskiej mody, twórczyni marki Hoffland. Projektowała nowoczesną i funkcjonalną odzież, która w PRL odbierana była przez społeczeństwo jako upragniony powiew Zachodu. Spektakularne powodzenie kolekcji Hoff to jeden z najciekawszych fenomenów społecznych lat 70. i 80. XX wieku. Prezentowana książka zaprasza do fascynującej podróży w czasie, odkrywania na nowo epoki, w której modę próbowała kształtować ideologia, choć zdecydowanie większy wpływ wywierały ...
Historia muzeów staje się prawdziwie światowa w drugiej połowie XIX wieku. Ten okres zaczyna się umownie w 1851 roku, kiedy w londyńskim Pałacu Kryształowym zorganizowano Wystawę Światową. Od tej pory muzeum jest emblematyczną instytucją nowoczesnej cywilizacji. Z wszystkimi tego konsekwencjami. Kolonizuje podbijane kraje i gromadzi ich dziedzictwo. Bierze udział w obu wojnach światowych. Bywa ofiarą i beneficjentem totalitaryzmów. Jest przestrzenią awangardowych działań arty...
Eseje zebrane przez Kumiko Fujimurę-Fanselow rzucają światło na wyzwania, ograniczenia i niesprawiedliwości, z którymi borykają się kobiety, społeczność LGBTQ+ oraz mniejszości etniczne. Osoby autorskie, mierząc się ze stereotypowym obrazem społeczeństwa japońskiego, prezentują kalejdoskop ludzkich historii: par lesbijskich z początku XX wieku, „kobiet pocieszycielek” czy zapaśniczek zmagających się z obrazem własnego ciała. Przybliżają różne oblicza pracy seksualne...
W tej fascynującej książce przyglądamy się z bliska dziełom jednego z najwybitniejszych malarzy niderlandzkich, Jana van Eycka. Prezentowane detale jego obrazów koncentrują się wokół kilku tematów, takich jak przyroda, architektura, życie codzienne, tkaniny, przedmioty ze szkła, biżuteria i lustra, a także portrety. Autorzy, Maximiliaan P.J. Martens i Annick Born, rozpoczynają swoją opowieść od krótkiej biografii malarza i wprowadzenia do jego techniki malowania fa...
W kategorii „Kultura / Sztuka / Design” znajdują się książki, podręczniki, monografie, albumy i reportaże poświęcone głównie filmowi, teatrowi i innym ciekawym elementom kultury. Wśród książek i e-booków z tej kategorii znajdują się wywiady z aktorami, reżyserami, pisarzami i projektantami, zapiski z ich podróży, pamiętniki i wspomnienia. Punktem łączącym wszystkie pozycje są szeroko pojęte kultura i sztuka. Dlatego znajdą tutaj coś dla siebie zarówno fani malarstwa, sztuk wizualnych, teorii kultury, jak i miłośnicy książek ogólnie podejmujących tematykę twórczości artystycznej. Z pozycji dotyczących kina warto wyróżnić książki wydawnictwa słowo/obraz terytoria poświęcone różnym gatunkom i zagadnieniom filmowym – między innymi „Kino bezpośrednie”, „Seks na ekranie”, „Polska szkoła animacji”, „Historia myśli filmowej”, „Kino włoskie”, „Kino nieme” itp. Interesujące książki proponuje także Instytut Studiów nad Sztuką Świata, pod którego szyldem ukazały się między innymi publikacje o historii Japonii, malarstwie Luciana Freuda, sztuce ubioru, Oriencie, średniowieczu czy rzeźbie. Z kolei tematykę okołoliteracką podejmuje krakowska Korporacja Ha!art, dzięki której czytelnicy mogą poznać „Życie literackie w Krakowie”, „Krótką historię kuratorstwa”, „Literaturę polską po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu” czy „Nowe formy opowieści”. Jednym z czołowych wydawców specjalizujących się w książkach o designie jest inne krakowskie wydawnictwo – Karakter. Pod ich szyldem ukazały się między innymi książki o polskiej sztuce krytycznej, Bauhausie, polskiej szkole ilustracji, architekturze czy projektowaniu oraz o tym, jak uczyć designu.
