Wydarzenia, które rozegrały się w Szczecinie w grudniu 1970 stanowią jeden z najważniejszych epizodów powojennej historii miasta. Nie było w tym mieście tak wielkiego wybuchu społecznego niezadowolenia po 1945 r. Nie chodzi tu jedynie o skalę walk ulicznych pamiętnego 17 grudnia, o ów "krwawy czwartek" i płonący gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Doniosły jest fakt, że szczecińscy robotnicy potrafili swój gniew, skierowany przeciwko władzom lokalnym i centralnym przekuć na ko...
Całość jest ciekawym przyczynkiem w dziele przybliżania współczesnemu czytelnikowi tego, "co było", jak kształtowały się postawy narodowego zrywu lat osiemdziesiątych w oparciu o religijną warstwę życia społecznego i narodowego. Wydanie drukiem jest zasadne, ukaże bowiem rolę, jaką odegrał Jan Paweł II nie tylko - jak to określił Jan Żyran - jako pogromca żelaznej kurtyny, ale jako nauczyciel wolności, solidarności, i życia w prawdzie. Publikacja ukazuje także znaczącą rolę K...
Lokalny incydent, do jakiego doszło 19 marca 1981 r. w Bydgoszczy, spowodował kryzys społeczno-polityczny, który objął swoim zasięgiem całą Polskę. W trzeciej dekadzie marca 1981 r. przez kraj przetoczyła się fala strajków przeciwko bezkarności władzy. Żądano ukarania winnych wyrzucenia przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej delegacji „Solidarności” z sali posiedzeń Wojewódzkiej Rady Narodowej i pobicia trzech związkowców. Dramatyzm sytuacji potęgowały odbywające się w t...
Prezentowany tom studiów jest wynikiem współpracy naukowej pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie oraz Instytutem Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego przy wsparciu Urzędu Miasta Szczecin i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Publikacja została poświęcona specyficznemu zjawisku występującemu od wieków w europejskiej kulturze politycznej – damnatio memoriae (skazanie na niepamięć). Choć zbiór procedur związ...
Publikacja zawiera trzynaście wywiadów przeprowadzonych w latach 2011 - 2013 przez Roberta Żurka, badacza najnowszych dziejów polsko - niemieckich, z członkami enerdowskiej opozycji, którzy czerpali inspirację z Polski. Wschodni sąsiad był dla wielu przeciwników reżimu komunistycznego w NRD źródłem nadziei i wzorem do naśladowania. Część z nich specjalnie uczyła się języka polskiego, by czytać polskie wydawnictw podziemne i dyskutować z polskimi opozycjonistami. Niektórzy za ...
Kobiety zapisały wiele pięknych kart w historii walk o wolność i niepodległość Polski. W okresie wojen o granice II Rzeczypospolitej powstała pierwsza regularna formacja kobieca – Ochotnicza Legia Kobiet, a podczas II wojny światowej Polki podjęły czynną służbę w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, a potem Armii Krajowej. Członkinie Wojskowej Służby Kobiet służyły we wszystkich komórkach Komendy Głównej ZWZ-AK, a także walczyły w oddziałach zbrojnych...
istoria Ministerstwa Informacji i Propagandy (MIiP), a szczególnie jego warszawskich placówek, dobitnie pokazuje, że badacze „narodzin systemu władzy” w latach czterdziestych powinni unikać pokusy teleologicznej interpretacji działań komunistów. Podstawowy cel, nakazany przez Stalina – przejęcie pełnej kontroli nad krajem – był jasny, natomiast drogi jego realizacji, choć wytyczane na Kremlu, bywały kręte i nie zawsze dobrze przemyślane. Komuniści popełniali błędy i nieraz po...
Personalizm po polsku to książka o dużym znaczeniu naukowym, a niektóre zaprezentowane w niej ustalenia można uznać za przełomowe. Należą do nich np. recepcja personalizmu w różnych kręgach polskiej inteligencji katolickiej; wytworzenie się polsko-francuskiej wspólnoty światopoglądowej na gruncie personalizmu, i to w okresie okupacji (!); postrzeganie przez francuskich personalistów socjalizmu budowanego w powojennej Polsce; wzajemne oddziaływanie środowiska „Dziś i Jutro” or...
Drugi tom serii wydawniczej Górny Śląsk w Polsce Ludowej nosi tytuł „Przywódcy – bohaterowie – wrogowie”. Autorzy tomu pragną spojrzeć na problemy Górnego Śląska poprzez przybliżenie galerii postaci związanych z regionem. Zazwyczaj nie chodzi o osoby pierwszoplanowe, a przynajmniej mające już obszerne biografie. Z pewnością i poprzez aktorów drugiego planu można scharakteryzować miejsce i możliwości jednostki w systemie politycznym. Chodziło o to, aby z perspektywy tych trze...
Legiony Józefa Piłsudskiego zmonopolizowały wyobraźnię rodaków w zakresie „wiedzy” o polskim czynie zbrojnym w czasie I wojny światowej. Mało kto wie, że Piłsudski dowodził zaledwie jedną brygadą, liczącą nieco ponad 3 tys. żołnierzy. Walczyli oni po stronie państw centralnych, tzn. Niemiec i Austro-Węgier. Tymczasem ochotnicy polsko-amerykańscy, zorganizowani w ramach armii ententy w liczbie ponad 23 tys., byli najliczniejszą siłą na frontach walki o Polskę. To oni stanowili...
: Niniejsza publikacja jest zapisem rozmów z Danutą Szyksznian-Ossowską „Sarenką”, podczas II wojny światowej łączniczką Garnizonu „Dwór” Armii Krajowej w Wilnie, jedną z dziesięciu młodziutkich dziewcząt z grupy łączności „Kozy” przy komórce „Legalizacja” wileńskiej Komendy Okręgu AK; więźniarką łagru w Jełszance koło Saratowa. Książka składa się z czterech części: dzieciństwo, wojna i okupacja, śledztwo i obóz oraz w powojennej Polsce. Stałym punktem odniesienia w rozmowac...
Poszukując nowych rozwiązań dla przyszłego ustroju Polski, liderzy Solidarności Walczącej stworzyli termin „solidaryzm”, który najpierw miał nazywać to coś nieuchwytnego i nie do końca sprecyzowanego, co fascynowało opinię publiczną na całym świecie w związku z niezwykłością pokojowej rewolucji Solidarności. Polska miała wówczas swoje „pięć minut” w historii powszechnej, oferując światu coś istotnego i oryginalnego. Książka stanowi cenny przyczynek do zrozumienia ostatniego d...
Prezentowaną pracę można ocenić jako przyczynek do historii pedagogiki totalitarnej III Rzeszy. Do chwili obecnej nie ukazała się w Polsce szersza monografia przybliżająca metody kształcenia przyszłej elity Hitlera. W literaturze niemcoznawczej tego okresu pozycja niniejsza uzupełnia lukę dotyczącą poznania koncepcji ideologicznych w ośrodkach elitarnych administracji państwa narodowych socjalistów nazwanych NAPOLA od Nationalpolitische Erziehungsanstalten. Książka ta powinna...
Publikacja zawiera rozważania z zakresu kryminologii i prawa karnego, obejmujące analizę sformułowanego problemu badawczego, jakim jest zjawisko tzw. przestępczości śledczej wśród funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa publicznego, do którego dochodziło w latach 1945–1956. Na proces ten składały się liczne przypadki stosowania różnorodnych tortur wobec osób przesłuchiwanych w toku prowadzonych wówczas przez wspomniane organy postępowań przygotowawczych oraz ściśle wiążące się...
Tom Stefan Wyszyński wobec opozycji i oporu społecznego 1945-1981 podejmuje ważne, do tej pory nieprzebadane zagadnienie stosunku księdza, biskupa, a następnie prymasa Stefana Wyszyńskiego do opozycji i wszelkich przejawów oporu społecznego. W tomie znalazły się artykuły kilkunastu historyków, politologów, dziennikarzy i teologów podejmujących tytułowe zagadnienie przy pomocy różnych aparatów badawczych. Autorzy tomu przebadali zagadnienie stosunku Stefana Wyszyńskiego do op...
Lipski to legenda opozycji w PRL. Jan Olszewski nazywał go „naszym Prezydentem”, dla Adama Michnika był mistrzem. Powstaniec warszawski, już od 1945 r. łącznik środowisk opozycyjnych, współzałożyciel KOR. Wybitny badacz literatury i krytyk literacki. W 1959 r. z powodów politycznych usunięty z pracy w PIW. Mistrz konspiracyjnej loży wolnomularskiej „Kopernik”, organizator protestu przeciw cenzurze – Listu 34. Jeden z przedstawicieli polskiej inteligencji, uosabianej figurą he...
Autor opisuje specyfikę działalności klubów studenckich w stolicy – zarówno tych najbardziej znanych, jak i zupełnie zapomnianych – w okresie ich najbardziej prężnej działalności. Funkcjonowanie klubów ukazane jest w trzech płaszczyznach: jako miejsc w różnym zakresie podlegających uwarunkowaniom politycznym epoki, jako miejsc tworzenia i szerzenia kultury studenckiej oraz jako miejsc spotkań towarzyskich i imprez rozrywkowych dla młodzieży.
Archiwa odgrywają w społeczeństwie szczególną rolę, gromadzą, opracowują, zabezpieczają, przechowują i udostępniają materiały archiwalne ilustrujące i ukazujące historię państwa, narodu, jego kulturę i zmiany zachodzące na przestrzeni wieków. Wraz z tym rozwojem i cywilizacyjnymi zdobyczami, które towarzyszą nam w codziennym życiu, zwiększa się różnorodność nośników, na których nasza historia jest utrwalana. Archiwa zatem gromadzą coraz bardziej zróżnicowane materiały, które ...
Materiały z sesji zorganizowanej w 60. rocznicę uwolnienia Prymasa Stefana Wyszyńskiego ukazują nieznane dotąd fakty i dokumenty z lat 1953–1956, kluczowego okresu dla zrozumienia biografii przewodniczącego Episkopatu Polski. W opracowaniu znalazły się artykuły wybitnych znawców historii Kościoła w Polsce: dr. hab. Pawła Skibińskiego i prof. Jana Żaryna opisujące aresztowanie, uwięzienie i inwigilację Prymasa; teksty Mariana P. Romaniuka na temat reakcji prasy watykańskiej na...
Czcigodny Sługa Boży Kardynał Stefan Wyszyński doczekał się właśnie drugiego wydania bibliografii, poprawionego, a także uzupełnionego o wykaz artykułów, druków zwartych i prac naukowych dotyczących najnowszej historii Polski z lat 2006-2017. Tym samym historycy Kościoła w Polsce otrzymują ulepszone narzędzie do prowadzenia swoich badań. Po raz pierwszy zestawione zostały tutaj materiały wykorzystane w przygotowaniu Positio super virtibus. Niewątpliwą zaletą bibliografii jes...
Książka przedstawia historię Radomia w latach wojny i okupacji, we wszystkich możli-wych do przebadania jej aspektach. Otwiera ją rozdział poświęcony miastu w ostatnich latach przed wybuchem wojny. Część kolejna przedstawia wydarzenia w Radomiu we wrześniu 1939 r., m.in. działania militarne oraz szeroko rozumianą sytuację ludności cy-wilnej. Kolejne rozdziały zostały poświęcone strukturom niemieckiej administracji cywil-nej i gospodarczej, formacjom policyjnym oraz szczątkowy...
Niniejsza książka składa się z pięciu rozdziałów ułożonych w sposób tematyczny. Każdy podrozdział został podzielony na dwie części: w pierwszej przeanalizowano dzieła literackie, w drugiej analogicznym badaniom zostały poddane pamiętniki, wspomnienia, reportaże i dzienniki. W rozdziale I została przedstawiona specyficzna sytuacja polityczna, społeczna i kulturalna w Polsce w dobie względnej liberalizacji systemu politycznego. Rozdział II otwiera część pracy zawierającą szczeg...
Publikacja jest pierwszą w historiografii próbą bilansu dokonań wojskowych, dyplomatycznych i politycznych płk. Becka. Stanowi zarówno podsumowanie dotychczasowego stanu badań, jak i punkt wyjścia do dalszych studiów. Zawarte w poszczególnych artykułach twierdzenia i postulaty badawcze zapewne wywołają żywe reakcje nie tylko znawców dziejów dyplomacji i wojskowości, lecz także miłośników historii. Ci ostatni będą teraz mogli skonfrontować funkcjonujące w obiegu publicznym „re...
