Wydawnictwo Naukowe UMK Filozofia - książki, ebooki i audiobooki

"Problem uzasadnienia demokracji jest jedną z centralnych kwestii, którymi zajmują się specjaliści z zakresu teorii społecznej. Po straszliwych doświadczeniach XX wieku nie jest sprawą łatwą ani jednoznaczną wskazać, dlaczego powinniśmy bronić systemu demokratycznego. Oczywiste jest, że liberalna demokracja minimalizuje zagrożenia jednostki, ale powstaje wtedy kwestia, czy wolność jednostki powinna być centralną wartością, do której wszelkie inne wartości społeczne powinny zo...

Rynki dla zwycięzców mają wiele negatywnych konsekwencji, które będą głównym przedmiotem naszego zainteresowania. Zwiększyły one różnice między bogatymi a biednymi. Zwabiły część najbardziej utalentowanych obywateli do wykonywania społecznie nieproduktywnych, a czasami nawet destrukcyjnych zadań. W gospodarce, która już wcześniej inwestowała zbyt mało w przyszłość, wprowadziły szkodliwe wzory inwestycji i konsumpcji. W pośredni sposób doprowadziły do tego, że najwybitniejsi s...

„Narracja nowoliberalna pozwala uświadomić sobie problematyczność szeregu opozycji na dobre zadomowionych we współczesnych debatach politycznych: liberalizmu i solidaryzmu, racjonalności i irracjonalności, realizmu i populizmu. Tradycja ta jest bowiem liberalna w sposób nieindywidualistyczny, jawi się jako socjalistyczna, ale niekolektywistycznie. Ponadto odwołuje się do kategorii dobra wspólnego, lecz wyraża je w sposób jakościowy, nie zaś ilościowy. Dobra społecznego upatru...

Tematem książki jest kichotyzm filozoficzny, ujęty jako spoiwo Pokolenia '98, nieformalnej grupy wpływowych myślicieli hiszpańskich przełomu XIX i XX wieku. Praca została podzielona na dwie części. Pierwsza pokazuje, w jaki sposób dokonało się przejście od interpretacji dzieła literackiego do zastosowania tego dzieła jako narzędzia wyjaśniania rzeczywistości. Druga przedstawia koncepcje filozoficzne, wypracowane w trakcie analizy utworu Cervantesa i zogniskowane wokół zagadni...

Pomimo że Opus postumum stanowi bez wątpienia próbę przebudowy wcześniejszej, zwłaszcza przedkrytycznej koncepcji filozoficznej, po części pod wpływem rozwoju nauk, to jednak nie jest „tylko” kompendium wiedzy o późnej Kantowskiej filozofii przyrody. Nie jest więc po prostu łatwym w użyciu zbiorem odpowiedzi na pytania, na które filozof nie zdołał odpowiedzieć w pismach wcześniejszych. Byłoby naiwnością przypuszczać, że przez dziesięciolecia poszukiwane rozwiązania sędziwy fi...

Przedłożona polskiemu czytelnikowi praca Człowiek. Jego natura i stanowisko w świecie (1940) stanowi przełomowe, klasyczne już dzieło z zakresu antropologii filozoficznej. Gehlen przedstawia w nim koncepcję człowieka jako istoty ułomnej (Mängelwesen): człowiek przychodzi na świat pozbawiony wyspecjalizowanych instynktów, organów ataku i obrony, nieprzystosowany do życia w ściśle określonym środowisku. Niekorzystny punkt wyjścia wymusza na nim konieczność samodzielnego przekuc...

Niestandardowe teorie przestrzeni traktują o systemach geometrii i topologii, w których pierwotne pojęcie punktu zastąpione jest przez pojęcie regionu.
Wyrażając się w terminach obiektów, teorie niestandardowe - zwyczajowo określane mianem bezpunktowych - zobowiązują się do istnienia regionów jako elementów ich dziedzin, punkty przenoszą na poziom zbiorów.

Praca analizuje podstawowy aparaty pojęciowy naszego umysłu, na który składają się takie pojęcia, jak: istnienie, istota, jedność, wielość, prawda czy dobro. Bogato ilustrowana materiałem historycznym, w warstwie teoretycznej książka odwołuje się przede wszystkim do osiągnięć filozofii współczesnej. Zwieńczeniem rozważań jest hipoteza o istnieniu podstawowego uposażenia umysłu; wyjaśnia ona swoistość pojęć granicznych oraz ich rolę w aktywności kognitywnej i wolicjonalnej....

Głównym celem niniejszej książki jest filozoficzno-kognitywistyczna analiza trzech zdolności poznawczych, intencjonalności, rozumienia i samowiedzy, które odgrywają kluczową rolę w ludzkim poznaniu. Analiza odbywać się będzie w odwołaniu do wybranych koncepcji, głoszonych na gruncie epistemologii i kognitywistyki. Poznanie będzie tu ujmowane jako efekt połączenia owych zdolności, jakimi są intencjonalne odniesienie podmiotu do świata zewnętrznego i własnych stanów mentalnych,...

Wybrałem naturalizm jako temat, kierując się tym, że, chociaż kierunek ten jest coraz częściej dyskutowany w filozofii światowej, stosowna problematyka nie znajduje zbyt dużego oddźwięku w Polsce, może poza etyką i filozofią prawa. Prezentowana książka ma także na celu przybliżenie polskiemu czytelnikowi istotnej współczesnej problematyki filozoficznej. Intencja sprawozdawcza nie jest jednak ani jedyną, ani nawet najważniejszą, ponieważ dominuje zamiar merytoryczny, czyli u...

Wiek XX w marzeniach filozofów miał przebudzić filozofię do życia owocnego, praktycznego. W tym kontekście pojawiła się również hermeneutyka filozoficzna. Zmieniała ona tradycyjną zależność konkretnego życia od filozofii na zależność filozofii od konkretnego życia. Hermeneutyka może w tym kontekście być odebrana jako samozniesienie dotychczasowej filozofii, która chciała być myśleniem „ostatecznych rozstrzygnięć". Teraz filozofia ta odkrywa, że bytu nie można obiektywnie pozn...

Książka, pierwsza z nowej serii „Estetyka. Pomiędzy tradycją a współczesnością”, powstała we współpracy dwu środowisk estetycznych: z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i z Uniwersytetu Warszawskiego. Estetycy toruńscy i warszawscy konfrontują swoje spojrzenia we wspólnym celu, jakim jest wskazanie na aktualność myśli Kanta zarówno w kontekście historycznym, jak i problemowym. Tytułową „aktualność” należy rozumieć przede wszystkim jako to, co jest czynne, co realizuje ...

Książka jest pierwszą całościową rekonstrukcją dziejów sceptycyzmu (od starożytności po współczesność). Należy zarówno do historii filozofii, jak i epistemologii. Z jednej strony przedstawia rozwój sceptycyzmu, z drugiej wskazuje na jego niespójność. Analiza stanowisk sceptyckich przy wykorzystaniu narzędzi pojęciowych współczesnej epistemologii, zwłaszcza teorii gier językowych Ludwiga Wittgensteina i teorii aktów mowy Johna Searle’a, sugeruje, że niespójność ta ma charakter...

Oświecenia nie byłoby bez zwrotu w stronę rozumu, a ten nie jest żadną ideą, lecz własnością nader pospolitą – już sto lat wcześniej René Descartes powiadał, że nikt nie uskarża się na jego brak. Osiemnastowieczni filozofowie bodajże po raz pierwszy problematyzują owo nikt, pytając o rozum dzieci, „dzikich”, sawantów, geniuszy, wynalazców, szaleńców, ba – kobiet (dziewczynek, dziewcząt), aktualnych i przyszłych matek „rodu ludzkiego”, a nie tylko o „rozum ludzki”. Ma on zresz...

Prezentowana książka Richarda Rorty’ego jest bez wątpienia wyjątkowa. Doskonale łączy w całość wiele aspektów jego myśli, przejrzyście ukazując więź spajająca jego agnostycyzm epistemologiczny z poglądami społeczno-politycznymi. Zresztą Rorty swe intencje zdradza już we Wstępie: „większość z tego, co napisałem w przeciągu ostatniej dekady, to próby powiązania mych nadziei na lepsze społeczeństwo – społeczeństwo globalne, kosmopolityczne, demokratyczne, egalitarne, bezklasowe ...

Tematem książki jest problematyka praw noachickich w pierwszym kodeksie żydowskiego prawa religijnego, Miszne Tora, słynnego halachisty i filozofa Mojżesza Majmonidesa. Prawa te stanowią – według Tory ustnej – nadany przez Boga kodeks etyczny przeznaczony dla całej ludzkości. Zdaniem autora pracy to uniwersalistyczne i mesjanistyczne założenia Miszne Tora skłoniły Majmonidesa do zawarcia w swoim kodeksie – co odróżnia go od innych kodyfikatorów – także regulacji przeznaczo...

Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje skupia się na najważniejszych elementach politycznej filozofii Antonia Gramsciego – teorii państwa, koncepcji społeczeństwa obywatelskiego, zdrowego rozsądku i intelektualistów – by na ich podstawie zaproponować ujęcie władzy z perspektywy kluczowego dla autora Zeszytów więziennych pojęcia – hegemonii. Według Antonia Gramsciego kluczem do zrozumienia współczesnej polityki jest relacja ...

Horyzonty konstuktywizmu to książka, która stanowi owoc refleksji badaczy polskich i zagranicznych nad źródłami i przyszłością współczesnego konstruktywizmu. Jej autorzy dokonują wielowymiarowych analiz tego stanowiska filozoficznego, pokazując jego możliwe zastosowania i zalety. Publikacja składa się z trzech wchodzących ze sobą w dialog części. Część pierwsza, Tradycje, zawiera przekłady klasycznych tekstów Iana Hackinga, Richarda Rorty’ego, Josefa Mitterera oraz Petera We...

W latach 80. i 90. ubiegłego stulecia pojęcie postmodernizmu budziło skrajne emocje. Po jednej stronie lokowali się kpiarze i skrajni sceptycy, którzy uznali pisarstwo postmodernistyczne za humbug i wytwór intelektualnej mody. Po drugiej stronie znajdowali się ci, którzy w postmodernizm uwierzyli aż za bardzo, widząc w nim festiwal wszelkich różnic, a zarazem nadejście długo wyczekiwanego królestwa wolności. Upłynęło dostatecznie dużo czasu, by z odpowiednią dozą dystansu sp...

Zawartość niniejszej rozprawy w istocie różni się od doktryny Kanta jedynie tym, że dodałem w niej podstawę, na której opierają się naczelne zasady tego filozofa. Tę właśnie podstawę zapowiada tytuł. Owa podstawa sama w sobie jest fundamentem i wzmacnia naczelne zasady [filozofii] Kanta, nadając im kierunek inny od tego, jaki wyznaczył im Kant; kierunek, którego nie mógł on wówczas znać. Te drobne odchylenia nie mają jednak najmniejszego wpływu na główne wnioski wynikające z ...

Opracowanie i tłumaczenie – Piotr Roszak Wydawać by się mogło, że religia jest nieobecna w nauce, ale tak nie jest. Właśnie w tym duchu Mariano Artigas podejmuje w tej książce wyzwanie do zbudowania takiego wydolnego połączenia, pewnego rodzaju mostu między naukami eksperymentalnymi a religią w ogólności. Jest to zadanie, które nie należy do łatwych, zwłaszcza jeśli ma się skrupulatnie szanować specyficzny charakter każdej z nich i metodologiczny brak ciągłości między nimi, ...

Impulsem do napisania książki była poślednia sława, którą cieszy się Francis Bacon. O tym filozofie często mówi się, że był słabym metodologiem, jeszcze słabszym naukowcem, a na domiar złego – pierwszym z dziejach bezrefleksyjnym piewcą nieokiełznanego postępu technicznego. Ta książka to próba innego spojrzenia na dziedzictwo Bacona. Jej punktem wyjścia jest krytyka interpretacji, które widzą w filozofie sekularystę i rzecznika prymitywnego utylitaryzmu. Autor odczytuje twór...

Tłumaczenie, wstęp, opracowanie naukowe – Rafał Michalski Czwarty gaj, napisany przez młodego Herdera w 1769 roku, jest dziełem niepowtarzalnym, które daleko wykracza poza horyzont dyskusji estetycznych prowadzonych w połowie XVIII wieku. Rozprawa nie została opublikowana za życia autora, pierwszego krytycznego wydania doczekała się dopiero w drugiej połowie XX wieku. Herder przedstawia w niej nowatorską teorię estetyczną, której celem jest badanie źródeł poznania zmysłowego...

Powroty określają naszą egzystencję. Uprawianie filozofii jest zawsze stawianiem siebie samego pod znakiem zapytania, co oznacza, że myślenie nigdy się nie kończy. Problemy w niniejszej książce są rezultatem powrotów do spraw i pytań, o których już się kiedyś mówiło, lecz po latach dostrzega się, że całość należy poddać ponownej interpretacji, ponieważ zmieniliśmy się i świat wokół nas. Oczywiście nie jest to książka o wszystkich problemach współczesnego człowieka, może nawet...