Idea, aby w jednym opracowaniu zawrzeć całokształt polskiej kultury filozoficznej pierwszej połowy XIX wieku po raz pierwszy została podjęta przez Władysława Tatarkiewicza. Trzeba również podkreślić, że Tatarkiewicz jako pierwszy rozpoczął systematyczne badania swoistego skarbca dawnej kultury umysłowej – nieznanych wileńskich rękopisów filozoficznych. Idąc śladem tego klasyka badań nad historią filozofii, mamy nadzieję uczynić tutaj jeden niewielki krok naprzód, łączący odkr...
Obecna dominacja hedonizmu, a ściślej eudajmonistycznego ideału „udanego życia” jako samorealizacji opierającej się na potęgowaniu jednostkowego szczęścia stanowi symptom procesów modernizacyjnych, które dogłębnie zmieniły naszą społeczną i kulturową rzeczywistość. Poziom względnego dobrobytu osiągnięty w najbardziej rozwiniętych częściach świata sprzyja upowszechnianiu się wiary w nieomal bezgraniczną wolność jednostki, która coraz częściej i intensywniej poddaje krytycznej ...
Pierwsze polskie tłumaczenie Grundlegung zur Metaphysik der Sitten ukazało się w Warszawie w 1906 roku, w przekładzie Mścisława Wartenberga pod tytułem "Uzasadnienie metafizyki moralnośc"i. W roku 1953 opublikowano jego wznowienie opatrzone przypisem: „przekład przejrzał Roman Ingarden”. Ale owo przejrzenie zaowocowało tylko niewieloma poprawkami, dokonanymi głownie na pierwszych stronach. […] Specyfika przekładu Wartenberga powoduje, że nie da się go przerobić i uwspółcześni...
Niewiele jest zjawisk w historii filozofii europejskiej, które byłyby równie kontrowersyjne, a kontrowersje tak długotrwałe, intensywne i żywe, jak w przypadku fenomenu, jakim jest sofistyka. Nawet dzisiaj sofistyka nie jest zagadnieniem antykwarycznym, tak jak stała się nim duża część tradycji filozoficznej. Pejoratywny wydźwięk tego terminu jest głęboko zakorzeniony w języku nieakademickim i powraca w wielu dyskusjach politycznych i światopoglądowych. Trudno jednoznacznie o...
Heurystyka filozoficzna jest pracą koncepcyjną, prezentującą szkic programu uprawiania filozofii za pośrednictwem refleksji metafilozoficznej, zmierzającej do bardzo wszechstronnego i systematycznego rozeznania zarówno w wielorakich możliwościach argumentacyjnych związanych z danym zagadnieniem, przeszkodach i pułapkach natury pojęciowej lub językowej, jak też w pozateoretycznych uwarunkowaniach mających wpływ na kształt dyskursu. Wszystkie czynniki, czy to natury pojęciowej,...
Hegel i Nietzsche twierdzili, że żyją w czasach przełomu, który wymusi pojawienie się nowego etapu w dziejach ludzkości. Sytuację człowieka współczesnego określa „fakt” roztrzaskania dotychczasowych horyzontów oraz konieczność stworzenia, lub odkrycia, horyzontów nowych. Postulują oni zatem ustanowienie nowego celu ludzkości. Filozofia polityki winna stać się częścią tego ogólnokulturowego projektu. Tym samym rzucają wyzwanie współczesnej filozofii politycznej, która zrzeka ...
W niniejszym V tomie dzieł zebranych Kanta zamieszczone zostały jego dwie główne rozprawy z zakresu filozofii religii i metafizyki moralności: Religia w obrębie samego rozumu (1793) oraz Metafizyka moralności w dwóch częściach: Metafizyczne podstawy nauki prawa i Metafizyczne podstawy nauki o cnocie (1797). Po publikacji Religii w obrębie samego rozumu Kant spotkał się z upomnieniem, udzielonym w imieniu króla Friedricha Wilhelma II przez ministra departamentu szkolnego i kur...
Cieszę się, że nasze środowisko filozoficzne doczekało się wreszcie pierwszej polskiej edycji DZIEŁ ZEBRANYCH Immanuela Kanta. Wydanie to zawiera wszystkie teksty, które królewiecki myśliciel, przez wielu uważany za największego filozofa w historii, opublikował za swego życia. Niektóre teksty przełożyli tłumacze starszego pokolenia, innych tłumaczeń dokonali nasi młodsi koledzy na potrzeby naszego wydania.
Prof. Zbigniew Kuderowicz
"Problem uzasadnienia demokracji jest jedną z centralnych kwestii, którymi zajmują się specjaliści z zakresu teorii społecznej. Po straszliwych doświadczeniach XX wieku nie jest sprawą łatwą ani jednoznaczną wskazać, dlaczego powinniśmy bronić systemu demokratycznego. Oczywiste jest, że liberalna demokracja minimalizuje zagrożenia jednostki, ale powstaje wtedy kwestia, czy wolność jednostki powinna być centralną wartością, do której wszelkie inne wartości społeczne powinny zo...
Rynki dla zwycięzców mają wiele negatywnych konsekwencji, które będą głównym przedmiotem naszego zainteresowania. Zwiększyły one różnice między bogatymi a biednymi. Zwabiły część najbardziej utalentowanych obywateli do wykonywania społecznie nieproduktywnych, a czasami nawet destrukcyjnych zadań. W gospodarce, która już wcześniej inwestowała zbyt mało w przyszłość, wprowadziły szkodliwe wzory inwestycji i konsumpcji. W pośredni sposób doprowadziły do tego, że najwybitniejsi s...
„Narracja nowoliberalna pozwala uświadomić sobie problematyczność szeregu opozycji na dobre zadomowionych we współczesnych debatach politycznych: liberalizmu i solidaryzmu, racjonalności i irracjonalności, realizmu i populizmu. Tradycja ta jest bowiem liberalna w sposób nieindywidualistyczny, jawi się jako socjalistyczna, ale niekolektywistycznie. Ponadto odwołuje się do kategorii dobra wspólnego, lecz wyraża je w sposób jakościowy, nie zaś ilościowy. Dobra społecznego upatru...
Tematem książki jest kichotyzm filozoficzny, ujęty jako spoiwo Pokolenia '98, nieformalnej grupy wpływowych myślicieli hiszpańskich przełomu XIX i XX wieku. Praca została podzielona na dwie części. Pierwsza pokazuje, w jaki sposób dokonało się przejście od interpretacji dzieła literackiego do zastosowania tego dzieła jako narzędzia wyjaśniania rzeczywistości. Druga przedstawia koncepcje filozoficzne, wypracowane w trakcie analizy utworu Cervantesa i zogniskowane wokół zagadni...
Pomimo że Opus postumum stanowi bez wątpienia próbę przebudowy wcześniejszej, zwłaszcza przedkrytycznej koncepcji filozoficznej, po części pod wpływem rozwoju nauk, to jednak nie jest „tylko” kompendium wiedzy o późnej Kantowskiej filozofii przyrody. Nie jest więc po prostu łatwym w użyciu zbiorem odpowiedzi na pytania, na które filozof nie zdołał odpowiedzieć w pismach wcześniejszych. Byłoby naiwnością przypuszczać, że przez dziesięciolecia poszukiwane rozwiązania sędziwy fi...
Przedłożona polskiemu czytelnikowi praca Człowiek. Jego natura i stanowisko w świecie (1940) stanowi przełomowe, klasyczne już dzieło z zakresu antropologii filozoficznej. Gehlen przedstawia w nim koncepcję człowieka jako istoty ułomnej (Mängelwesen): człowiek przychodzi na świat pozbawiony wyspecjalizowanych instynktów, organów ataku i obrony, nieprzystosowany do życia w ściśle określonym środowisku. Niekorzystny punkt wyjścia wymusza na nim konieczność samodzielnego przekuc...
Niestandardowe teorie przestrzeni traktują o systemach geometrii i topologii, w których pierwotne pojęcie punktu zastąpione jest przez pojęcie regionu.
Wyrażając się w terminach obiektów, teorie niestandardowe - zwyczajowo określane mianem bezpunktowych - zobowiązują się do istnienia regionów jako elementów ich dziedzin, punkty przenoszą na poziom zbiorów.
Praca analizuje podstawowy aparaty pojęciowy naszego umysłu, na który składają się takie pojęcia, jak: istnienie, istota, jedność, wielość, prawda czy dobro. Bogato ilustrowana materiałem historycznym, w warstwie teoretycznej książka odwołuje się przede wszystkim do osiągnięć filozofii współczesnej. Zwieńczeniem rozważań jest hipoteza o istnieniu podstawowego uposażenia umysłu; wyjaśnia ona swoistość pojęć granicznych oraz ich rolę w aktywności kognitywnej i wolicjonalnej....
Głównym celem niniejszej książki jest filozoficzno-kognitywistyczna analiza trzech zdolności poznawczych, intencjonalności, rozumienia i samowiedzy, które odgrywają kluczową rolę w ludzkim poznaniu. Analiza odbywać się będzie w odwołaniu do wybranych koncepcji, głoszonych na gruncie epistemologii i kognitywistyki. Poznanie będzie tu ujmowane jako efekt połączenia owych zdolności, jakimi są intencjonalne odniesienie podmiotu do świata zewnętrznego i własnych stanów mentalnych,...
Wybrałem naturalizm jako temat, kierując się tym, że, chociaż kierunek ten jest coraz częściej dyskutowany w filozofii światowej, stosowna problematyka nie znajduje zbyt dużego oddźwięku w Polsce, może poza etyką i filozofią prawa. Prezentowana książka ma także na celu przybliżenie polskiemu czytelnikowi istotnej współczesnej problematyki filozoficznej. Intencja sprawozdawcza nie jest jednak ani jedyną, ani nawet najważniejszą, ponieważ dominuje zamiar merytoryczny, czyli u...
Wiek XX w marzeniach filozofów miał przebudzić filozofię do życia owocnego, praktycznego. W tym kontekście pojawiła się również hermeneutyka filozoficzna. Zmieniała ona tradycyjną zależność konkretnego życia od filozofii na zależność filozofii od konkretnego życia. Hermeneutyka może w tym kontekście być odebrana jako samozniesienie dotychczasowej filozofii, która chciała być myśleniem „ostatecznych rozstrzygnięć". Teraz filozofia ta odkrywa, że bytu nie można obiektywnie pozn...
Książka, pierwsza z nowej serii „Estetyka. Pomiędzy tradycją a współczesnością”, powstała we współpracy dwu środowisk estetycznych: z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i z Uniwersytetu Warszawskiego. Estetycy toruńscy i warszawscy konfrontują swoje spojrzenia we wspólnym celu, jakim jest wskazanie na aktualność myśli Kanta zarówno w kontekście historycznym, jak i problemowym. Tytułową „aktualność” należy rozumieć przede wszystkim jako to, co jest czynne, co realizuje ...
Książka jest pierwszą całościową rekonstrukcją dziejów sceptycyzmu (od starożytności po współczesność). Należy zarówno do historii filozofii, jak i epistemologii. Z jednej strony przedstawia rozwój sceptycyzmu, z drugiej wskazuje na jego niespójność. Analiza stanowisk sceptyckich przy wykorzystaniu narzędzi pojęciowych współczesnej epistemologii, zwłaszcza teorii gier językowych Ludwiga Wittgensteina i teorii aktów mowy Johna Searle’a, sugeruje, że niespójność ta ma charakter...
Oświecenia nie byłoby bez zwrotu w stronę rozumu, a ten nie jest żadną ideą, lecz własnością nader pospolitą – już sto lat wcześniej René Descartes powiadał, że nikt nie uskarża się na jego brak. Osiemnastowieczni filozofowie bodajże po raz pierwszy problematyzują owo nikt, pytając o rozum dzieci, „dzikich”, sawantów, geniuszy, wynalazców, szaleńców, ba – kobiet (dziewczynek, dziewcząt), aktualnych i przyszłych matek „rodu ludzkiego”, a nie tylko o „rozum ludzki”. Ma on zresz...
Prezentowana książka Richarda Rorty’ego jest bez wątpienia wyjątkowa. Doskonale łączy w całość wiele aspektów jego myśli, przejrzyście ukazując więź spajająca jego agnostycyzm epistemologiczny z poglądami społeczno-politycznymi. Zresztą Rorty swe intencje zdradza już we Wstępie: „większość z tego, co napisałem w przeciągu ostatniej dekady, to próby powiązania mych nadziei na lepsze społeczeństwo – społeczeństwo globalne, kosmopolityczne, demokratyczne, egalitarne, bezklasowe ...
Tematem książki jest problematyka praw noachickich w pierwszym kodeksie żydowskiego prawa religijnego, Miszne Tora, słynnego halachisty i filozofa Mojżesza Majmonidesa. Prawa te stanowią – według Tory ustnej – nadany przez Boga kodeks etyczny przeznaczony dla całej ludzkości. Zdaniem autora pracy to uniwersalistyczne i mesjanistyczne założenia Miszne Tora skłoniły Majmonidesa do zawarcia w swoim kodeksie – co odróżnia go od innych kodyfikatorów – także regulacji przeznaczo...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
