Kultura, Sztuka, Design

„Malowała powoli, z przejęciem, a portrety robiła wprost latami. Model się zestarzał, wyłysiał, ożenił, okocił, schudł […] musiał pozować, chciał czy nie chciał, chyba że umarł.” – Zofia Stryjeńska o Oldze Boznańskiej Olga Boznańska. Najwybitniejsza malarka epoki. Obywatelka świata. Jej portrety intrygowały, niepokoiły, obnażały duszę malowanej osoby. Nie uznawała banalnego piękna. Charakter, emocje, uczucia były dla niej ważniejsze niż uroda modeli....

Miłosz Bernackiego – czytany hermeneutycznie – to poeta-metafizyk, pisarz tropów Nieznanego, Środkowoeuropejczyk, poeta światowy, twórca niepokorny, obciążony brzemieniem wieszczej roli, którą, sięgając dla wybawienia po topikę skromności, niesie świadomie i do końca. Przede wszystkim jest to jednak poeta epifanii w jej nowoczesnym wydaniu […]. To praca mądrze skomponowana, rzeczywiście całościowo ujmująca „bio-grafię” liryczną Miłosza od jego litewskich początków przez warsz...

Na czym opiera się współczesna wspólnota? Czy tym, co konstytuuje nasze poczucie przynależności, jest historia, tradycja, wiara w mit? Na czym opieramy swoją tożsamość? W jakim stopniu wynika ona z bycia członkinią lub członkiem jakiejś grupy? Jaką rolę odgrywa w tym spektakl medialny rozgrywający się przed nami i angażujący naszą uwagę właściwie bez większych przerw? Czy spektakl – dzięki globalizacji i nowym elektronicznym mediom – wytwarza szczególny rodzaj powszechnego za...

Długo wyczekiwana autobiografia lidera grupy Pod Budą Nie spodziewajcie się fabularnej konsekwencji ani dyscypliny opowiadania. Wraz ze znanym autorem tekstów, kompozytorem i gitarzystą Andrzejem Sikorowskim udajemy się w podróż po jego życiu i twórczości, a wstępem lub puentą każdej opowieści jest tekst piosenki. Lider grupy Pod Budą, autor słynnych przebojów takich jak Bardzo smutna piosenka retro, Ballada o ciotce Matyldzie czy Nie przenoście nam stolicy do Kr...

Tematem książki są powracające w polskiej liryce i sztuce XX wieku świadectwa tęsknoty za „obrazem prawdziwym”. Autorka skupia się na opisie relacji, jakie zawiązane zostają między obrazem i słowem, teoriami języka poetyckiego i historią reprezentacji w artystycznych projektach Tadeusza Różewicza, Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego, Stanisława Czycza i Ewy Kuryluk. Formułowane przez nich pytania o możliwość współczesnego (ludzkiego, a nie boskiego) veraiconu wyrastają z...

Książka jest pierwszą opublikowaną monografią naukową w całości poświęconą twórczości Olgi Tokarczuk. Pisarka ukazana jest z jednej strony jako ktoś, kto słowo traktuje z ogromną powagą, zbliżając się do kabalistycznej wiary w jego sprawczą energię, z drugiej zaś jako literacka rewolucjonistka i aktywistka. Pisanie ma być dla niej „robieniem rzeczy ze słów” i rodzić się z potrzeby zmieniania świata (światów?), które również powstały z języka. Z tej perspektywy Olga Tokarczuk ...

Na książkę – prócz rozdziału objaśniającego metodę interpretacyjną – składają się studia o dziewięciu pisarzach różnych generacji. Innowacyjne projekty pisarskie Witolda Gombrowicza, Tadeusza Różewicza, Leopolda Buczkowskiego, Adama Ważyka, Edwarda Redlińskiego, Juliana Kornhausera, Jerzego Krzysztonia, Dariusza Bitnera oraz Zbigniewa Kruszyńskiego inscenizują dylematy i aporie dojrzałej oraz późnej nowoczesności. Autor wpisuje analizowane utwory w historyczne i historycznoli...

Pogłoski i mity, które narosły wokół szczepień ochronnych, krążą w przestrzeni publicznej od dekad. Anegdoty i przypuszczenia nie prowadzą jednak do poznania prawdy i nie mają szans w starciu z rzetelnymi badaniami. Odrzucenie wiedzy naukowej doprowadziło do powstania Towarzystwa Płaskiej Ziemi i odnowienia wiary w lecznicze skutki upuszczania krwi. Rygorystyczne eksperymenty – do wysłania ludzi na Księżyc i rozwoju mikrochirurgii. Dlaczego więc, pomimo stwierdzonej skute...

Intelektualne credo Umberta Eco! Niedościgniona erudycja i zmysł obserwacji czynią z Umberta Eco jednego z największych myślicieli naszych czasów. W tekstach, przygotowywanych w latach 2001-2015 jako wykłady inaugurujące jeden z największych włoskich festiwali kulturalnych, La Milanesiana, powraca ze swoimi ulubionymi tematami: początkami naszej cywilizacji, ewolucją kanonów piękna, różnorodnymi formami ekspresji artystycznej, fałszowaniem Historii i obsesją spisku...

Lata PRL-u nie były łaskawe dla twórców filmowych. Reżyserzy, niczym członkowie sekcji gimnastycznej, musieli nauczyć się wielu akrobatycznych figur, by uniknąć starcia z władzą. Jednocześnie to właśnie w tych trudnych czasach powstały największe polskie dzieła fabularne i dokumentalne, rodzime filmy były popularne za granicą, a gwiazdy kina Polski Ludowej do dziś świecą najjaśniejszym blaskiem. Krytyk filmowy i dziennikarz Piotr Czerkawski rozmawia z reżyserami, którzy ...

Książka A New Concept of the Universe (tytuł oryginalny) w wyczerpujący i niebywale przystępny sposób przedstawia założenia i idee całkowicie wywrotowej Kosmogoni Waltera Rusella oraz polemikę Autora z paradygmatami współczesnej nauki.Wysiłki nad jej udoskonalaniem Autor podejmował do końca swoich dni. Mimo to ta niezwykła pozycja mogła się ukazać w Stanach Zjednoczonych dopiero w 1989 roku, po 26 latach od jego śmierci.Echa po jej publikacji nie milkną do...

Krzysztof Środa napisał kiedyś: „Od pewnego czasu dochodzę do wniosku, że ornitologia – wraz z entomologią – są naukami, które powinno się wykładać w akademiach teologicznych i seminariach duchownych. Po pewnym wahaniu do tych dwóch nauk dodałbym trzecią – ichtiologię”. Teraz sam postanowił poświęcić tej ostatniej odrębną książkę i oddaje w ręce czytelnika swoisty przewodnik, osobistą encyklopedię – na pół eseistyczną, na pół prozatorską opowieść o rybach, ich pięknie, natu...

"Ukryta inteligencja hormonów" to ukazanie geniuszu biologii kobiecego organizmu. Czy wiedzieliście, że kobiety w okresie owulacji więcej chodzą, mniej jedzą, bardziej angażują się w życie towarzyskie, częściej spotykają się z mężczyznami i więcej flirtują? Albo o tym, że zespół napięcia przedmiesiączkowego mógł powstać w toku ewolucji po to, żeby kobiety mogły unikać nieodpowiednich partnerów? Kobiecy cykl hormonalny kryje inteligencję kształtowaną w ciągu całych eonów ...

„Grzech istnienia” to jedna z najbardziej zadziwiających idei cywilizacji europejskiej. Czym był dla pisarzy, filozofów i artystów? Jakie miejsce zajmował w kulturze romantyzmu? Jak idea „grzechu istnienia” łączyła się z myślą o samobójstwie, czasem prowadząc ludzi w śmierć? Kim byli samobójcy z piętnem „grzechu istnienia” w polskiej i europejskiej literaturze? Czy doświadczenie „grzechu istnienia” możliwe jest w świecie bez Boga? Na te pytania szuka odpowiedzi Stefan Ch...

Każdy człowiek ma indywidualną, niezmienną przez całe życie grupę krwi, którą dziedziczy po przodkach – do takiego wniosku doszedł Ludwik Hirszfeld, analizując badania nad krwinkami psów. To przełomowe odkrycie uratowało życie milionom ludzi, pozwalając na bezpieczne przetaczanie krwi. Jako mała dziewczynka projektowała ubranka dla lalek. Stefania Chwałek, znana lepiej na świecie jako Stephanie Kwolek, wynalazła kevlar, materiał wykorzystywany do produkcji hełmów, nart, ra...

Nigdy nie narzekaliśmy na brak wybitnych astronomów i astrofizyków, ale na przełomie wieków nadeszlo pokolenie, jakiego Polska jeszcze nie znała. Książka "Na niebie i ziemi" udziela tym badaczom głosu. Paczyński, Abramowicz, Artymowicz, Udalski, Demiański, Wolszczan, i inni objaśniają tajemnice Wszechświata. Czyją własnością byłby mój klon? Dlaczego matematyka tak dobrze nadaje się do opisu natury? Czy oporne na antybiotyki bakterie cofną ludzkość do XIX wieku? Piotr Gi...

Przyroda wie, jak zabijać. Na tym polu mogłaby zawstydzić wszystkich seryjnych morderców razem wziętych. Oferuje globalny armagedon za pomocą asteroidy, komety, czarnej dziury, supernowej, rozbłysku promieniowania gamma, burzy słonecznej, antymaterii, zatrzymania rotacji planety, zaniku grawitacji czy erupcji wulkanu. No i zawsze mogą nas zaatakować Obcy. Pełny zestaw scenariuszy zagłady. Aż dziwne, że cywilizacja gatunku homo sapiens przetrwała tyle czasu. Pozostaje j...

In this book, metaphorically referring to the concept of energy, we wish to point out that it is possible to talk about aesthetic energy and that this concept is very useful in the discussion on the subject of the city. We ask representatives of various specialisations about the possibility of obtaining and maintaining aesthetic energy, therefore different research perspectives and seemingly distant objects of research – from architecture and urban space through ...

Książka jest kolejnym (po publikacjach: Perspektywy badań nad kulturą, red. Ryszard W. Kluszczyński, Anna Zeidler-Janiszewska; Katarzyna Prajzner, Tekst jako świat i gra. Modele narracyjności w kulturze współczesnej; Blanka Brzozowska, Spadkobiercy flâneura. Spacer jako twórczość kulturowa – współczesne reprezentacje; Kamila Żyto, Strategie labiryntowe w filmie fikcji; Dagmara Rode, Polityka w pierwszej osobie: twórczość Dereka Jarman; Trajektorie obrazów. Strategie wizualne ...

Tom, który oddajemy w ręce czytelniczek i czytelników jest już siódmym z międzywydawniczej serii, zainicjowanej przez filmoznawców łódzkich w latach 90. i podjętej przez Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ w kolejnych dekadach. Proponujemy autorskie interpretacje twórczości zarówno reżyserów zasłużonych, niekiedy nieco niesłusznie zapomnianych, jak też przedstawicieli młodszego pokolenia, dotychczas nieobecnych w polskim piśmiennictwie naukowym. Wybrane kinematogr...

Prezentowana publikacja to antologia przekładów dramatów francuskich z przełomu XIX i XX w., z nurtu tzw. teatru społecznego. Zawiera pierwsze polskie tłumaczenia tych, nieznanych rodzimemu Czytelnikowi, tekstów. Towarzyszy im esej wstępny redaktora tomu prezentujący rzadko podejmowane we współczesnej humanistyce zagadnienie teatru społecznego i przybliżający spolszczone dramaty. Książka stanowi kontynuację wcześniejszych antologii sztuk politycznie zaanga...

Prezentowana publikacja stanowi próbę całościowego, autorskiego, pierwszego w Polsce monograficznego ujęcia problematyki sztuki generatywnej (opartej na procedurach algorytmicznych) – ciekawego nurtu zarówno współczesnej sztuki nowych mediów, jak i w ogóle cyberkultury jako obszaru, w którym nowe media, nowe technologie i nowe sposoby tworzenia stają się ważnymi zjawiskami. Autor traktuje sztukę generatywną jako szczególne spotkanie sztuki i nauki, a swoją refle...

Prezentowany uwadze Czytelnika tom studiów, dedykowany Pani Profesor Oldze Główko dla uczczenia sześćdziesięciopięciolecia Jubilatki, powstał z inicjatywy Uczniów Pani Profesor. Zamieszczone w niniejszej publikacji artykuły obejmują rozważania na temat szeroko pojmowanego systemu wartości i wartościowania, które przedstawione zostały zarówno w literaturze starożytnej, jak i w literaturach nowożytnych – rosyjskiej, polskiej i niemieckiej – na przestrzeni wielu...

Kultura współczesna coraz ściślej jest stymulowana przez rozwój nowych mediów i technologii cyfrowych. W książce skoncentrowano się głównie na obiegu popularnym, ponieważ w nim odzwierciedlane są postulaty zwolenników cyberkultury, a także dlatego, że obieg popularny współcześnie najżywiej reaguje na przemiany społeczne, dostosowując do oczekiwań odbiorców proponowane teksty kultury. W tym sensie kultura popularna może stanowić odzwierciedlenie społecznej świadomo...