Filozofia

Najważniejsze dla całego zamysłu konstrukcyjno-myślowego książki są trzy teksty-rozdziały poświęcone postaciom (Nietzsche, Lacan, Bernhard), które zdaniem Autora – i tu formułuje on swoje credo – sprostały wyzwaniu nihilistycznemu, przepracowały pozytywnie tytułową „traumę bezkresu”, afirmując, wobec notorycznej groźby bezsensu, przygodność i nie-konieczność istnienia w nieskończoności poza wszelką dającą się racjonalnie oswoić całością. Każda z nich czyni to w swoisty dla si...

Czy w świecie, w którym rządzą darwinowskie prawa przypadku i konieczności jest miejsce na Bożą mądrość i miłość? Dlaczego miłosierny Bóg rządzi przyrodą za pomocą bezdusznych praw doboru naturalnego? Co akceptacja teorii ewolucji – której wymaga od nas intelektualna uczciwość – powinna zmienić w teologii? Jak w świetle ewolucji rozumieć grzech pierworodny i zbawczą misję Chrystusa? Książka nie jest jedynie kolejną z wielu prób zderzenia biblijnej historii o stworzeniu świata...

Skąd bierze się przekonanie o nieuniknionym konflikcie pomiędzy nauką i wiarą? Czy ateizm jest logiczną konsekwencją teorii ewolucji? Co to znaczy, że nauki przyrodnicze rzucają nowe światło na teologiczną prawdę o stworzeniu i działaniu Boga w stworzonym świecie? Poszukując odpowiedzi na te pytania Autor omawia szereg powiązanych ze sobą zagadnień z pogranicza teologii i nauk empirycznych, które dają wiarygodny obraz tego, jak układają się obecnie relacje pomiędzy tymi dzied...

I cóż po obronie rozumności wiary? Przecież wszyscy wiedzą, że wiara z definicji jest irracjonalna. Stanisław Wszołek polemizuje z tym poglądem i podejmuje próbę spojrzenia na relacje rozumu i wiary z różnych filozoficznych punktów widzenia. Wbrew utrwalonemu schematowi, który przeciwstawia rozum wierze, autor przekonuje, że wiara, czymkolwiek jest, jest także użyciem rozumu, zaś rozum jest u swych korzeni wierzący. Stanisław Wszołek przedstawił intrygujące, nowoczesne i nie...

Jeżeli Balzac nazwał swój olbrzymi cykl powieściowy Komedią ludzką, to temu mniejszemu cyklowi powiastek Woltera można by snadnie nadać miano Teatru marionetek. Życie wewnętrzne wszystkich występujących w nim figur sprowadzone jest rozmyślnie do kilku automatycznych poruszeń, niemal tików; mechanizm sznureczków, które nimi poruszają, jest dziecinnie prosty, a spoza maleńkiej scenki wychyla się bez ceremonii ironicznie uśmiechnięta twarz wpół rozbawionego, wpół zgorzkniałego s...

To historia ludzkości uciekającej przed nędzą i śmiercią. Opowieść o tym, jak ludzie zdołali uczynić swoje życie lepszym – i o tym, jak pociągnęli za sobą innych. Tematem tej książki jest niekończący się taniec postępu i nierówności. Chcę pokazać, w jaki sposób postęp tworzy nowe nierówności, a także to, że nierówności mogą czasami być pomocne, bo wskazują drogę i motywują do działania – a czasami przeciwnie, przeszkadzać, kiedy ci, którzy zdołali uciec, chronią swoje pozycje...

W pracy Sztuka i myśl staram się argumentować, że sztuka jest formą myślenia. Rozumiem przez to, po pierwsze, że możemy o sztuce myśleć jako o pewnej klasie operacji pojęciowych, gdzie operacje pojęciowe należy interpretować jako bezpośrednie rozpoznawania poprawności realizacji danej dyspozycji poznawczej lub praktycznej. Po drugie, argumentuję, że sztukę możemy rozumieć jako pewien sposób widzenia i myślenia. Twierdzę, że sztuka ukazuje to, w jaki sposób możemy widzieć i my...

Sprawcze działanie katastrof dokonuje się poprzez zakłócenia i zniszczenia. Katastrofy wprowadzają zamęt, wytrącają z równowagi, dezorganizują porządek ludzkiej egzystencji, wymuszając nierzadko przewartościowanie obowiązującej wiedzy o świecie i zmianę kursu rozwoju cywilizacji; zawsze sygnalizują przy tym koniec pewnego świata, a równocześnie stymulują narodziny nowego. Ich dziwaczny urok bierze się z tego, że pozwalają nam doświadczyć czegoś niespodziewanego, a tym samym p...

Monografia Viatoris. Który pokonuje drogę. Ponowoczesny romantyzm Piotra Jargusza jest zebraniem wieloletnich obserwacji artystycznych działań Piotra Jargusza, które sam twórca obejmuje projektem życia zatytułowanym Viatoris. Eseistyczny charakter wywodu celowo zbliża się często do stylu pisarskiego opisywanego artysty, co wynika z uczestniczenia w jego działaniach. Ostatecznie zawsze jednak wpisuje działania w postawy, nurty, style i zjawiska artystyczne, szczególnie takie j...

Inicjatywa [...], by na stałe i wciąż od nowa przyglądać się aktualnej kondycji myślenia, jest ze wszech miar godna poparcia, już choćby dlatego, że zwłaszcza w Polsce autorefleksja, postawa samokrytyczna, rozpoznawanie własnych ograniczeń i relatywności własnego stanowiska to zjawiska deficytowe. [...] Trzeci już tom Myślenia dziś da się na najbardziej ogólnym poziomie zinterpretować jako krytyczny wielogłos na temat granic i względności. [...] Za naczelne zagadnienie całeg...

Książka ta stanowi wyjątkowe połączenie teorii aktora-sieci Brunona Latoura ze spekulatywnym realizmem Grahama Harmana oraz jego sprzymierzeńców. Będzie fascynującą lekturą dla wszystkich zainteresowanych nowymi trendami w humanistyce, które pojawiają się po przydługim postmodernistycznym intermezzo. Graham Harman (1968) jest profesorem filozofii w Southern California Institute of Architecture, wcześniej wykładał na American University w Kairze. Jego najnowsze książki to Imm...

We Wprowadzeniu do buddyzmu Zen D.T. Suzuki opisuje naturę, techniki i praktyki Zen z wyjątkową jasnością, mądrością i otwartością. Zen jest opisany przez autora jako podstawowy klucz do zrozumienia kultury Orientu. A zarazem ta książka to klucz, to esencja wiedzy dla wszystkich, którzy chcieliby zrozumieć psychologię Dalekiego Wschodu. Ale trzeba też pamiętać, że – jak pisze autor – Zen zaczyna się i kończy na osobiście zdobytym doświadczeniu. Ci, którzy nie mogą oprzeć się ...

Ponieważ w punkcie wyjścia nie chcę przesądzać o słuszności żadnej z religijnych idei życia wiecznego ani też ich krytyki, pochodzącej z różnych nauk (historia, biologia, neurofizjologia), moje odpowiedzi wielu Czytelnikom mogą się wydać zbyt mało religijne lub też zbyt słabo osadzone w nauce. Mam jednak nadzieję, że są odpowiedziami mieszczącymi się w ramach filozofii, uprawianej nie tyle jako obiektywna, akademicka dyscyplina badawcza, ile jako poszukiwanie odpowiedzi na na...

Książka przedstawia próbę całościowego spojrzenia na stanowisko amerykańskiego filozofa Thomasa Nagela (ur. 1937) w etyce, a nazwą, jaką dla jego ujęcia proponuje jest pluralizm racji. Jest to stanowisko, w którym ważną rolę odgrywa część deontologiczna, ale jest też miejsce na określoną część konsekwencjalistyczną. Perspektywa badawcza książki jest wyznaczona przez problematykę racji do działania, ideę podmiotowości oraz – łączącą je – ideę moralnego działania. Pluralizm rac...

Antologia Filozofki na Uniwersytecie Jagiellońskim 1897–1967 jest pierwszym w Polsce zbiorem tekstów kobiet wykształconych i/bądź pracujących na krakowskiej Alma Mater. Prezentowane są utwory zarówno pierwszych adeptek filozofii na UJ oraz korespondencja i rozprawy naukowe znanych wykładowczyń z połowy XX wieku. Wśród wybranych pozycji znajdziemy publikację pierwszej doktorki filozofii – Stefanii Tatarówny, a także filozofki i pedagożki Cecylii Bańkowskiej, filozofki przyrody...

Dwaj badacze mitów- Mircea Eliade i Joseph Campbell inspirowali się ezoterycznymi systemami wschodniej mistyki. Z tych inspiracji powstały teorie, które pokazują, że mity są symbolicznymi opisami rozwoju ludzkiej świadomości- od świadomości zwykłego zjadacza chleba do świadomości człowieka zjednoczonego z Bogiem. Książka prof. Korczaka jest pierwszą i jedyną prezentacja tych teorii i niuansów indyjskich inspiracji.

PRZEWODNIK PO KOGNITYWISTYCE zawiera teksty znanych polskich filozofów i naukowców prowadzących interdyscyplinarne badania nad umysłem. Wychodząc z założenia, że procesy poznawcze można poddać empirycznym badaniom, zakres kognitywistyki obejmuje szerokie spektrum analiz: od systemów biologicznych po systemy sztucznej inteligencji. Stosowana w tych badaniach metodologia łączy analizy nauk humanistycznych i formalnych z podejściem przyrodniczo-eksperymentalnym obecnym w psychol...

Myślą przewodnią książki jest rekonstrukcja drogi, jaką przebyła idea performatywności od kontekstu teatrologicznego ku innym sztukom i szeroko pojmowanym działaniom performatywnym. Temat publikacji zrodził się w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii UMCS w trakcie dyskusji o estetyzacji i teatralizacji społeczeństwa nowoczesnego. Ważną częścią realizacji tematu badań była konferencja o tej samej nazwie zorganizowana w dniach 28–31 maja 2015 roku w Zakopanem. Dzięki udziałow...

Niniejsza książka jest próbą krytycznej analizy kluczowych stanowisk w nowożytnej filozofii pod kątem sporu o obecność i sposób funkcjonowania pojęciowej treści w zmysłowej percepcji. W moim przekonaniu filozofia tego okresu – od Kartezjusza do Hegla – stanowi znakomity inkubator, w którym wykluwały się i umacniały zasadnicze stanowiska w odniesieniu do kwestii natury aktu percepcji i jego przedmiotu. Pojęciową treść traktuję tutaj nie tylko jako przejaw aktywności myślenia w...

W „Junkware” zajmuję się istnieniem pozornie nieistotnych, choć bardzo licznych, drobnych elementów, stanowiących źródło wszelkiego znaczenia – DNA jako takim. Próbuję je przenicować i zwrócić z nawiązką „samej kulturze” jako „kulturze junku”.

Fragment „Kody”

Na oddawaną do rąk Czytelnika korespondencję Jana Garewicza i Hanny Buczyńskiej-Garewicz składa się kilkaset nigdzie dotąd niepublikowanych listów pisanych w latach 1960–1994. Jan Garewicz – profesor filozofii. Tłumacz. Przyswoił językowi polskiemu oba wielkie dzieła Schopenhauera. Przez wiele lat pracował w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, redaktor „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”. Hanna Buczyńska-Garewicz – profesor filozofii. Autorka wielu książek...

Richard Rorty stwierdził w swym najbardziej znanym dziele, iż współczesną filozofię cechuje przejście od epistemologii do hermeneutyki. Na myśli miał istotą przemianę zadań stawianych dociekaniom filozoficznym. Ceną, jaką filozofii przyjdzie – jego zdaniem – zapłacić za ten „hermeneutyczny zwrot” będzie zrównanie jej z literaturą, osłabienie poznawczych aspiracji na rzecz włączenia się do równoprawnego dialogu kultur. Rorty zachował mimo tego rozróżnienie dwóch podstawowych t...

Fenomen wydawniczy: Książka filozoficzna światowym bestsellerem w 20 krajach! W samej Francji sprzedano 260 tysięcy egzemplarzy. Jedna z najważniejszych, najpopularniejszych i najszerzej komentowanych książek o szczęściu, jakie ukazały się na świecie w ostatnich latach. Frédéric Lenoir stara się odpowiedzieć na pytanie: czym jest szczęście? To podróż pełna życia, w towarzystwie wielkich mędrców Wschodu i Zachodu, przeplatana przykładami z codzienności i najnowszymi odkrycia...

Chociaż duchowość nie jest narzędziem zarządzania, to jednak menedżment może być obszarem duchowym, na którym menedżer realizuje swoje powołanie. Tak jak w intymnej relacji łączącej artystę z jego dziełem, tak i w sferze zarządzania istnieje pierwiastek duchowy, w którym mieszają się ograniczenia, oczekiwania społeczne i najintymniejsze aspiracje menedżera. Autor podejmuje refleksję nad konkretnymi przykładami z życia przedsiębiorstwa, przeplataną medytacją nad słowami biblij...