„Legenda” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, w dwóch aktach.Utwór oparty na podaniu o Wandzie i Kraku, przekształconym przez powiązanie losów bohaterów z fantastycznym światem bóstw zamieszkujących Wisłę. Wprowadzając szereg zbrodni rodowych Wyspiański nawiązał do tragedii greckiej.
„Bolesław Śmiały” to rapsod autorstwa Stanisława Wyspiańskiego, wydany po raz pierwszy w roku 1902.Utwór nawiązuje do wydarzeń związanych z Bolesławem Śmiałym, pierwszym królem Polski, który zabija biskupa Stanisława. Jest to do dziś aktualny problem konfliktu pomiędzy państwem a kościołem, w interpretacji Stanisława Wyspiańskiego.
„Warszawianka” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego.„Warszawianka” zawiera komentarz powstania listopadowego. Ukazuje nastrój niewiary będącej udziałem zgromadzonych generałów i arystokratycznych przywódców powstania.Rzecz dzieje się w dniu baitwy o Olszynkę Grochowską 25 lutego 1831 r. w sztabie gen. Józefa Chłopickiego, stacjonującego w Dworku Grochowskim.Osobami dramatu są generałowie Powstania Listopadowego: Józef Chłopicki, Jan Skrzynecki, oficerowie sztabowi ora...
„Niewidzialny człowiek” to powieść fantastyczna autorstwa Herberta George’a Wellsa. Utwór ukazał się w 1897 roku.Książka opowiada o perypetiach szalonego naukowca, który pod wpływem swoich odkryć, stał się niewidzialny. Przybywa on do wioski, w której rodzi strach i niepokój mieszkańców. Próbuje stać się na powrót widzialnym, lecz nie może tego dokonać. Ukrywa się pod grubą warstwą ubrań nawet w upalne dni, tak żeby ukryć swoją niewidzialność.
„Klątwa” to dramat Stanisława Wyspiańskiego.Temat sztuki, był niezwykle śmiały; dotykał palących zagadnień, przesądów i wierzeń chłopskich. Wyspiański ukazał tu bowiem elementy konfliktu między gromadą wiejską a plebanią. Dramat Wyspiańskiego opowiada o wydarzeniach, które rozgrywają się we wsi Gręboszów, która dotknięta została plagą suszy. Mieszkańcy zastanawiają się, co może być tego przyczyną. Miejscowy Ksiądz mówi, że to kara za ich grzechy. Oni jednak nie zgadzają ...
„Wyzwolenie” to dramat w trzech aktach Stanisława Wyspiańskiego. Akcja utworu rozgrywa się na scenie teatru krakowskiego, a więc przedstawia teatr w teatrze. Konrad (postać z „Dziadów” Adama Mickiewicza) przybywa z zaświatów na deski krakowskiego teatru, aby dokonać wyzwolenia kraju. Zostaje zachęcony przez Muzę do stworzenia widowiska scenicznego na temat Polski. Spektakl ten ukazuje rozpaczliwą sytuację narodu, społeczeństwo rozdarte na skłócone warstwy, klasy, stronni...
„Wojna światów” to powieść z gatunku science fiction autorstwa Herberta George’a Wellsa. Utwór ukazał się w 1898 roku. Książka uważana jest za jedną z najważniejszych w historii światowej literatury fantastycznej. Należy do kanonu gatunku i na wiele lat wprowadziła fantastykę na tory apokaliptycznych wizji przyszłości. Powieść przedstawia inwazję Marsjan na Ziemię. Przybysze chcą opanować Ziemię, a ludzie stanowić mają dla nich źródło pożywienia. Wells opisał w swojej wi...
„Eugeniusz Oniegin” to poemat dygresyjny autorstwa Aleksandra Puszkina. Puszkin rozpoczął pracę nad tym utworem w 1823, a ukończył w 1831 roku. Mimo iż poemat powstawał w długim przedziale czasu, odznacza się jednolitością kompozycji. Tytułowy bohater jest człowiekiem rozczarowanym wielkim światem, w którym nie zaznał ani prawdziwej przyjaźni, ani miłości. Zniechęcony i znudzony życiem wyjeżdża na wieś. Gdy pojawia się powracający ze studiów w Niemczech poeta Leński, Oni...
„Wehikuł czasu” to powieść fantastyczna autorstwa Herberta George’a Wellsa. Utwór ukazał się w 1895 roku.Głównym bohaterem powieści jest anonimowy naukowiec mieszkający w Richmond, zwany przez narratora Podróżnikiem w Czasie. Podczas cotygodniowego obiadu ze znajomymi mówi im, że czas jest czwartym wymiarem, oraz pokazuje mały prototyp machiny przemieszczającej się w czasie. Opowiada także, że stworzył wehikuł zdolny przenieść człowieka. Tydzień później spóźnia się na obiad i...
„Cyd” to dramat Pierre’a Corneille’a napisany na przełomie lat 1636 i 1637. Ten poruszający dramat został wspaniale przetłumaczony przez Stanisław Wyspiańskiego. Akcja utworu rozgrywa się w XI wieku w Sewilli. Syn don Diega, Rodryg, zakochany jest z wzajemnością w Chimenie, córce don Gomesa. Między obydwoma mężczyznami dochodzi jednak do sprzeczki, w czasie której Gomes uderza Diega w twarz. Ten, zbyt stary, by osobiście wyzwać go na pojedynek, prosi syna, by go zastąpił...
„Legion” to dramat Stanisława Wyspiańskiego.Opowiada on o rzymskim legionie Adama Mickiewicza. Jest to sztuka z inscenizacją zaprojektowaną z niespotykanym dotąd w Polsce rozmachem. Cechuje ją również zuchwałości polemiki z romantyczną historiozofią. Ten dramat podejmuje z wielką siłą, stale obecny nie tylko w literackich dziełach Wyspiańskiego, problem dziedzictwa romantycznego, mesjanizmu i kultu wieszczów, ciążącego na polskim życiu umysłowym i artystycznym ...
„Noc listopadowa” to dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Jest to trzeci z kolei utwór tego autora, po „Warszawiance” i „Lelewelu”, poruszający tematykę powstania listopadowego.Utwór przedstawia obraz pierwszych godzin powstania listopadowego (wydarzenia nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku), odważnego zrywu podchorążych i jego przebieg. Akcja dramatu toczy się, z wyjątkiem przeniesionych do śródmieścia Warszawy scen V, VI i VII, w Łazienkach lub w ich bliskim sąsie...
„Poezja” to zbiór piętnastu wspaniałych utworów poetyckich, autorstwa Victor Hugo.W całej twórczości poetyckiej Hugo zauważalne są wspólne cechy i tematy. Najważniejsze uczucia wyrażane w jego utworach to miłość do rodziny (zwłaszcza dzieci i wnuków) oraz współczucie dla wykluczonych i skrzywdzonych ludzi, przechodzące w umiłowanie i troskę wobec całej ludzkości. W swoich wierszach Hugo nie definiuje idei i nie przeprowadza logicznych rozumowań – zamiast tego, rozpatrując zag...
„Diaboliada” to utwór Michaiła Bułhakowa, napisany w 1923. W Diaboliadzie został przedstawiony problem człowieka, który stał się ofiarą radzieckiej maszyny biurokratycznej.W wyobraźni głównego bohatera, Korotkowa, biurokracja wiąże się z siłą piekielną. Zwolniony pracownik, nie umiejąc poradzić sobie z tą siłą i przegrawszy w starciu z nią, wariuje i podejmuje ostatnią, rozpaczliwą próbę ucieczki od pracowników urzędu śledczego.
Fatalne jaja to utwór Michaiła Bułhakowa. Autor ukończył go w październiku 1924. Jest to utwór science fiction będący także parodią powieści katastroficznej.Uczony odkrywa promienie wzmagające wielokrotnie aktywność, agresywność i rozmiary organizmów żywych. Wskutek pomyłki dochodzi do rozmnożenia groźnych egzotycznych gadów. Utwór jest także satyrą na sytuację w Związku Radzieckim po rewolucji.
”Koriolan” to tragedia autorstwa Williama Shakespeare’a, datowana na 1607 rok. Bohaterem tragicznym jest rzymski żołnierz, Gnejusz Marcjusz Koriolan.Koriolan jest prawdopodobnie najbardziej nieprzeniknionym tragicznym bohaterem, stworzonym przez Szekspira, rzadko wyjawiającym motywy swojej izolacji od rzymskiego społeczeństwa. Czytelnicy często uważają go za niesympatyczną postać, chociaż jego ciężka do wytrzymania duma jest czasem równoważona jego niechęcią do bycia wie...
„Dzwonnik z Notre-Dame” to powieść Victora Hugo osadzona w czasach późnego średniowiecza. Według słów samego autora, jest to „obraz piętnastowiecznego Paryża i całego piętnastego wieku przez pryzmat tego miasta”. Osią powieści jest wątek miłosny archidiakona Klaudiusza Frollo do pięknej Cyganki Esmeraldy. Powieść wydana w 1831 roku porusza nietypowe jak na tamte czasy problemy zgubnego pożądania i tolerancji. W powieści nie ma nic białego ani czarnego, są tylko...
”Wesołe kumoszki z Windsoru” to komedia autorstwa Williama Shakespeare’a. Jest to jedyne dzieło dramatyczne Shakespeare’a osadzone dokładnie w czasie i miejscu, w których sam żył. Pomijając jego siłę komiczną, uważa się je za mistrzowski portret obyczajowości epoki.Sztuka rozgrywa się wśród mieszczan z Windsoru w ciągu zaledwie kilku dni. Najważniejszy wątek dotyczy sir Johna Falstaffa, rubasznego szlachcica, który postanawia uwieść równocześnie dwie zamężne mieszcz...
„Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej” to antywojenna powieść czeskiego pisarza Jaroslava Haška, której bohaterem jest Józef Szwejk, sprzedawca psów i pucybut porucznika Lukasza.Powieść Haška jest w dużej mierze książką opartą na faktach i doświadczeniach autora i jego przyjaciół. Prawdziwe jest nie tylko tło historyczne i geograficzne oraz realia dotyczące ówczesnej Pragi. Zdecydowana większość niehistorycznych bohaterów książki (a może nawet wszyscy) miał...
”Jak wam się podoba” to idylliczna komedia autorstwa Williama Shakespeare’a z roku 1599 lub 1600. Akcja tej sztuki osadzona jest w jednym z francuskich księstw, jednak większa jej część rozgrywa się w pobliskim Lesie Ardeńskim, którego pierwowzorem był las z okolic Stratford-upon-Avon, czyli z rodzinnych stron Shakespeare’a.
”Komedia omyłek” to farsa autorstwa Williama Shakespeare’a, napisana pomiędzy 1592 a 1594 rokiem. Jest jego najkrótszą komedią.Podstawą napisania utworu była komedia Plauta Menaechmi. Z niej zapożyczył Szekspir wątek bliźniąt, które ciągle ze sobą mylono. Bohaterowie, jak u Plauta pochodzą z Syrakuz, akcję utworu przeniósł jednak angielski dramaturg z Epidamnum do bardziej znanego Efezu.
”Tytus Andronikus” to jedna z pierwszych tragedii Williama Shakespeare’a w pięciu aktach powstała w latach 90. XVI wieku.Akcja tragedii rozpoczyna się w senacie, w którym toczy się dyskusja na temat sukcesji tronu po zmarłym Cesarzu. Aspirują do niego Saturninus, syn cesarza, i jego młodszy brat Basjanus. Po chwili dyskusji zgadzają się, że najlepszym rozwiązaniem będzie oddanie tronu powracającemu do Rzymu triumfującemu wodzowi Tytusowi Andronikusowi. Ten jednak odmawia...
”Ryszard II” to kronika napisana przez Williama Shakespeare’a około roku 1595, opisująca losy króla Ryszarda II, władającego Anglią w latach 1377-1399. Źródłem dla napisania tego utworu były zachowane kroniki. Zgodnie z tym, co sugeruje tytuł, opowiada on historię króla Ryszarda II. Na początku, ma on rozstrzygnąć spór pomiędzy Henrym Bolingbroke a Thomasem Mowbray. W końcu, skazuje obu na wygnanie, pierwszego na 10 lat, drugiego – na zawsze. Rys...
Do literatury młodzieżowej zaliczają się książki pisane dla nastoletnich czytelników oraz tak zwanych młodych dorosłych (Young Adult). W literaturze dla młodzieży najczęściej poruszane są tematy i problemy ważne dla osób wkraczających w okres dojrzewania. Autorzy książek zaliczanych do literatury młodzieżowej piszą o pierwszych związkach i rozstaniach, miłości, porzuceniu, przyjaźni, a także o używkach, seksualności czy samobójstwie. Jedną z pozycji w tej kategorii, która podejmuje próbę zmierzenia się z wieloma problemami charakterystycznymi dla okresu dojrzewania, jest na przykład kontrowersyjna powieść „13 powodów” Jaya Ashera, w oparciu o którą powstał głośny serial pod tym samym tytułem (wyprodukowany przez platformę Netflix). Warto pamiętać, że wiele powieści uważanych obecnie za młodzieżowe w przeszłości było adresowanych do starszych czytelników. Dopiero po późniejszych adaptacjach były akceptowane jako powieści dla młodych osób – tak było w przypadku utworów pisanych przez Juliusza Verne’a. Znaczna część jego powieści powstała jako teksty dla dorosłych, jednak zyskały one popularność również wśród młodszych czytelników z uwagi na atrakcyjną formę. Dlatego też powieści Verne’a takie jak „20 000 mil podmorskiej żeglugi” czy „W 80 dni dookoła świata” znajdują się w kategorii „Dla młodzieży”. W tej kategorii odnaleźć można zarówno powieści zaliczane do fantastyki, horroru, kryminału czy thrilleru, jak i romanse, powieści obyczajowe, a także pozycje będące połączeniem dwóch lub więcej gatunków. Do takich należą powieści „Ponad wszystko” Nicoli Yoon, „Fanfik” Natalii Osińskiej, cykl „Buntowniczka z pustyni” Alwyn Hamilton, „Eleonora i Park” oraz „Fangirl” Rainbow Rowell, a także cykl Victorii Aveyard „Czerwona królowa”. Nie zabrakło tu również kultowej i międzypokoleniowej serii „Jeżycjada” Małgorzaty Musierowicz, powieści o Harrym Potterze J. K. Rowling, a także publikacji zaliczanych do klasyki literatury dla młodzieży („Mała księżniczka” Frances Hodgson Burnett, „Ania z Zielonego Wzgórza” Lucy Maud Montgomery).
