Niniejszy tom zawiera prace będące wyrazem uznania i szacunku dla Adama Nowaczyka i jego filozoficznego dorobku. Ich autorzy, filozofowie rozmaitych generacji, są osobami, których twórczość pozostaje w merytorycznym związku z zainteresowaniami profesora lub też jest przezeń ceniona, niezależnie od podejmowanej problematyki.
Ryszard Kleszcz
„Mów, co chcesz, póki nie przeszkodzi ci to widzieć, jak się rzeczy mają. A gdy to widzisz, to niejednego nie powiesz” (Dociekania filozoficzne §79). Słowa te wyrażają – jak sądzę – sedno przedsięwzięcia zwanego filozofią lingwistyczną, wiążąc cel dociekań pojęciowych z zadaniem rozjaśniania trudności wynikających z błędnych wyobrażeń na temat sposobu, w jaki funkcjonuje język. Jest to zarazem główny motyw zebranych tu wypowiedzi, które dotyczą – zgodnie z podtytułem – zastos...
W książce widać pragnienie dogłębnego przemyślenia tradycyjnego problemu, potraktowanego niczym zadanie: jak w sposób racjonalny, krok po kroku, zbudować sprawiedliwe społeczeństwo. Rawls zaczyna wywód od zarysowania warunków wyboru. Sytuacja pierwotna to sytuacja czysta, w której obowiązuje zasłona niewiedzy. Powoduje ona, że jednostki, chcąc chronić siebie, zmuszone są stanąć po stronie sprawiedliwości rozumianej jako bezstronność. Muszą bowiem na wszelki wypadek minimalizo...
Jak pogodzić wiarę w stworzenie świata przez Boga z wiedzą naukową? Jak ma się biblijny opis stworzenia do około czternastu miliardów lat historii wszechświata i ewolucyjnego pochodzenia ciała i umysłu człowieka? Czy nowoczesny, naukowy światopogląd wyklucza religijność i czyni z niej zabobon? To pytania, jakie przed sobą muszą postawić nie tylko naukowcy, filozofowie i teologowie. Stawia je każdy, kto racjonalnie podchodzi do swojej wiary, czyli prawdę o Bogu i świecie próbu...
Diagnoza śmierci Boga we współczesnym Nietzschemu świecie, zorientowanym pozytywistycznie i naturalistycznie, była raczej stwierdzeniem czegoś, co dla ówczesnych elit było już coraz bardziej oczywistym faktem. Co teraz? – pyta nas Nietzsche. Czy nawrót do natury? Czy sama natura wystarczy, by określić istotę człowieka, uchwycić jego specyficzną różnicę? Odpowiedź Nietzschego jest tyle zaskakująca, co błyskotliwa: wydaje się on bowiem w tym punkcie zgodzić z krytykowanym prze...
Książka jest znaczącym dokonaniem w badaniach prowadzonych przez niezwykle prężnie działającą Polską Szkołę Argumentacji. Autorki przedstawiają rekonstrukcje logiki dialogowej Lorenzena oraz dialektyki formalnej Hamblina, twórczo wykorzystując języki opisu dialogowego Prakkena, a więc ich rozprawa istotnie wzbogaca zarówno teoretyczne badania argumentacji, jak też metateorię tych badań. Podane w rozprawie rozwiązania pozwalają precyzyjnie ujmować nie tylko wzajemną krytykę st...
Tom reprezentuje "maksymalistycznie" pojętą historię filozofii, polegającą przede wszystkim na badaniu dziejów problemów filozoficznych. Autorzy wychodzą od filozofii sumienia, przez rozmaite podejścia do analizy historii filozofii od Gogacza, Świerzawskiego, Andrzejuka, po Gilsona oraz Topolskiego. Występują tu odwołania do kluczowych terminów filozofii klasycznej i wieków średnich (św. Tomasz z Akwinu). Uzupełnieniem są dwa wątki 1) paleologia, jako nauka pomocnicza histori...
Fenomenologiczny umysł to podstawowa lektura dla każdej osoby zainteresowanej współczesnymi badaniami nad umysłem. Książka jest zarówno systematyczną prezentacją najważniejszych stanowisk teoretycznych i klarownie napisanym przewodnikiem po toczonych obecnie debatach, jak i ważnym, niezwykle oryginalnym głosem w dyskusji. Gallagher i Zahavi, łącząc w przystępny sposób filozoficzne argumenty z danymi empirycznymi, pokazują, że fenomenologiczna tradycja w filozofii (od Husserla...
Ian G. Barbour, w swojej klasycznej książce, podejmuje trzy zagadnienia, które pozwalają naświetlić specyfikę języka religii. Pierwsze z nich to zróżnicowanie funkcji języka. Nauki przyrodnicze i religia, mając odrębne zadania, posługują się właściwymi sobie językami i schematami rozumowania. Symbole religijne i ich przedstawienia w mitach służą do interpretacji ludzkiej historii i przeżyć, ustawiając je w odpowiedniej perspektywie. Drugie zagadnienie to rola modeli, zarówno ...
Co różni, a co łączy wschodnie i zachodnie podejście do problemu natury umysłu ludzkiego i naszego miejsca w kosmosie? Jak zen i psychoanaliza mogą wesprzeć nasze wysiłki zmierzające do wykorzystania pełni człowieczych możliwości jako jednostek i członków społeczności? Autorzy próbują w tej książce znaleźć odpowiedzi na te i inne ważkie pytania, pomóc nam zrozumieć siebie.
Redaktorom tomu udało się zgromadzić wypowiedzi kilku znakomitych, uznanych aksjologów (…), a także wielu młodych już znanych z tego, że nie rezygnują z aksjologicznego podejścia do podstawowego ludzkiego odniesienia do świata, jakim jest wartościowanie. Nie brakuje dziś bowiem głosów ubolewających nad zabrnięciem filozofii w pułapkę aksjologii jako niedającej się racjonalnie ująć rzeczywistości ludzkiej. Trudno mi jednak podzielać te narzekania, rezygnujące z prób uporządkow...
Nie jest to typowy podręcznik do historii filozofii, ale za to bardziej użyteczny i pouczający niż cała półka typowych podręczników. Bertrand Russell (1872–1970), jeden z najwybitniejszych filozofów brytyjskich XX wieku, laureat Nagrody Nobla (1950), napisał „Dzieje” w czasie II wojny światowej jako historię na wskroś nieakademicką i prywatną. Nie stroni w niej od radykalnych opinii, z jednymi klasykami poważnie dyskutuje, innych wyśmiewa, a czytelnik otrzymuje rozległą panor...
Słowo staje się w człowieku. Ulegamy mu, ponieważ jesteśmy zdani na głęboką niepewność... Mit jest lub może być dwuznaczny, jak pytia delficka albo jak sen. Nie możemy ani nie powinniśmy zrezygnować z posługiwania się rozumem, nie powinniśmy się też wyrzec nadziei, że instynkt pospieszy nam na pomoc... Wszystko bowiem, w czym wyraża się "inna wola", jest uformowane przez człowieka, to jego myślenie, jego słowa, jego obrazy i wszystkie ograniczenia, którym podlega. Toteż gdy c...
Co się zmieniło w świadomości zbiorowej Polaków po roku 1989? Jaki jest stan obecnej refleksji nad polityką w Polsce? W jaki sposób filozofia polityki uczestniczyła w dziejącym się na naszych oczach politycznym procesie transformacji? Pytania te zadają sobie i próbują na nie odpowiedzieć autorzy prezentowanych w tomie tekstów - wybitni uczeni, którzy te polityczne przemiany współtworzyli, ale także filozofowie należący do młodszej generacji, którzy swą naukową karierę rozpocz...
Monografia Evy Geulen jest jednym z najlepszych istniejących wprowadzeń do filozofii Agambena. Autorka skupia się na kręgu tematycznym słynnego cyklu „Homo sacer”, rzuca jednak również światło na mniej znane teksty włoskiego filozofa. Jej prezentacja jest zarówno usystematyzowanym wykładem najważniejszych tez zawartych w Homo sacer, Co zostaje z Auschwitz oraz Stanie wyjątkowym, jak i próbą umieszczenia myśli Agambena w mniej znanych kontekstach.
Książka Taylora ma charakter podręcznika. Stanowi pewnego rodzaju historię filozofii nowożytnej. Jest zarazem ważnym głosem w dyskusji na temat współczesnego obrazu człowieka w epoce głębokiego kryzysu tożsamości. Obszerna rozprawa składa się z 5 części. Autor poddaje wielostronnej krytyce koncepcje antropologiczne, które zdominowały i filozofię, i potoczne myślenie o człowieku. Posługując się metodą historyczną i analityczną przedstawia genezę nowożytnego pojęcia tożsamości....
Książka o Marksie Marka Łagosza jest świetnym, jasnym opracowaniem najważniejszych koncepcji Marksowskich. Autor rekonstruuje teorię wartości, ukazując jej konsekwencje ekonomiczne i filozoficzne, oraz koncepcję wolności, czasu wolnego i godności człowieka. Jest to więc interpretacja Marksa z perspektywy dwóch pojęć – pracy i czasu, zagadnień wyjątkowo ważnych we współczesnym społeczeństwie nadmiernej pracy i braku czasu. Zaletą książki jest wykroczenie poza historyczno-filoz...
Chociaż rola imperatywów (scil. zdań rozkazujących) i interrogatywów (scil. zdań pytających) w komunikacji jest równie ważna jak deklaratywów, semiotyczna i logiczna refleksja nad pierwszymi dwiema kategoriami wyrażeń wydaje się nadal pozostawać daleko w tyle za refleksją nad trzecią kategorią. Niniejsza książka to filozoficzna monografia imperatywów, która w intencji ma przyczynić się do zmniejszenia tego dystansu. Jej trzon to semiotyczna analiza funkcji zdań rozkazujących ...
Łatwo być uczciwym, gdy to się opłaci, trudniej - gdy trzeba za to zapłacić utratą majątku, lukratywnej posady, czy podziwu bliźnich. Dotyczy to także działalności naukowej. Książka ta jest przekrojowym spojrzeniem na problemy moralne, jakie mogą rodzić się w związku z prowadzeniem badań laboratoryjnych, z dokumentacją i publikacją wyników tych badań, a także z projektowaniem i testowaniem obiektów technicznych do tych badań niezbędnych. Oprócz prezentacji w pewnym sensie kla...
Od końca lat czterdziestych XX wieku ukazywały się we Francji publikacje z historii religii, które z czasem stały się światowym kanonem w tej dziedzinie. Ich autor, Mircea Eliade (1907–1986), jest dziś klasykiem religioznawstwa. „Obrazy i symbole” należą do jego wczesnych dzieł (1952). Eliade skupia uwagę na problematyce symbolu, w owym czasie bardzo aktualnej i inspirowanej zarówno przez dyscypliny humanistyczne (psychoanaliza, filozofia, np. Cassirer, teologia, np. Tillich)...
Tematem tomu jest filozofia spotkania, a więc filozoficzna refleksja nad pewną relacją występującą między ludźmi i od pewnego czasu budzącą żywsze zainteresowanie filozofów, a także przedstawicieli kilku dyscyplin szczegółowych, zwłaszcza psychologii (humanistycznej i egzystencjalnej) oraz psychiatrii. Książka stanowi wprowadzenie do filozoficznego ujęcia tej relacji. Koncentruje się ona na wykryciu istotnych rysów spotkania, traktowanego jako fenomen swoiście ludzki, który p...
Książka podejmuje problematykę tradycyjnie rozpatrywaną w ramach etyki ogólnej. Jako punkt wyjścia namysłu nad moralnością proponuje doświadczenie odpowiedzialności w spotkaniu z drugim człowiekiem. Opis fenomenologiczny tego doświadczenia, fundamentalnego dla etyki filozoficznej, wydobywa zarazem jego znaczenie antropologiczne i metafizyczne. Autor prowadzi swe wywody ? m.in. na temat personalistycznych podstaw wartości moralnych i norm, prawdy sumienia, dobra działania oraz...
Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Gielarowskiego i Roberta Grzywacza znakomicie wpisuje się w nurt badań międzynarodowych nad fenomenem intencjonalności. Jej szczególna wartość polega na przybliżeniu polskiemu czytelnikowi ważnych osiągnięć francuskiej i polskiej filozofii najnowszej, akcentującej swoistość i nieredukowalność optyki pierwszoosobowej. (...) Ciekawy jest pomysł traktowania intencjonalności jako elementu wspólnego nawet istotnie różniącym się między sobą feno...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
