Pozostałe

Wieloaspektowa analiza „wydarzeń marcowych” 1968 roku oraz reakcji twórców kultury na te wydarzenia. Wielogłos humanistów odsłaniający kompleksowość antysemityzmu we współczesnej polskiej kulturze i polityce. Doskonała i zmuszająca do myślenia książka. Prof. Jan T. Gross Jedyna w swoim rodzaju, fascynująca książka. Autorzy rozpatrują Marzec 1968 jako pogrom, tragedię, melodramat, wydarzenia graniczne. Patrzą jednak nie tyle na to, co się wydarzyło, ile na dokumenty, literatur...

Książka o poezji Wojciecha Wencla jest potrzebna. To dziwne, że dotąd nie powstała, skoro debiut miał ów poeta olśniewający. Czesław Miłosz, pytany przez Teresę Walas o najciekawszych poetów konfesyjnych, obecnych następców Jerzego Lieberta, mówił o nim: „Jest taki poeta, Wencel w Gdańsku. Ale nie wiem, czy nie jest to jakiś nałóg, żeby łączyć katolicyzm z formami tradycyjnymi, metrycznymi. Czy rzeczywiście tak być musi? Zadaję takie pytanie”. Związany przez pewien czas ze sk...

Istotnym walorem opracowania jest ciekawie nakreślona diachronia twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny; syntetyczny, przejrzysty obraz rozwoju jej warsztatu poetyckiego. Zbigniew Chojnowski sprawnie porządkuje obszerny dorobek poetki, grupuje rozległy i mocno zróżnicowany materiał w bloki tematyczne, a następnie dokonuje ich rzetelnego omówienia. Wydobywa przy tym wiersze, które, choć dawne, to jednak do dziś uderzają wyrazistością moralnego przesłania. Otrzymaliśmy książkę, kt...

Próba krytycznej wiwisekcji dorobku epistolarnego Haupta to przedsięwzięcie pionierskie, poprzedzone przez liczne poszukiwania i szczegółowe ustalenia dokumentacyjne (nieznane do tej pory fragmenty korespondencji), co samo w sobie stanowi istotną zasługę autora. Mamy zatem do czynienia z wyrazistym zakreśleniem obszaru badań, zreferowaniem celu własnych poszukiwań. Jawi się on jako ambitna próba rekonstrukcji samoświadomości twórczej Haupta, zdeterminowanej przez kondycję wy...

Niniejszy tom obejmuje swym zasięgiem pełny horyzont czasowy dokonań badacza. Mieści zarówno wczesny szkic o poezji Tadeusza Różewicza (opublikowany w „Twórczości” w 1949 roku), jak i późne eseje ogłaszane na łamach „Tygodnika Powszechnego” na początku trzeciego tysiąclecia. Nie jest jednak systematycznym kursem historii literatury – staje się raczej wykładem prywatnym, tworzonym ze względu na osobiste fascynacje. Nie dlatego, by Błoński takiej syntezy stworzyć nie mógł, ale...

Książka jest rodzajem monografii jednego, dość spójnego środowiska literackiego. Tworzą je czterej autorzy, połączeni pewnym podobieństwem życiorysów, miejscem zamieszkania, a także okolicznościami społeczno-politycznymi, w których przyszło im pisać. Najstarszy z nich, Witold Sułkowski, urodził się w 1943 roku; najmłodszy, Zdzisław Jaskuła – w 1951 r. Pierwszy z nich w Warszawie, ale zaraz po wojnie znalazł się w Łodzi, drugi – w Łasku, lecz (od rozpoczęcia studiów polonistyc...

Katarzyna Szewczyk-Haake w swych interpretacjach eksponuje fundamenty postawy etycznej, jaką ewokują dzieła Józefa Wittlina. Badaczka opisuje z wyczuciem i znawstwem składniki duchowej autobiografii człowieka poddanego niełatwym, lecz wyrazistym wyborom moralnym. Niewątpliwą zasługą prezentowanego w książce podejścia jest ukazanie siły dykcji artystycznej oraz przejrzystości aksjologicznego wymiaru utworów pisarza, a jednocześnie oświetlenie ich uniwersalizmu. Dzięki temu dow...

Pochodzący z Austrii Ferdinand Neureiter był badaczem literatury kaszubskiej, autorem m.in. dwujęzycznego wyboru wierszy i krótkich opowiadań kaszubskich pt. „Kaschubische Anthologie”, a także zarysu dziejów literatury kaszubskiej pt. „Geschichte der Kaschubischen Literatur”. Najnowsza publikacja "Z Kaszub do Austrii" ukazuje powstałą na przestrzeni kilkudziesięciu lat korespondencję do Neureitera, która jest swoistym zapisem kilkudziesięcioletniej rzeczywistości kulturalno-...

Literatura Kaszubska jest silnym wyróżnikiem tożsamości Kaszubów. Możliwość pisania w języku kaszubskim, wyrażania emocji, ale i mitów społecznych, to wielka sprawa, o którą literaci z Kaszub stale dbali. Działo się tak, ponieważ opisy przeszłości, konstatacje o teraźniejszości oraz wizje przyszłości zawsze są ważnym czynnikiem wyrażania własnej podmiotowości.

Sugestywna opowieść o rozpaczliwej walce islandzkich rybaków z bezlitosnymi siłami natury. W samym środku zimy trawler Mewa wyrusza na połowy karmazyna pod zachodnie wybrzeże Nowej Fundlandii. Na pokładzie przebywa trzydziestu dwóch członków załogi. Błyskawicznie zapełniają ładownie i kiedy przygotowują się do powrotu do domu, następuje gwałtowne załamanie pogody – morze jest lodowate, a na konstrukcji statku zaczyna się odkładać lód. Szaleje wichura, szczypie siarczysty mr...

Spuścizna epistolograficzna Bolesława Prusa jest uboga. Pisarz ani nie prowadził obfitej korespondencji, ani nie gromadził otrzymywanych listów. Prawdopodobnie czyniła to jedynie Oktawia Głowacka, która zatroszczyła się o schedę po mężu. Bardzo niewiele zachowało się „śladów” epistolograficznych kontaktów z czasów młodości pisarza. Co ciekawe, najwięcej tego typu dokumentów pochodzi z 1897 r., kiedy to Prus obchodził 25-lecie działalności literackiej. Napływające okoliczności...

Książka „O poetach i poezji. Od antyku po współczesność” to rodzaj jubileuszowego prezentu, przygotowanego wspólnie przez znajomych i uczniów Profesor dr hab. Zofii Głombiowskiej – wybitnej badaczki poezji nowołacińskiej i starożytnej. Prezentowane studia tworzą pięć odrębnych grup. W pierwszej – „Sztuka poetycka starożytnych Greków i Rzymian” – znalazły się teksty dotyczące poezji antycznej: z zakresu teorii i praktyki literackiej. Część druga – „W dialogu z przeszłością” – ...

Julian Przyboś, wybitny poeta dwudziestego wieku, jest autorem wielu tekstów publicystycznych. Część z nich zamieszczona została w zbiorach „Linia i gwar”, „Sens poetycki”, „Czytając Mickiewicza” oraz „Zapiski bez daty”, jednak wiele pozostawało w rozproszeniu. W książce zamieszczono artykuły ze „Zwrotnicy” i „Linii”, powojenne teksty z tygodnika „Odrodzenie”, recenzje publikowane w „Przeglądzie Kulturalnym” i „Życiu Warszawy”, często nieco zapomniane, choć ważne dla obrazu ż...

Monografia stanowi próbę syntetycznego ujęcia na gruncie slawistycznym (kroatystycznym) problematyki związanej z tematami tabu, przemilczeniami i zepchniętymi na margines wydarzeniami z historii Chorwacji w obu Jugosławiach, ukazując aktualny ogląd narodowej przeszłości XX wieku z wewnętrznej perspektywy. Zauważalna w ostatnich dwóch dekadach chorwacka (nie)pamięć o Jugosławii jawi się jako „zła pamięć” (M. Dąbrowska-Partyka), której przejawem jest dość krytyczny stosunek wob...

Zebrane w tomie artykuły dotyczą recepcji Mickiewicza jako przewodnika poetyckiego, politycznego, ideowego. Ukazują go w różnych aspektach: jako autora pism filomackich, wypowiedzi publicystycznych, przemów i odezw polityczno-społecznych, poetę i reformatora religijnego, współautora i uczestnika różnych projektów duchowych, animatora odnowy duchowej na emigracji, pomysłodawcę pierwszego polskiego zakonu, a także współtwórcę pierwszej rodzimej sekty religijnej oraz jako mistrz...

"Kolce Grünewalda. Nie tylko o ekfrazach to zbiór osobnych studiów i interpretacji, a jednocześnie opracowanie w jakimś sensie jednorodne, bardzo mądrze pomyślane, precyzyjne, erudycyjne i ważne. Niby detaliczne, a przecież próbujące zmierzyć się z nieoczywistym doświadczeniem ekfrazy. Autorka bardzo dobrze czyta wiersze. Instrumentarium badawcze jest bogate i instruktywne. Każdy sąd ma swój przypis, znajomość rzeczy sąsiaduje z czytelniczym zachwytem. Interpretatorkę interes...

Po pierwsze, mamy do czynienia z Nowakowskim-realistą-pisarzem tworzącym światy małe, proste i wiarygodne. Po drugie, można mówić o Nowakowskim jako kronikarzu codzienności PRL. Po trzecie, należy dostrzec etyczny wymiar jego twórczości - podejmował problemy moralne i egzystencjalne. Jeszcze inne pytania otwierają się przed nami, gdy spojrzymy na Nowakowskiego jako autora prozy wspomnieniowej, w której autobiografia i literackie opisy miasta składają się na unikatowe świadect...

Poezję tę przenikają różnorodne idee, wiążące się w spójny system przekonań i zasad. Niewątpliwie u podstaw światopoglądu poetyckiego leży filozofia Miejsca, danego poecie - jak każdemu człowiekowi - razem z rodziną, przyjaciółmi i światem przyrody. Wszystko tutaj - w mikrokosmosie Janusza Szubera - ma swoje znaczenie możliwe do rozpoznania przez dorastającego stopniowo poetę. O głębokim zakorzenieniu autora świadczą dziesiątki wierszy dotyczących miejscowej tradycji okolic S...

"Książka jest bez wątpienia dowodem nie tylko na wnikliwą znajomość twórczości autora Pana Cogito, ale również poświadcza fascynację piszącego. Zaufanie do Autora wzbudza jednak fakt, że świadomość rangi pisarstwa Herberta i osobiste upodobania nie przeszkadzają mu w krytycznym spojrzeniu na przedmiot badań, w czytaniu z dystansem, niekiedy z pewną poznawczą nieufnością. O wartości rozważań Tomasika świadczy nie tylko umiejętne wykorzystanie nowych metod czy umiejętność śwież...

Książka zawiera interpretacje tekstów Zbigniewa Herberta i Tadeusza Różewicza o wybitnych malarzach, a w dwóch tekstach zamieszczonych w aneksie o teologu - poecie i kompozytorze (Beethovenie). Omówione zostały utwory dotąd nieanalizowane, omawiane fragmentarycznie, w innych kontekstach lub stanowiące dla interpretatorów nieczytelną zagadkę. Autorka ukazuje, jak każdy z poetów kształtuje własną świadomość artystyczną w konfrontacji z dziełami i losami wielkich malarzy.

Liryczna poezja Norwida stanowi przedmiot zgromadzonych w tomie szkiców i rozpraw wielopokoleniowego zespołu norwidologów z różnych ośrodków badawczych kraju. Wybrany temat starano się ująć w publikacji w miarę wszechstronnie. Chodziło zarówno o poszukiwanie uniwersalnego klucza do całej liryki Norwida, jak i o aspektowe i interpretacyjne zbliżenia do bardziej szczegółowych jej zagadnień oraz wybranych tekstów.

W bogatej spuściźnie Cypriana Norwida często pojawia się tematyka kulturowa. Choć słowo „kultura” nigdy nie zostało użyte przez pisarza, to jednak przesłanie jego utworów nie pozwala o nim zapomnieć. Norwid odwoływał się do dorobku Wschodu i Zachodu. Sprzyjał temu fakt, że na „paryskirti bruku” - w dwumilionowej, wielokulturowej i wielonarodowościowej stolicy Francji, w kosmopolitycznym tłumie bądź na wystawach światowych mógł spotkać przedstawicieli różnych cywilizacji i kul...

W roku 1987 Polska Akademia Nauk zgłosiła kandydaturę Romana Brandstaettera do literackiej Nagrody Nobla za całokształt twórczości, szczególnie zaś za Jezusa z Nazarethu. Niestety, w tymże samym roku pisarz zmarł. Czym sobie zasłużył na wyniesienie do panteonu twórców światowej literatury? Jakie znaczenie ma opus magnum Brandstaettera dla kultury europejskiej i światowej? Na czym polega wyjątkowa wartość artystyczna i duchowa tej „powieści”? Jaki wreszcie obraz Jezusa wyłania...

Publikacja zawiera nowy przekład i nowe opracowanie anonimowego, przypisywanego Longinusowi, traktatu O wzniosłości, najtrudniejszego, jak się powszechnie przyjmuje, do tłumaczenia starożytnego tekstu, w którym głębi dociekań i refleksji na temat sztuki słowa towarzyszy artystyczna forma ich wyrażenia, a którego rola, jaką odegrał w kształtowaniu nowożytnej wrażliwości estetycznej Europy, może być porównywalna tylko z Poetyką Arystotelesa. Towarzyszący pracy przekładowej i in...