Na przełomie XIX i XX wieku "duże krążowniki" były dość rozpowszechnione we flotach świata. Oczywiście określenie co było "duże" , a co "małe" zmieniało się w czasie i z czasem generalnie rozmiary jednostek rosły, niemniej krążowniki o znaczącej wyporności, nieraz porównywalnej z pancernikami, były budowane w relatywnie dużych ilościach. Maksymalnie upraszczając, duże jednostki tych klas z przełomu wieków można podzielić na dwie kategorie - służące do walki o żeglugę (rajder...

Kontynuacja i zarazem finał historii przedstawionej w cyklu 20th Century Boys - Chłopaki z XX wieku. Czy to już koniec problemów paczki przyjaciół? Czy wszystkie zagadki zostaną wyjaśnienie, a wszystkie wątki zamknięte? Kolejna (po PLUTO i MONSTERze) seria Naokiego Urasawy debiutuje w Polsce. To opowieść o przyjaźni, marzeniach, dzieciństwie, dorastaniu, ale przede wszystkim pop-kulturowa uczta, gdzie nawiązania do wydarzeń z XX wieku wypełniają kolejne kartki. A...

Odzyskanie niepodległości i suwerenności rozpoczyna zwykle nowy etap w działalności środowisk i partii politycznych. Znaczenie traci dyskurs dotyczący dróg odzyskania nieodległości, a dominować zaczynają kwestie związane z instytucjami państwa, granicami wolności jednostki, rolą Kościoła katolickiego itp. Opinie dotyczące formowanego ładu ustrojowego niewątpliwie można ulokować na osi między apologią a odrzuceniem. W XX i XXI wieku antynomiczne oceny nie zdominowały wprawdzie...

Na książkę składają się szkice krytyczne pisane - z kilkoma wyjątkami - w okresie ostatniego dziesięciolecia, ułożone w narrację próbującą poddać analizie przemiany literatury powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu socrealizmu i jego współczesnej recepcji oraz nowych zjawisk, z jakimi mamy do czynienia po roku 1989. Wśród prezentowanych tekstów pojawiają się różne formy wypowiedzi krytycznoliterackiej - od recenzji, przez eseje oraz prace analityczne, po próby mały...

Niewielkie 20 tysięczne miasteczko Grünberg na Dolnym Śląsku słynęło z sukna, winnic, koniaków i fabrykanta Beuchelta, budującego mosty i hale dworcowe od Breslau do Damaszku. Stąd pochodził grossadmirał Erich Raeder, honorowy obywatel Grünberga. Mógł zmienić losy świata. W Norymberdze dostał dożywocie. Poprosił o rozstrzelanie, bo brzydził się stryczka. Miasto uniknęło powojennej pożogi. Niemieccy mieszkańcy uciekli, setki popełniło samobójstwo, ostatnie tysiące wysiedliła...

Opracowania podejmujące tematykę edukacji plastycznej należą do rzadkości na rynku wydawniczym, dlatego propozycję recenzji książki autorstwa Pani dr hab. Janiny Florczykiewicz przyjąłem z ogromnym zaciekawieniem. Jej problematyka dotyka rozważań nad czynnikami mającymi wpływ na konstytuowanie się konepcji edukacji plastycznej w Polsce po drugiej wojnie światowej, skoncentrowano się na ukazaniu roli działań artystycznych realizowanych w sytuacjach edukacyjnych. Z recenzji pro...

Migracja stanowi jedno z najważniejszych doświadczeń egzystencjalnych człowieka XX i XXI wieku. Narracja migracyjna to opowieść i o przemianach tożsamości jej podmiotu, i o zawłaszczaniu/oswajaniu miejsc zagospodarowanych wcześniej przez Innych, i o warunkach powstania tejże narracji. Wykazuje cechy performatywne, bowiem na swój sposób „przetwarza” miejsca oraz ludzi wchodzących z nimi w interakcje. Narracje migracyjne pozwalają dokonać transgresji, wykroczyć poza wzory opow...

Książka jest pionierskim dziełem, jeśli chodzi o stosunki Polski z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją. Stanowi novum i jest wypełnieniem luki na rynku wydawniczym w tym temacie. Po wnikliwej analizie książki uderza, jak złożona i trudna zarazem jest owa materia - o czysto pragmatycznym znaczeniu, a przede wszystkim metodologicznej „formatyzacji” nauk o polityce. Książka autorstwa prof. dr hab. Krystyny Gomółki oraz dr Izabeli Borucińskiej-Dereszkiewicz jest bardzo cenną publikac...

Zaprezentowane tu rozważania oparte zostały na wybranych dziełach autorów literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, którzy w swej działalności twórczej w pewnym zakresie lub z zasady, pośrednio lub bezpośrednio poruszają szeroko pojętą problematykę związaną z określeniem tożsamości jednostki lub grup w rozmaitych jej wymiarach. Ich największą troskę i zainteresowanie budzi kwestia, czy podczas prób samopoznawczych dana jednostka odnajduje swe miejsce w wyznaczonych rolach...

Kim tak naprawdę jest żandarm? Funkcjonujący w opinii powszechnej od czasów zaborów jego obraz jako groźnego i przestrzegającego ściśle regulaminu służbisty powinien w końcu zostać skorygowany. Żandarmeria, zarówno ta wywodząca się z tradycji przedwojennej, jak i współczesna, to w rzeczywistości elitarna formacja wojskowa, na co dzień pełniąc w armii często niewdzięczne, ale jakże potrzebne funkcje porządkowe, policyjne i dyscyplinarne, natomiast w warunkach wojennych wykazu...

Czy jest możliwa naukowa synteza prozy niemieckojęzycznej przełomu XX i XXI wieku? Czy lektura i szczegółowe badania wybranych powieści takich autorów, jak Robert Schindel, Bernhard Schlink, Marcel Beyer, Norbert Gstrein, Christoph Ransmayr, W.G. Sebald, Josef Haslinger, Robert Schneider, Sten Nadolny, Robert Menasse, Michael Krüger, Daniel Kehlmann i Urs Faes, pozwalają ogarnąć krytycznym spojrzeniem kondycję tej prozy, jej ambicje poznawcze, postawy etyczne i uderzające cec...

Książka Joanny Smól jest poświęcona piśmiennictwu poradnikowemu w prasie kobiecej z drugiej połowy XX wieku i jest pierwszym tego typu opracowaniem podjętej problematyki. Opracowanie, co szczególnie cenne, ma charakter interdyscyplinarny, choć osadzone jest przede wszystkim w lingwistycznych badaniach genologicznych. Wartością autorskiego ujęcia jest uwzględnienie przemian gatunków poradnikowych i ich wzajemnych relacji, co pozwala Autorce stwierdzić, iż cechą tych gatunków j...

Jak oszukać Rosję?- to pytanie przez wieki trapiło polskich władców, polityków i wojskowych. Dręczyło ono także bohaterów szkiców Andrzeja Romanowskiego: Kościuszkę i Pustowojtównę, Piłsudskiego i Kwiatkowskiego. Każde z nich inaczej zmagało się z problemem Rosji, czyniąc to niekiedy w sposób zaskakujący, odbiegający od utrwalonego stereotypu. Tak też – przekornie i niebanalnie – kreśli Autor sylwetki owych czasem dobrze znanych, a czasem niesłusznie zapomnianych postaci; p...

Piwniccy herbu Lubicz odmieniony, to rodzina, w której losach zapisały się wszystkie ważne wydarzenia i zjawiska w dziejach Polski i Polaków od XV do XX wieku — drugi pokój toruński i utworzenie prowincji Prusy Królewskie, aktywizacja polityczna średniej szlachty w dobie reform ruchu egzekucyjnego, zniszczenia wojenne w XVII w. i powolna odbudowa państwa w wieku następnym, reformy doby stanisławowskiej i konfederacja barska, rozbiory kraju i konieczność życia poszczególnych l...

Enzo Traverso śledzi transformacje zachodniej historiografii w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci. Rekonstruuje spory toczone wokół rewolucji Francuskiej 1789 r. i Rosyjskiej 1917 r., faszyzmu, nazizmu i komunizmu, totalitaryzmu i imperializmu, Holocaustu i ruchu oporu. Sposób w jaki zmieniało się dominujące spojrzenie na te wydarzenia i fenomeny dziejowe odzwierciedla i wzmacnia ewolucję ideologiczną społeczeństw europejskich. Coraz bardziej konserwatywna, niechętna tradyc...

Początki zawodu lekarza wykraczają oczywiście poza wiek XIX, któremu m.in. poświęcamy cały ten zbiór, wydawany od roku 2003 w ramach serii Zawody medyczne na ziemiach polskich w XIX i XX w. Jednak przyjęta dla całości wspomnianej serii cezura, adekwatna dla wielu tworzonych wtedy zawodów medycznych, chociażby pielęgniarki, zobowiązuje nas do ograniczeń, pozostanie w dwóch ostatnich, minionych stuleciach, zarazem do utrzymania się w tej wcześniej przyjętej konwencji. Wydawać s...

Publikacja w sposób wielostronny ukazuje wpływ kobiet na kształtowanie się rzeczywistości przełomu wieków oraz ich rolę w zachowaniu dziedzictwa i pielęgnowaniu wartości ponadczasowych. Bohaterkami książki są kobiety, które pochodzeniem, pracą bądź sercem związane były z Kresami Wschodnimi. Czytelnik odnajdzie w publikacji odkryte na nowo postaci, obecne już na kartach historii, a także kobiety nieco mniej znane, o których pamięć jest żywa wyłącznie w społecznościach lokalny...

Praca dr Małgorzaty Stępnik wprowadza czytelnika w fascynujący świat postaci artystów i postaw artystycznych, lokujących się poza akademickimi ujęciami historii sztuki i literatury. Działalność i twórczość tych artystów outsiderów wynika lub powiązana jest zazwyczaj z mistyfikacją. Często wiąże się z motywami podróży w czasie i przestrzeni realnej, ale też wyimaginowanej. Na tom składa się 9 rozdziałów, których „bohaterowie”, odbijając się jakby w rozbitym i poskładanym zwier...

Słowo pupilla oznaczało w łacinie laleczkę, dziewczynkę, sierotę, osobę nieletnią znajdującą się pod czyjąś kuratelą – a zarazem źrenicę, pierwotnie nazywaną tak z powodu maleńkiego obrazu nas samych („laleczki”), jaki dostrzegamy w oku osoby, na którą patrzymy. Jednak pupa to po łacinie również poczwarka, czyli stadium rozwojowe owadów, które podlegają przeobrażeniu zupełnemu. W miękko brzmiącym słowie pupilla tkwi już zatem zapowiedź radykalnej metamorfozy. Namysł nad figur...

Podręcznik w sposób przystępny i syntetyczny przedstawia podstawowe informacje o dorobku głównych szkół i nurtów w ekonomii od jej narodzin aż po czasy najnowsze. Pewne uproszczenie w prezentacji szczegółów różnych, często przestarzałych już koncepcji, pozwala na jasne przedstawienie głównej drogi dojrzewania teorii ekonomii. Małe objętościowo opracowanie jest adresowane do tych studentów, którzy ze względu na czasochłonność w opanowaniu obszernych podręczników z zakresu myśl...

Uskoki i kontynuacje stanowią próbę naszkicowania konstelacji kobiet piszących na przełomie XIX i XX wieku oraz w pierwszych dekadach wieku XX (datą graniczną jest wybuch II wojny światowej). Młoda Polska i dwudziestolecie międzywojenne były epokami niezwykle intensywnej i wieloaspektowej aktywności pisarek. Powieściopisarki, dramatopisarki, poetki metodycznie starały się wypracować własne, niepowtarzalne dykcje, często, niejako przy okazji, tworząc idiomatyczne warianty eksp...

Trudno o książkę bardziej przekorną: w epoce, która oszalała na punkcie integralnych tożsamości, Piotr Sadzik lansuje postawę marańską, rozbijającą każdą przynależność. Maranizm nie jest tu rozumiany li tylko historycznie jako kondycja iberyjskich Żydów siłą nawróconych na chrześcijaństwo. To raczej filozoficzna esencja nowej formuły podmiotowości, bez której niemożliwa byłaby epoka nowoczesna, a wraz z nią sztuka powieści: podmiotowości wytrąconej z kolein tradycji, ale prze...