Wiek XIX i początek XX wieku zaznaczyły się w Europie dużymi zmianami gospodarczymi, technicznymi i oświatowymi, których rezultatem był rozpad starych struktur społecznych i budowa nowych podstaw funkcjonowania społeczeństwa. Z różnym powodzeniem starano się wcielić w życie hasła równości wobec prawa, dążąc do zniszczenia drogą pokojowych przemian lub rewolucji podstaw systemu hierarchicznego, opartego na pochodzeniu stanowym. Wraz z zachodzącymi zmianami malało gospodarcze o...

Rozalia Słodczyk – pokazując mechanizmy przywołania dzieła sztuki w tekście literackim oraz kłopoty z definiowaniem pojęć w ramach dawnych i współczesnych teorii ekfrazy – usiłuje dowieść przydatności zapoznanej kategorii hypotypozy jako narzędzia krytycznego. Konfrontacja współczesnych sposobów rozumienia operacji tekstowo-kulturowego unaoczniania wpisanego w ekfrazę z jej pierwotną funkcją poruszania wyobraźni odbiorcy (podkreślaną dawniej przez kategorię hypotypozy) pozwal...

Książka dotyczy zagadnienia doświadczenia śmierci dziecka zapisanego w kulturze II poł. XIX i początku XX wieku.

„Wszystko jest historią – opowiadanie jest zawsze i wszędzie”. Teza zawarta w tytule naukowego artykułu sprzed kilku lat świadczy o nieprzemijającej aktualności opowiadania jako obiektu zainteresowania przedstawicieli wielu dyscyplin, zwłaszcza historyków, literaturoznawców i kulturoznawców. Między klasycznym pytaniem Leopolda von Ranke „Jako to właściwie było?” i przypisywanym czołowemu przedstawicielowi narratywistycznej ?lozo? i historii Haydenowi White’owi stwierdzeniem, ...

Monografia Moniki Kucner poświęcona jest tematowi dla wielu fascynującemu, a dotychczas nigdy szerzej niebadanemu i nieopisanemu w publikacjach. Jest to cenna inicjatywa przybliżenia czytelnikowi polskiemu twórczości niemieckojęzycznych łodzian XIX i XX w., tym bardziej że Autorka nie traci z pola widzenia wielokulturowości miasta, uwzględniając także aspekty żydowskie i polskie (...). Monika Kucner jest kompletną badaczką literatury; co dokumentują liczne publikacje z tego z...

Artykuły składające się na tom dotyczą związków między społecznościami polską i żydowską na poziomie lokalnym – w miastach, miasteczkach i wsiach. Przedstawiciele obu narodów i religii żyli na tym samym terenie, spotykali się na tych samych ulicach, w tych samych sklepach, szkołach i urzędach. Obie strony ustalały zasady wspólnego życia, z czasem lepszym, a czasem gorszym efektem. Życie osobno, a nawet częściowo osobno było bowiem w wielu sferach – na przykład samorządów, han...

Setna rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę stała się znakomitą okazją do podjęcia próby podsumowania dorobku polskiej myśli geopolitycznej – jej wpływu na historyczny, jak i współczesny kształt państwa polskiego, politykę zagraniczną, znaczenie w ramach bloków oraz sojuszów polityczno-militarnych. Dlatego Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Rzeszowie skierował zaproszenie do wszystkich środowisk zajmujących się geopolityką w wymiarze naukowym, licząc na interesu...

Księżyc towarzyszy poetom od wieków. Czy znaczy to, że należy już tylko do muzeum wyobraźni, że stał się nieważnym ornamentem, zużytym symbolem? Marian Stala odpowiada przecząco na to pytanie, analizując w pierwszej części swej książki lunarne ślady, obecne w poezji polskiej od końca XIX do początku XXI wieku, w części drugiej zaś – prezentując zwięzłą antologię wierszy z księżycem i o księżycu, zaczerpniętych z poezji zachodniej. Księżyc Micińskiego, Miłosza i Świetlickiego,...

Monografia prezentuje strategię i wskazuje uwarunkowania budowania świadomości narodowej w Polsce i w Niemczech w odniesieniu do postrzegania regionu peryferyjnego przez środowiska zewnętrzne i przyjmowania elementów nowego obrazu skonstruowanego na obszarach centralnych przez społeczność terenów peryferyjnych. Przyjmuje hipotezę, że wizerunek regionów peryferyjnych tworzony w regionach centralnych w dyskursie kulturowo-społecznym nabierał cech narodowych, budując spójny i je...

Rozważania Autora dotyczą sposobu realizacji i semantycznych konotacji jednego z najczęściej wykorzystywanych motywów literackich – motywu podróży (także drogi). Można zaryzykować twierdzenie, że – również za sprawą kultury masowej – motyw ów stał się wręcz dominujący w całej współczesnej mediosferze, specjalnie zaś w jej warstwie narracyjnej czy fabularnej. W tym kontekście książka Macieja Pabiska podejmuje jeden z najaktualniejszych wątków w dzisiejszej refleksji kulturozna...

Autorka podąża śladem chłopskiej myśli, przekonań, wierzeń, upodobań dotyczących stosunku do tzw. ludzi innych, obcych, zarówno w znaczeniu religijnym, jak i zawodowym, płciowym i wiekowym, który został utrwalony w folklorze, a także w zapiskach etnograficznych i chłopskich wspomnieniach (ponad 1600 przekazów). Kategorię „obcych” badaczka rozumie szeroko, odnosząc ją właściwie do wszystkich, którzy nie przystawali do wzorcowego modelu gospodarza i gospodyni, a jak się okazuje...

W książce znajdziemy opisy wybranych przedmiotów niegdyś wykorzystywanych przez ludzi w codziennym życiu – w domu, w pracy, w szkole, a także widywane na ulicy, w lokalu, w sklepie, na ślizgawce. Smutny los porzucenia i „niepotrzebności” najczęściej dotyczy właśnie przedmiotów codziennego użytku Autorka przypomina dawną przydatność niektórych rzeczy i próbuje ustalić, co spowodowało ich odrzucenie.

Przypadek Stanów Zjednoczonych – państwa do niedawna jeszcze dzierżącego status hegemona stanowi niezmiennie obiekt zainteresowania badaczy, o czym świadczy bogata literatura poświęcona analizie pozycji tego państwa w polityce międzynarodowej. Publikacja pomaga tym samym zrozumieć zawiłości nie tylko polityki amerykańskiej, ale również współzależności kształtujące współczesną rzeczywistość międzynarodową, z nasilającą się rywalizacją geopolityczną i końcem końca historii. M...

W książce Ironia finansjalizacji Wiesław Gumuła przedstawia i interpretuje powstawanie nowego społeczeństwa na początku XXI wieku w następstwie przemian światowego systemu finansowego. Odpowiada między innymi na następujące pytania: Jak przebiegają procesy składające się na finansjalizację? Jaki jest sens teoretyczny i praktyczny owych przemian? Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ procesy te są przepełnione rozmaitymi paradoksami, a ich efekty daleko odbiegają od uwodzicielsk...

Kiki de Montparnasse, która naprawdę nazywała się Alice Ernestine Prin, to jedna z bardziej barwnych postaci Paryża lat dwudziestych XX wieku. Była aktorką, piosenkarką kabaretową, i malarką, ale przede wszystkim znamy ją jako modelkę, muzę, przyjaciółkę i kochankę słynnych artystów, przedstawicieli ówczesnej awangardy. Uwieczniona w dziełach takich tworców jak Amedeo Modigliani, Mojżesz Kisling, Francis Picabia, Jean Cocteau, Alexander Calder i Man Ray. Historyk Mark Braude ...

O ile reforma liturgiczna Pawła VI doczekała się już sporej liczby opracowań, to jej prezentacja na tle całego stulecia poprzedzających ją wysiłków na rzecz odrodzenia kultu w Kościele należy już do inicjatyw mniej znanych, ale nader cennych. W tym kontekście omawiana książka jest popularyzatorskim dziełem, ukazującym podejmowaną problematykę całościowo: omawia w przystępny sposób reformy posoborowe po dokładnej prezentacji inicjatyw ruchu liturgicznego XIX stulecia oraz inic...

Książka jest gawędą historyczną o ludziach i zdarzeniach z Kielecczyzny, związanych z wolnomularstwem na przestrzeni wieków od XVIII do XXI. Ukazuje: – sylwetkę niepokornego „pana na Chlewiskach” Stanisława Sołtyka, –  kulisy nieudanej inicjatywy powołania pierwszej kieleckiej loży Gwiazda Nadziei w latach 20. XIX w., – niesamowity rajd „pana na Końskich” z Warszawy do Istambułu i z powrotem, – związki z masonerią największego pisarza Kielecczzyny Stefana Żeromskiego, – masoń...

Przełom XIX i XX wieku przyniósł wiele zmian w światowej filozofii, polityce i sztuce. Witalizm został zastąpiony dekadencją, realizm - modernizmem, skończył się fin de siecle, a zaczęło odrodzenie. W literaturze ukraińskiej było ono krwawe i "wystrzałowe". Jednak mimo to nasi twórcy starali się nie tylko dotrzymywać kroku swoim zagranicznym, nieskolonizowanym kolegom, ale bardzo często tworzyli awangardę globalnych procesów.Świadczą o tym zwłaszcza utwory o treści erotycznej...

Dzieje rodu Morysów ze Śląska Cieszyńskiego od XVIII do początku XX wieku to owoc 21 lat poszukiwań genealogicznych. Zaczęło się od rozmów z najstarszymi krewnymi, a zakończyło na kwerendach archiwalnych w Polsce, Czechach i Austrii. Biogramy Tomasza Morysa (ok. 1706–1750) i jego 142 potomków do szóstego pokolenia to nie tylko zestaw dat, ale niemal wszystko, co udało się „wycisnąć” ze źródeł. Jednocześnie to nietypowa książka historyczna, gdzie wielkie wydarzenia dziejowe po...

Jarosław Kilias podjął próbę ukazania statusu socjologii polskiej w nauce światowej, co jest przedsięwzięciem ze wszech miar potrzebnym i godnym uznania. Pierwsza to próba w naszej nauce nie licząc prezentowanych od czasu do czasu subiektywnych opinii, częstokroć zabarwionych megalomanią narodową. Czytelnik tej książki otrzyma próbę syntetycznego obrazu socjologii polskiej okresu lat 60. XX wieku – śpieszę dodać – nie będącego tylko epizodem w jej dziejach, lecz zarówno pewną...

Książka Marii Kobielskiej jest opracowaniem pogłębionym teoretycznie i dotyczącym spraw o pierwszoplanowym znaczeniu społecznym, przekonującą próbą zastosowania narzędzi krytycznej analizy kulturowej do badania transformacji mnemotopiki, która składa się na pejzaż pamięci zbiorowej. z recenzji prof. UJ dra hab. Tomasza Majewskiego Rozprawa Marii Kobielskiej jest jedną z najciekawszych prac o polskiej pamięci kulturowej, jakie zdarzyło mi się czytać. Jest to tekst wybitny po...

Oto macie drodzy Czytelnicy w swoich dłoniach pierwszy tom z nowej serii poświęconej najsławniejszym okrętom wojennym świata XX wieku. Minione stulecie to okres wielu konfliktów zbrojnych, w tym dwóch straszliwych wojen światowych. W czasie ich trwania okręty wojenne wielu flot spełniały nie tylko ważną, ale niekiedy decydującą rolę w obronie interesów głównych mocarstw morskich, lecz także tych mniejszych państw, których byt zależał od dostaw morskich. Pośród setek a nawet t...

Prezentowana publikacja to antologia przekładów dramatów francuskich z przełomu XIX i XX w., z nurtu tzw. teatru społecznego. Zawiera pierwsze polskie tłumaczenia tych, nieznanych rodzimemu Czytelnikowi, tekstów. Towarzyszy im esej wstępny redaktora tomu prezentujący rzadko podejmowane we współczesnej humanistyce zagadnienie teatru społecznego i przybliżający spolszczone dramaty. Książka stanowi kontynuację wcześniejszych antologii sztuk politycznie zaangażowanych: Anarchia i...

Celem oddawanego w ręce czytelników wydawnictwa jest zaprezentowanie najnowszych wyników badań dotyczących dyplomacji państw Europy Środkowej w II połowie XX wieku, analiza jej najważniejszych kierunków i form działania na tle politycznych stosunków międzynarodowych oraz w efekcie próba określenia specyfiki dyplomacji środkowoeuropejskiej. W ten sposób dyplomacja środkowoeuropejska nie była dotąd analizowana; jest to pierwsza w historiografii praca, która tak ujmuje temat. Au...