Zmiany przekształcające Polskę po II wojnie światowej miały zasięg i naturę kataklizmu, i to kataklizmu rozciągniętego w czasie. W II wojnie naród polski doznał strat, jakich nie doświadczył nigdy w przeszłości. Wyginęła duża część naszej inteligencji, stanowiącej elitę II Rzeczpospolitej. Naród po II wojnie był już innym narodem. Zniszczono ziemiaństwo i arystokrację. Zdewastowano inteligencję, klasę przedsiębiorców, rzemieślników. Zerwanie ciągłości uzewnętrzniło się także ...
Krzysztof Teodor Toeplitz był jednym z najciekawszych PRL-owskich intelektualistów. W znacznej mierze określają go właśnie ówczesne: polityka, kultura, funkcjonowanie w środowiskach dziennikarskich i artystycznych. Był postacią mającą niemały wpływ na poglądy i postawy odbiorców (zarówno jako krytyk i eseista, jak i scenarzysta 40-latka), lecz także człowiekiem pełnym sprzeczności. Z jednej strony silnie osadzony w rzeczywistości PRL-u i bez wahania, choć nie bezkrytycznie, l...
„Sami swoi” to książka o powstawaniu komedii wszech czasów, pełna anegdot i wspomnień. Rozmowa autora z Sylwestrem Chęcińskim przywołuje klimat lat sześćdziesiątych, ukazuje wybitnych aktorów – m.in. Wacława Kowalskiego (Pawlaka)i Władysława Hańczę (Kargula) – od nowej, mało znanej strony. Film – bez wątpienia kultowy – do dziś bawi i wzrusza widzów, a słowa „sąd sądem, ale sprawiedliwość musi być po naszej stronie” pamięta każdy.
Najlepsze i najważniejsze eseje amerykańskiej poetki i intelektualistki pozwalają w pełni docenić jej talent, błyskotliwość i skalę politycznego zaangażowania. Znajdziemy tu porywające eseje o budzeniu się w autorce świadomości feministycznej, o jej literackich mistrzyniach oraz o tym, jak pojmuje rolę poezji i społeczne zaangażowanie sztuki. Przeczytamy m.in. fragmenty słynnej książki Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, przełomowy esej Przymus ...
W niniejszym opracowaniu, stanowiącym pewnego rodzaju uzupełnienie refleksji podejmowanych przeze mnie w książce To tylko sztuczka. O samoświadomości kina i technikach deziluzyjnych we współczesnych filmach, zebrałam własne przekłady ośmiu artykułów lub rozdziałów monografii z zakresu badań nad autorefleksyjnością, synonimicznie w poszczególnych tekstach nazywaną metafikcyjnością, samoreferencyjnością, metalepsją czy – w moim ujęciu – deziluzją. Antologia, przez nieprzypadkow...
Zastanawiasz się, co się dzieje z butelką po wodzie mineralnej, którą wyrzucasz do przydomowego kontenera? Czy rozpoczyna wtedy drugie życie? Dokąd się wybiera? I jaka jest szansa, że spotkacie się ponownie? Śmieci tak wrosły już w nasz krajobraz, że nieraz ich nie zauważamy, a mimo to nadal niechętnie o nich rozmawiamy. Oliver Franklin-Wallis w fascynujący sposób pokazuje śmieciową branżę od podszewki: od szybko rosnących górzystych wysypisk w Indiach po prze...
Świat influencerów, który aferami żyje, a inby i dramy natleniają jego krwiobieg, wdziera się w nasze życie. Bo kto sponsoruje młodocianych guru, którzy dorabiają się niewyobrażalnych fortun przed trzydziestką? My i nasze dzieci.Kto obserwuje ich głupie, chamskie, obraźliwe, a czasem autodestrukcyjne akcje? My i nasze dzieci.Przemoc, manipulacje i amatorska pornografia zapewniają im stały dopływ forsy i adrenaliny.Kto się od niej uzależnia? Zgadnij.Ale darmowe ciuchy, luks...
„To opowieść o ludziach, którzy robią rzeczy podłe, ale też o ludziach, którzy robią rzeczy wspaniałe lub się podłości przeciwstawiają. O ludziach, którzy próbują odnaleźć się w niełatwej sytuacji funkcjonowania w systemie, którego kształtu nie akceptują, ale też o tych, którzy system utrwalają i bronią jak niepodległości. O ludziach niszczących i niszczonych. Będzie to opowieść o samym systemie: zasadach, przejawach, źródłach. O władzy, wpływach, seksie, pieniądzach, ...
Profesor Błażej Kmieciak w szczerej i poruszającej rozmowie z Małgorzatą Terlikowską nie tylko dzieli się swoim doświadczeniem, lecz także uchyla drzwi do świata innych osób z niepełnosprawnościami, by pokazać, z jakimi problemami na co dzień zmagają się zarówno one, jak i ich opiekunowie. Przybliża zagadnienia etyczne i prawne związane m.in. z ubezwłasnowolnieniem i opieką nad osobami niesamodzielnymi. Wiele miejsca p...
Historie opowiedziane przez Bettinę Bereś są informacjami bezcennymi, bo pochodzą bezpośrednio od córki, która była uczestniczką wielu opisanych wydarzeń. Jej subiektywne spojrzenie pozwala zajrzeć w głąb, poznać szczegóły niewidoczne dla oczu obserwatora zewnętrznego. Oprócz tego niektóre legendy związane z funkcjonowaniem Marii i Jerzego w świecie artystycznym zostają w książce zweryfikowane. Dodatkowo Bettina ma niezwykły dar opowiadania. Robi to w sposób szczery, b...
W ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat rosnące temperatury w połączeniu z coraz większą wilgotnością sprawią, że na dużych połaciach globu – zamieszkiwanych obecnie przez 3,5 miliarda ludzi – nie będzie dało się żyć. Ogromne rzesze będą musiały szukać nowych domów. Albo sami znajdziemy się w ich gronie, albo będziemy ich przyjmować u siebie. To już się dzieje. W skali globu, w ciągu ostatniej dekady podwoiła się liczba migrantów. W miarę ocieplania się naszej planety odpowie...
Nietłumaczony dotąd na język polski ostatni tom esejów, który ukazał się za życia amerykańskiej intelektualistki. Teksty powstałe w latach 1982–2001 dotyczą literatury, filmu, teatru, sztuki oraz tańca współczesnego. Sontag porusza się po tych tematach ze znawstwem i dociekliwością. Najwięcej miejsca poświęca literaturze. Przygląda się językowi poezji i prozy, interpretuje dzieła tych, których podziwiała i których zachłannie, choć niebezkrytycznie, czytała (Cwietajewej, Gombr...
"Propaganda, nazywana przez PiS polityką historyczną, ma jakoby przywracać Polakom dumę i być alternatywą dla „pedagogiki wstydu” uprawianej przez politycznych rywali. To fałsz, zważywszy na fakt, że PiS deprecjonuje jedno z najważniejszych wydarzeń w naszej historii, jakim było pokonanie i zdemontowanie przez „Solidarność” komunizmu w Polsce.(...) W obliczu tego kłamstwa szczególnie cenne są publikacje kreślące prawdziwy obraz wydarzeń. I świadectwa ludzi „Solidarności” za...
Lucian Boia - urodzony w 1944 r. w Bukareszcie historyk jest jednym z najważniejszych, a zarazem najbardziej poczytnych i cenionych współczesnych rumuńskich intelektualistów. Znany głównie ze swych prac poświęconych Rumunii, tym razem bierze na warsztat przyszłość świata, a w nim – zwłaszcza Zachodu. Na pozór niewielka książka, złożona z krótkich, nieraz prowokacyjnie zatytułowanych rozdziałów, kryje w sobie rozmach myśli i przenikliwość rzadko spotykane. Czas zweryfikował ni...
To nieprawda, że potwory istnieją tylko w bajkach. „W umyśle mordercy. Cień bestii” to książka, która ma nam przypomnieć tę przygnębiającą prawdę: one żyją wśród nas. Nie kryją się w ciemności pod osłoną groteskowych kształtów. Nie mają wyrastających rogów, kłów ani pazurów. Zamiast tego, mijając nas na co dzień, przyjmują ludzką postać i tylko czekają, aż popełnimy błąd… Łukasz Wroński w swoich opowieściach sugestywnie przedstawia psychikę zabójców i gehennę ich ofiar. ...
Nowa, długo oczekiwana książka autora słynnego Powrotu do Reims to opowieść o losach jego matki, która pod koniec życia, jako osoba nie w pełni sprawna, trafiła do ośrodka opiekuńczego. Eribon pisze o ostatnich dramatycznych miesiącach jej życia, ale też o wcześniejszej codziennej walce o przetrwanie, pracy w fabryce, zaangażowaniu związkowym i o szalonej miłości, jaką przeżyła w wieku osiemdziesięciu lat. To także historia skomplikowanej relacji tych dwojga – kobiety z klasy...
Kiedy przed wielu laty ukazała się w Pradze poprzedniczka tej książki, zmobilizowałem w sobie całą bezczelność i ofiarowałem jeden egzemplarz naszemu Drogiemu Panu Prezydentowi. Wpisałem tam dedykację, której fragment pozwolę sobie zacytować: „…to książka takiego rodzaju, jakie ja czytuję w toalecie. Ma więc tę zaletę, że można ją otworzyć na dowolnej stronie i czytać jedynie tak długo, jak długo to potrzebne”. Mam nadzieję, że nie poczują się Państwo dotknięci taką samą radą...
„Nowa gra w Chińczyka” to wywiad-rzeka, który swym wartkim nurtem porwie Czytelnika w podróż po współczesnych Chinach. Na pytania Tomasza Sajewicza, korespondenta Polskiego Radia w Azji, odpowiadają Bogdan Góralczyk, sinolog, politolog i dyplomata, znawca Chin i problematyki międzynarodowej, naoczny świadek zmian zachodzących w Państwie Środka przez dekady, oraz Marcin Jacoby, sinolog, tłumacz i literaturoznawca zajmujący się zagadnieniami polityczno-społecznymi Azji Wschodni...
Jak oddać paraliżujący strach towarzyszący niechcianej ciąży i potajemnej aborcji? Jak opisać nastoletni seks, który bywa źródłem wolności, ale i upokorzenia? I jak sportretować rozkoszną władzę nad młodszym o trzydzieści lat kochankiem? „Liczy się nie to, co się zdarza, lecz to, co robimy z tym, co się zdarzyło” – to zdanie staje się motywem przewodnim zbioru. Dokonując wiwisekcji wspomnień, Ernaux odważnie opisuje sprawy seksu, pożądania i kobiecości. Lawiruje między obr...
„Skazane na zgubę od urodzenia” – tak psycholog Harold Skeels opisał dwie małe dziewczynki z Davenport w stanie Iowa w 1934 roku. Ich IQ łącznie wyniosło zaledwie 81. Zgodnie z panującymi wówczas przekonaniami eugenicznymi, Skeels i jego współpracowniczka Marie Skodak założyli, że dziewczynki odziedziczyły niską inteligencję swoich rodziców i nie nadają się do adopcji. Dziewczynki zostały wysłane do zakładu dla „słabych na umyśle” pod opiekę „niedorozwiniętych umysłowo” kobie...
From the first essay of volume: The Moment and Other Essays, a multi-layered portrait of a summer evening in the English countryside in the company of friends, we are delighted with Wolfe’s perception and her ability to articulate them clearly. A series of sensory descriptions – the rumble of an airplane, the night darkness of an night, the flight of an owl – give way to a thought no less important, even inconspicuous: „If you are young, the future truly lies like a piece of ...
The beauty of „A Room of One’s Own” is that it serves as an example of peace of mind, which, as Wooolf insists, is the defining quality of all great artists. Her transparent and elegant essay is devoted not only to the necessary material conditions of writing, but also to the self-overcoming of the creator. Virginia Woolf, in her essay, talks about a woman’s right to work. The writer considers a centuries-old story during which a woman was only a silent shadow of a man....
