Biografie i wspomnienia

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność

Popularne kategorie

Wszystkie kategorie

    Promocja
    okładka Ludzie o nadludzkich mocach, Audiobook | Andrzej Sarwa

    Książka opowiada o życiu i podnaturalnych zdolnościach ludzi, którzy zapisali się w dziejach jako magowie i wielcy awanturnicy, zadziwiający świat swoimi dokonaniami. Są tu więc historie cudów szamanów, Szymona Czarnoksiężnika, Apolloniusza z Tyany, Nostradamusa, Emmanuela Swedenborga, Hrabiego de Saint-Germain, Józefa Balsamo - hrabiego di Cagliostro i Grigorija Rasputina.

    Promocja
    okładka Ogród bogów, Audiobook | Gerald Durrell

    „Ogród bogów” to zwieńczenie "Trylogii z Korfu" Geralda Durrella i opowieści o chyba najbardziej ekscentrycznej brytyjskiej rodzinie, którą mogliście poznać w „Mojej rodzinie i innych zwierzętach” oraz „Moich ptakach, zwierzakach i krewnych”. Raz jeszcze wyruszamy, by wspólnie z małym Gerrym odkrywać tajemnice tej greckiej wyspy. To nie tylko pełna uroku opowieść o przyrodniczej pasji i miłości do natury, ale przede wszystkim pogodny i pełen humoru portret nietuzinkowej rodzi...

    Promocja
    okładka Żelazne damy, Ebook | Kamil Janicki

    Potężne, ambitne, osamotnione. Czy to one stworzyły potęgę Rzeczpospolitej? Opływały w luksusy, na zawołanie miały setki dworzan i służących. Oczekiwano od nich, że będą statystkami w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Ale damy złotego wieku nie pozwoliły uwięzić się w złotych klatkach. Wzięły sprawy w swoje ręce. Księżniczka z podrzędnego włoskiego rodu steruje zza kulis najpotężniejszym państwem Europy. Czy jej największym wrogiem okaże się ukochany syn? Magnatk...

    Promocja
    okładka Podwójne życie Mildred. Historia kobiety, którą kazał zabić Hitler, Ebook | Rebecca Donner

    Intymna i rozdzierająca serce historia o szpiegostwie, miłości i zdradzie„A ja tak kochałam Niemcy...” – to ostatnie słowa Mildred Harnack wypowiedziane 16 lutego 1943 roku, chwilę przed położeniem głowy na gilotynie w więzieniu Plötzensee. Była jedyną Amerykanką skazaną na śmierć z bezpośredniego rozkazu Hitlera.Los sprowadził ją do Niemiec. Była wolną kobietą. Miała wymarzoną pracę. Była zakochana. „Życie jest dobre” – napisała w liście do matki. Był jednak 30 stycznia 1933...

    Promocja
    okładka Prawie nic, Ebook | Eric Karpeles

    To pierwsza na polskim rynku rzetelna biografia sensu stricto Józefa Czapskiego, napisana przez zafascynowanego nim Amerykanina. (w 2007 r. Zeszyty Literackie wydały „Portet Józefa Czapskiego” Wojciecha Karpińskiego.) Józef Czapski – żołnierz, postać publiczna, świadek historii, pamiętnikarz, pisarz i malarz. Jego życie objęło niemal cały wiek dwudziesty. W czasie Rewolucji był studentem w Petersburgu, w szalonych latach dwudziestych – malarzem w Paryżu. Jako polsk...

    Promocja
    okładka Chrześcijaństwo. Amoralna religia, Ebook | Ireneusz Ziemiński, Artur Nowak

    „Chrześcijaństwo. Amoralna religia” to opowieść o Jezusie, jakiego nie znacie. Plemienność, język nienawiści, pogarda wobec kobiet, wreszcie uwielbienie Boga posyłającego go na okrutną śmierć – to tylko niektóre aspekty planu „zbawiciela”, których spadkobiercą jest współczesny Kościół. To nie przypadek, że centralnym punktem Ewangelii jest ślepe posłuszeństwo. Chrześcijanie od początku bali się wolności, dlatego narzucili światu przemocowy program Jezusa. Stąd nienawiść do Ew...

    Promocja
    okładka Steve Jobs, Audiobook | Walter Isaacson

    EKSKLUZYWNA BIOGRAFIA TWÓRCY FIRMY APPLE – STEVE’A JOBSA (JEDYNA NAPISANA PRZY JEGO WSPÓŁPRACY) PIÓRA WALTERA ISAACSONA, AUTORA BESTSELLEROWYCH BIOGRAFII BENJAMINA FRANKLINA I ALBERTA EINSTEINA Opierając się na ponad czterdziestu rozmowach z Jobsem, przeprowadzonych w ciągu dwóch lat, a także na wywiadach z ponad setką osób: członkami rodziny, przyjaciółmi, przeciwnikami, konkurentami i kolegami Jobsa, Walter Isaacson spisał wciągającą opowieść o pełnym wzlotów i upadków życ...

    Promocja
    okładka Czasem czuję mocniej. Rozmowy o wychodzeniu z kryzysu psychicznego, Ebook | Agnieszka Jucewicz

    12 rozmów o kryzysie psychicznym, które dają wiedzę i niosą nadzieję Co czwarta osoba w Polsce doświadczyła,doświadczabądź doświadczy kryzysu psychicznego.Prawdopodobnie znasz taką osobę, choć być może o tym nie wiesz.Albo jesteś jedną z nich. W szczerych, intymnych rozmowach z Agnieszką Jucewicz bohaterki i bohaterowie tej książki – wśród nich m.in. medalista olimpijski Marek Plawgo, dziennikarka Małgorzata Serafin, artysta i aktywista Paweł Żukowski oraz znana die...

    Promocja
    okładka Ukryci. Głosy z kryjówek przed Zagładą, Ebook | Arkadiusz Lorenc

    „Widzisz ten pociąg? On jedzie do Oświęcimia. Twoja mama jest w jednym z wagonów” – usłyszała Felicja Weiss od swojego ojca. Był 26 maja 1942 roku, a ona skończyła właśnie siedem lat. Wojnę przetrwała w ukryciu – w bunkrze, do którego wchodziło się przez kredens; później u zupełnie obcych ludzi. Każdy przeżyty dzień to dla Felicji było uratowane życie. Nie kasłać i nie kichać. W żadnym wypadku nie podchodzić do okna, najlepiej w ogóle się nie ruszać, tylko siedzieć: za szaf...

    Promocja
    okładka Tyrani, Ebook | Marcel Dirsus

    Tyrani wydają się niezniszczalni, ale zawsze nadchodzi ich kres.Władza oparta na strachu, lojalności i korupcji ma swoje granice. Gdy zawodzi krąg zaufanych współpracowników, elity wojskowe zaczynają się buntować, a naród ma dość opresji i nadużyć, despotyczne reżimy chwieją się w posadach. Upadający tyran nie odchodzi spokojnie na emeryturę – grozi mu wygnanie, więzienie, śmierć. Takie sytuacje zmieniają losy krajów na zawsze.Dr Marcel Dirsus, uznany ekspert ds. bezpieczeńst...

    Promocja
    okładka Pamiętnik z getta w Krakowie, Ebook | Urszula Nelken

    Nowe wydanie jednego z nielicznych dokumentów opisujących getto w Krakowie.Przejmujące, znakomicie napisane i bezcenne świadectwo z miejsca zawieszonego między życiem a śmiercią.Halina Nelken w momencie utworzenia w Krakowie żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej miała siedemnaście lat. W pamiętniku zapisała historię getta i jego mieszkańców oraz swoje przeżycia z czasów wojny. Jej książka to jeden z nielicznych tekstów opisujących Zagładę krakowskich Żydów, bezcenne świadect...

    Promocja
    okładka Trudna sztuka latania, Ebook | Martyna Jakubowicz

    W domach z betonu nie ma wolnej miłości– ten przebój w latach 80. śpiewała cała Polska. Jego autorka Martyna Jakubowicz do dziś pozostaje jedną z najciekawszych postaci polskiej sceny muzycznej. Wierna swoim hippisowskim korzeniom, nigdy nie pozwoliła sobie na komercyjne kompromisy, reprezentując nurt piosenki ambitnej, śpiewając utwory bliskich jej Boba Dylana i Joni Mitchell, uczestnicząc w alternatywnych projektach, takich jak choćby nagrany w stanie wojennym I Ching – leg...

    Promocja
    okładka Gniew Smoka. Jak walczył Bruce Lee, Ebook | John Little

    KING BRUCE LEE KARATE MISTRZ WOJOWNIK CZY POZER?Aktor i ikona popkultury, twórca Jeet Kune Do – Bruce Lee do dziś pozostaje niedoścignionym wzorem w dziedzinie sztuk walki.Ale czy poza planem filmowym też potrafił stawić czoła przeciwnikowi? A może efektowne ciosy były tylko wyreżyserowanymi chwytami? Aby poznać prawdę, John Little – ekspert w dziedzinie metod treningowych Bruce’a Lee i jedyna osoba, której udostępniono osobiste notatki Małego Smoka – przeprowadził trwaj...

    Promocja
    okładka Życie na Missisipi, Audiobook | Mark Twain

    Autobiograficzna powieść, będąca swoistą kontynuacją książki Pod gołym niebem, a jednocześnie najpiękniejszy hołd, jaki pisarz mógł złożyć swej wielkiej miłości: majestatycznej, baśniowej Missisipi. Pod piórem Marka Twaina słowo „rzeka” nabiera wręcz nowego znaczenia – jego Missisipi to tętniąca życiem kraina, którą opisuje w najdrobniejszych szczegółach. Oczami pilota parowca rzecznego widzimy nie tylko dziką przyrodę i niepowtarzalne krajobrazy, lecz także niezwykłą mieszan...

    Promocja
    okładka Open. Autobiografia tenisisty, Ebook | Andre Agassi

    Najważniejsza autobiografia sportowca ostatnich lat. Poruszające wspomnienia jednego z najlepszych tenisistów w historii, opowieść o niezwykłym życiu niezwykłej osoby. Andre Agassi urodził się, by grać i wygrywać w tenisa. Ten wymyślony przez surowego i porywczego ojca plan realizował konsekwentnie już od czwartego roku życia. Jako dwudziestodwulatek wygrał pierwszy turniej wielkoszlemowy w Wimbledonie, zdobył sławę i bogactwo. Święcąc triumfy w dyscyplinie,...

    Promocja
    okładka Wasserpolacken. Relacja Polaka w służbie Wehrmachtu, Ebook | Joachim Ceraficki

    Wcielony do Wehrmachtu w maju 1942 jako obywatel Rzeszy III kategorii spędził w niemieckim wojsku niemal trzy lata. Zdezerterował w styczniu 1945 r. Starał się być dobrym żołnierzem, bo w ten sposób minimalizował ryzyko śmierci. W okopach jego patriotyczna postawa nie miałaby znaczenia – tam najważniejsze okazywało się koleżeństwo. Ceraficki bez patosu opisuje swoje doświadczenia tego czasu: pisze o kolegach, o strachu, o dziewczynach, o urlopach w domu, o warunk...

    Promocja
    okładka Gdy myśli do Majdanka wracają, Ebook | Stefania Perzanowska

    Wspomnienia lekarki z obozu koncentracyjnego w Lublinie.Stefania Perzanowska, z zawodu lekarka internistka, została aresztowana przez Niemców w listopadzie 1942 r. za działalność w ruchu oporu. Po niemal dwumiesięcznym pobycie w więzieniu w Radomiu, w styczniu 1943 r. wysłano ją do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Lublinie, nazywanego Majdankiem. Tu stworzyła szpital żeński i prowadziła go do końca pobytu w KL Lublin. Nie tylko starała się leczyć chore więźniarki, lecz t...

    Promocja
    okładka Dziennik Włoski. Umbria i Toskania, Ebook | Grzegorz Musiał

    Po „Sycylii” oraz „Apulii. Abruzji. Rzymie” tom „Umbria. Toskania” Grzegorza Musiała stanowi kolejną część jego „Dziennika włoskiego”, będącego opisem wędrówek po Włoszech odbywanych w latach 2002-2007. Autor zmieniał nie tylko odwiedzane przez siebie regiony, ale też towarzyszy swych przygód. Tym razem wędrówka wiedzie przez samo serce Italii, pełne najwspanialszych krajobrazów i największych dzieł geniuszu ludzkiego: Orvieto i Asyż, Florencję i Sansepolcro, Pizę i...

    PromocjaNowość
    okładka Nadzieja. Autobiografia, Audiobook | Papież Franciszek

    Papież Franciszek Nadzieja Początkowo papież Franciszek chciał, aby ta wyjątkowa książka została opublikowana dopiero po jego śmierci, ale potrzeby naszych czasów i Jubileuszowy Rok Nadziei 2025 skłoniły go do udostępnienia swych wspomnień i refleksji już teraz. Nadzieja jest pierwszą autobiografią w historii opublikowaną przez papieża. Pisana przez sześć lat, opisuje włoskie korzenie Franciszka i migrację jego rodziny z Europy do Ameryki Łacińskiej, przez jego dz...

    Promocja
    okładka Brzechwa nie dla dzieci, Audiobook | Mariusz Urbanek

    Interesująca biografia Jana Brzechwy, który zasłynął jako twórca świetnych wierszy i bajek dla dzieci. Opisano w niej jego imponującą drogę twórczą oraz burzliwe i kontrowersyjne życie prywatne. Jan Brzechwa przeszedł do historii jako genialny bajkopisarz. Razem z Julianem Tuwimem wznieśli poezję dziecięcą na wyżyny, na które po nich nie wspiął się nikt. Jednak twórczością dla dzieci zajął się dopiero wtedy, gdy dobiegał czterdziestki. Wcześniej było trzech innych Brzechwów....

    Promocja
    okładka Urwane ślady, Ebook | Janusz Szostak

    KAŻDEGO DNIA LUDZIE GINĄ BEZ WIEŚCI. WIELU Z NICH NIGDY SIĘ NIE ODNAJDUJE. Zaginął, wyszła z domu, znaki szczególne, miała na sobie – codziennie widujemy takie ogłoszenia. Zwykle nie zwracamy na nie uwagi, bo przecież nie dotyczą nas. Jednak wystarczy chwila, by nasze spokojne dotąd życie nagle wywróciło się do góry nogami. Wydawałoby się, że w czasach wszechobecnego monitoringu i smartfonów tropionych przez stacje przekaźnikowe zjawisko zaginięć w ogóle nie...

    Promocja
    okładka Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej 2023, Audiobook | Michał Rusinek

    Piętnaście lat sekretarzowania takiej osobie? Doprawdy nie było w tym nic zwyczajnego. Ona – świeżo upieczona Noblistka. On – właśnie ukończył studia polonistyczne. Miał jej pomagać przez trzy miesiące. Został dłużej. Poetka i jej Pierwszy Sekretarz. Tylko w tej książce spotykamy Wisławę Szymborską, jakiej do tej pory nie znaliśmy. To portret osoby nieprzeciętnej, damy o niezwykłym poczuciu humoru, a zarazem umiejętności mówienia o sprawach najistotniejszych. Portret, któr...

    Promocja
    okładka Moje ptaki, zwierzaki i krewni, Audiobook | Gerald Durrell

    Długo oczekiwane nowe wydanie drugiego tomu „Trylogii z Korfu”, która zainspirowała twórców serialu "Durrellowie"! W 1935 roku rodzina Durrellów – owdowiała matka wraz z trójką swoich dzieci, Lesliem, Margaret i Geraldem – opuściła ponure wybrzeże Anglii i wyjechała na wspaniałą, zalaną słońcem wyspę Korfu, by dołączyć do najstarszego syna Lawrence’a, który zamieszkał tam wcześniej. Spędzili na Korfu blisko pięć lat. To tam najmłodszy z rodzeństwa, dziesięcioletni ...

    Promocja
    okładka Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej, Ebook | Michał Rusinek

    Piętnaście lat sekretarzowania takiej osobie? Doprawdy, nie było w tym nic zwyczajnego. Ona – świeżo upieczona Noblistka, On – magister filologii polskiej. Miał jej pomagać przez trzy miesiące, między przyznaniem a wręczeniem nagrody w 1996 roku. Został dłużej. Poetka i jej Pierwszy Sekretarz. W tej książce spotykamy Wisławę Szymborską, której do tej pory nie znaliśmy. To portret osoby nieprzeciętnej, damy o niezwykłym poczuciu humoru, a zarazem umiejętności mówienia ...

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).