Historia

Proponujemy zastanowienie się nad ideałem wolności archiwalnej. Wolności zarówno w znaczeniu slowness, jak i freedom. Wolności polegającej na niepośpiesznym, uważnym, dogłębnym zajęciu się tymi zadaniami, które braku pośpiechu, uwagi i dogłębności wymagają. Wolności polegającej na swobodnym decydowaniu o sposobach postępowania z archiwaliami dla dobra zasobu archiwalnego w wymiarze globalnym. Wolności od nacisków ideologicznych, politycznych i administracyjnych. Wolności zatr...

Dwukrotna zwycięska obrona Wilna przez polską załogę jest dzisiaj nieznana w polskiej literaturze historycznej i kulturze popularnej. Starcia te były ledwie wzmiankowane w KrzyżakachSienkiewicza, a obecne prace naukowe i popularnonaukowe także nie zgłębiają tego tematu. Jest to dziwne z dwóch powodów. Po pierwsze, przebieg obu oblężeń, a zwłaszcza rola polskich łuczników, są dobrze opisane w źródłach. Przynajmniej dwa z nich, czyli Kronika Wiganda z Marburga i Roczniki Jana ...

Hans-Jürgen Bömelburg prezentuje nowatorskie, całościowe i bogato udokumentowane ujęcie historii Łodzi, snując pasjonującą opowieść o tym drugim co do wielkości przez cały wiek XX polskim mieście z perspektywy wielokulturowości i wielojęzyczności. Rozkwit tej miejscowości był zasługą niemieckich, żydowskich i polskich fabrykantów tekstylnych, kupców, a także robotników, zwłaszcza robotnic, żyjących często w warunkach ubóstwa i niepewności. Ta społeczność kształtowała wizerune...

Książka Patricka Starczewskiego nie jest jedynie przyczynkiem do dziejów Wrocławia. Przedstawia bowiem — zapoczątkowane niedługo przed 1850 rokiem — zmiany w krajobrazie całego miasta. Nietypowo, bo przez pryzmat rozwijającego się lokalnego przemysłu. Osią rozważań jest utworzona w 1839r., bodaj najdłużej nieprzerwanie funkcjonująca na terenie stolicy Dolnego Śląska — firma Gottfrieda Linkego (Wagenbauanstalt Gottfried Linke). Lektura dostarcza szczegółowych informacji o jej ...

Tom studiów poświęconych różnym aspektom problematyki asyryjskiej diaspory Izraelitów (koniec VIII – początek VI w. przed Chr.). Do niedawna temat ten był w badaniach biblijnych prawie nieobecny, a na pewno niedoceniany. Gdybyśmy nadal polegali wyłącznie na informacjach zawartych w Biblii, albo ją tylko mieli do dyspozycji, ta sytuacja trwałaby nadal, sprzyjając stereotypowemu postrzeganiu i przedstawianiu historii królestwa Izraela ze stolicą w Samarii (ok. 930-722 r. przed ...

W 1935 roku w niemieckich wojskach lądowych przystąpiono do tworzenia Sturmartillerie – jednostek artylerii szturmowej złożonych z oddziałów wozów pancernych i piechoty, zdolnych do przełamywania nieprzyjacielskich umocnień. Na potrzeby tych nowych formacji powstały wozy bojowe charakteryzujące się niską sylwetką i silnym opancerzeniem czołowym, które były idealnym typem broni do wspierania oddziałów niemieckiej piechoty i niszczenia dział, gniazd broni maszynowej oraz bunkr...

Opus solidarietatis Pax (Pokój owocem solidarności) obejmuje najważniejsze wydarzenia przełomu stuleci, które u podnóża trzeciego Millenium wstrząsnęły światem. Bohaterem narracji autor uczynił wybitnego Polaka – Generała dr. Stanisława F. Woźniaka – Dowódcę Wielonarodowych Sił ONZ w Libanie – UNIFIL, dyplomatę aktywnie uczestniczącego w randze Zastępcy Sekretarza Generalnego ONZ, dokonującego praktycznej interpretacji krzyżujących się interesów strategicznych niebezpiecznej ...

„Jeśli by mnie uśpiono na sto lat i po tych stu latach obudzono i zapytano jaka jest doktryna wojenna Rosji, odpowiedziałbym, że taka sama jak w drugiej wojnie światowej. Nic się nie zmieniło od tych czasów do dzisiaj i nie zmieni się w przyszłości” – Oleksiej Arestovicz, doradca prezydenta Zełeńskiego i najpopularniejszy komentator wojny rosyjsko-ukraińskiej. „Gdy dają mi stu ludzi pod komendę, to wiem że po dwóch tygodniach walk z tej setki nie zostanie przy życiu prawie n...

Odzyskanie niepodległości przez Polskę po 123 latach można uznać za cud. Jeszcze w 1913 roku niewielu wierzyło, że może dojść do takiej sytuacji. Była jednak grupa śmiałków, która uważała, że niepodległość to nie tyle marzenia a cel, jaki można osiągną, realny cel. Jednak samo się nie zrobiło, a wybicie się na niepodległość to była praca, która trwała dziesiątkami lat. To trud budowania niezależności materialnej, to podtrzymywanie przywiązania do idei Rzeczpospolitej, to w ko...

Dzisiejsza Republika Południowej Afryki to kraj, który boryka się z wieloma problemami. Skorumpowani politycy, kiepska kondycja gospodarcza, niski poziom edukacji, wysokie bezrobocie (szczególnie wśród młodych) i ogromna przestępczość. W tym miejscu niech wystarczy wspomnieć, że przeciętna kobieta ma tam większe szanse na bycie zgwałcona, niż na zdobycie wyższego wykształcenia! Od kilku lat w RPA na sile przybiera zjawisko plaasaanvalle, czyli niezwykle okrutnych ataków na f...

Lata trzydzieste XX wieku. Nasz świat staje się powoli coraz mniej przewidywalny. Adolf Hitler najpierw powoli dąży do przejęcia władzy w Niemczech, a gdy to mu się udaje umacnia się na tyle by stanowić zagrożenie dla pokoju w Europie. Gdzieś obok tej agresywnej polityki stoją Polacy. Jaki był stosunek władz RP do kolejnych posunięć Hitlera? Kto spośród najważniejszych hitlerowskich dygnitarzy Polskę odwiedził i co o tym pisała prasa? Po co w styczniu 1939 roku do Warszaw...

„Życie niewłaściwie urozmaicone” to jedna z najważniejszych książek dotyczących Polskiego Państwa Podziemnego. Kazimierz Leski odsłania w niej kulisy działania wywiadu i kontrwywiadu AK, wykorzystując nie tylko wspomnienia własne, ale też relacje wielu swoich kolegów. Jego opowieść mogłaby stać się kanwą kilku filmów sensacyjnych, przy których przygody Hansa Klossa wydawałyby się ubogie i nudne. Książka otrzymała nagrodę PEN-Clubu za najlepszą książkę wspomnieniową w 1990 rok...

Biografistyka dotycząca PRL jest skoncentrowana na czołowych politykach – Bolesławie Bierucie, Władysławie Gomułce, Edwardzie Gierku czy Wojciechu Jaruzelskim. Brakuje biografii postaci z drugiego planu. Stąd, pisząc o Gomułce, należy dostrzegać nie tylko premiera Józefa Cyrankiewicza, lecz także Ignacego Logę-Sowińskiego (1914–1992), pseudonim „Ignac”, o którym traktuje prezentowana książka. Wywodził się on z Łodzi, gdzie związał się z KPP i za co trafił do więzienia. W lata...

Po 123 latach niewoli Polska odzyskała niepodległość, jednak Wielkopolska wciąż należała do Niemiec. Wielkopolanie stanęli do walki o wolność. Wśród nich był także Krzysztof Wartecki, który w czasie pierwszej wojny światowej studiował na Uniwesytecie Londyńskim, by uniknąć przymusowej służby wojskowej w armii cesarstwa niemieckiego. Jego nienawiść do Niemców w końcu znalazła ujście, lecz czy uda mu się dostrzec cienką granicę między walką o wolność od bezmyślnej zemsty?...

Książka omawia interesujący artystycznie i ikonograficznie zespół 9 miniatur ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Pierwsza część zawiera syntetyczne wprowadzenie w tematykę indyjskiego malarstwa miniaturowego (jego funkcje, zasady teoretyczne i techniki malarskie) oraz przedstawienie najważniejszych szkół malarstwa miniaturowego w północnych Indiach. W części drugiej Autorka omawia miniatury. Wychodząc od wnikliwej analizy ikonograficznej, wskazuje dzieła literackie, któ...

Publikacja ma ukazać powstanie wielkopolskie w jak najszerszej perspektywie, jego genezę lokując w wydarzeniach i procesach poprzedniego stulecia, a skutki w dziesięcioleciach po jego zwycięstwie. Obejmuje 15 tekstów przygotowanych przez badaczy zajmujących się tematyką zrywu wielkopolskiego oraz bogaty materiał ikonograficzny.

Głównym celem niniejszej publikacji jest uzupełnienie informacji o funkcjonowaniu niemieckiego obozu dla dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi, uporządkowanie danych i zaprezentowanie Czytelnikowi kolejnych materiałów na jego temat, ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu procesu obozowej nadzorczyni Eugenii Pol z pierwszej połowy lat siedemdziesiątych XX w. Zapraszam Czytelników do „zielonego autobusu”. Nie będzie to podróż łatwa ani przyjemna. Niemniej głęboko wierzę, że poz...

Polacy ewakuowani w 1942 r. ze Związku Sowieckiego do Iranu są pozbawieni niemal wszystkiego. Ratują jednak swoje życie i odzyskują utracone poczucie wolności. Obecność na Bliskim Wschodzie jest dla nich formą terapii po doświadczeniach granicznych na „nieludzkiej ziemi”. Wiąże się ona również z odkrywaniem nieznanego świata – jego ludzi, miejsc, przyrody. Książka opowiada przede wszystkim o emocjach i uczuciach związanych z tym zjawiskiem. Prowadzi w retrospektywną podróż do...

Książka wydana wspólnie z Instytutem Studiów Politycznych PAN Książka opowiada o kilkuzdaniowym liście 34 intelektualistów do premiera Józefa Cyrankiewicza. Mowa w nim była o ograniczeniach papieru na wydawnictwa literackie oraz o rozszerzającej się cenzurze prewencyjnej. Ale te kilka niewinnych zdań wstrząsnęło Polską. Szczególne znaczenie miała lista 34 sygnatariuszy. Te nazwiska były jak wielki dzwon ostrzegawczy. List 34 był czymś niezwykłym w biografii mojego pokolenia...

Książka Toma Junesa przybliża fenomen niezależnego ruchu studenckiego w komunistycznej Polsce. Wartością tej pracy jest spojrzenie na zjawisko w długiej perspektywie, co pozwoliło na uchwycenie jego dynamiki i zmienności zachodzących w powojennym czterdziestopięcioleciu.

"Sprawa Ignacego Kaczmarka" to publikacja poświęcona jednej z wielu spraw karnych rozpoznawanych przez sądownictwo niemieckie podczas II wojny światowej. W czerwcu 1944 r. w Katowicach w sprawie tej doszło do skazania na karę śmierci gorącego patrioty polskiego, uznanego za winnego poważnego przestępstwa politycznego polegającego na rozkładowym oddziaływaniu na siły zbrojne.

Część I Waldemar Rezmer Działania wojenne nad dolną Wisłą w sierpniu 1920 r. Studium taktyczne i operacyjne Część II Zygmunt Bohusz-Szyszko Działania wojenne nad dolną Wisłą w 1920 r. Z atlasem Opracowanie i redakcja naukowa Waldemar Rezmer Walki nad dolną Wisłą stanowią ważny fragment bitwy warszawskiej stoczonej w połowie sierpnia 1920 r. Można je określić ze strony polskiej jako osłonę północnego skrzydła sił głównych walczących na froncie Dęblin–Warszawa–Modlin, a ze s...

Jest to książka jubileuszowa dedykowana doktorowi Józefowi Dudzie przez przyjaciół, kolegów i współpracowników z okazji 65. rocznicy Jego urodzin. Zawiera studia, szkice i rozprawy zarówno historyczne, jak i skoncentrowane wokół problemów współczesności. Tytuł zbioru określa obszar zainteresowania Jubilata. Próbą połączenia wymiarów czasu historycznego i teraźniejszości (które już dla Goethego stanowiły jedność), a także określenia współczesnej roli historii, są również refle...

Jedno z przełomowych wydarzeń intelektualnych naszych czasów. „The Times”. Sensacyjne dowody istnienia zaginionej wysokorozwiniętej prehistorycznej cywilizacji, która dała początek wszystkim starożytnym kulturom. Światowy bestseller kontrowersyjnego badacza prehistorii ludzkości sprzedany w 10 milionach egzemplarzy. Czy historia ludzkości może być o tysiące lat starsza, niż uważaliśmy dotychczas? GRAHAM HANCOCK to jeden z najwybitniejszych i najbardziej kontrowersyjnych ba...