Literatura faktu

Encyklopedia to paszport, który pozwala przekroczyć granicę literackiej ojczyzny Gonçalo M. Tavaresa – jednego z najwybitniejszych współczesnych portugalskich pisarzy. To zapis rozmów, lektur i myśli krążących wokół takich tematów, jak nauka, strach, muzyka, związki i literatura. Te błyskotliwe notatki układają się w księgę, której patronem mógłby zostać sam Fernando Pessoa.

Książka jest wywiadem z Mieczysławem Tomaszewskim - muzykologiem, znawcą twórczości Fryderyka Chopina i edytorem muzycznym. Prof. Tomaszewski jest autorem ponad 250 tekstów naukowych, dotyczących m.in. pieśni romantycznej, chopinologii czy polskiej muzyki współczesnej. W książce wspomina zarówno swoje dzieciństwo, jak i czas nauki, pracy, sukcesów, współpracowników i znanych artystów. Uzupełnieniem wywiadu jest wykaz prac profesora.

Wiedzieli, że tworzą coś, co nie pasuje do otaczającej ich rzeczywistości. Nie podejrzewali jednak, że ukształtują pokolenia Tu Kabarecik Starszych Panów. To znaczy: przyjaciela i mój – w taki oto sposób 16 października 1958 roku przywitał się z widzami Telewizji Polskiej Jeremi Przybora. Przyjacielem był, nie tylko na ekranie, Jerzy Wasowski. A potem pojawiły się kolejne programy. Przez osiem lat Starsi Panowie zaskakiwali delikatną ironią, absurdalnym poczuciem humoru, pi...

„Wasi, nasi oraz inni” to zbiór esejów, w którym Ołeksandr Bojczenko „tropi” następców pierwszego europejskiego intelektualisty – Sokratesa, których obecność w literaturze świadczy o dojrzałości społeczeństwa, a jednocześnie jest wyrazem jego sumienia. Kim więc są współcześni mędrcy literatury? Wasi – to myśli autora o polskich pisarzach, wśród których znaleźli się Gombrowicz, Kołakowski, Herling-Grudziński, Herbert; nasi – to refleksja nad literaturą ukraińską, w szczególno...

Książka jest autobiografią autorki przedstawiającą jej życie obfitujące w dramatyczne wydarzenia. Sielankowe dzieciństwo trzylatki na przedwojennym Podolu zostaje przerwane wraz z wybuchem wojny. Najpierw rodzinny majątek opuścił zagrożony aresztowaniem ojciec, później nastąpiła ucieczka z matką i bratem do Lwowa do rodziny matki, a niedługo potem wywózka całej rodziny do Kazachstanu, gdzie umarł dziadek autorki. Z ZSRR udaje się im wydostać wraz z Armią Andersa i trafiają d...

„Riabczuk prezentuje na Ukrainie odważne i nowatorskie poglądy (…) Ośmiela się przełamywać narodowe mity, ożywia tok narracji dzięki inteligentnemu poczuciu humoru, co potęguje chęć czytania. Ironia i wolność, charakteryzujące jego pisarstwo, przywodzą na myśl najsławniejszych pisarzy polskich. Riabczuk wychodzi poza tradycyjne kategorie i stereotypy pisarstwa. Portret Ukrainy, który prezentuje w swoich książkach, jest pesymistyczny i niepokojący. A jednak sam fakt istnienia ...

Autor przedstawia głośne teorie dotyczące płci i seksualności oraz analizuje utwory, w których kwestie biologii, ciała, płci i erotyki stanowią istotę narracji. Omawia toczący się w kulturze dyskurs na ten temat, ukazany na szerokim tle przemian cywilizacyjnych oraz kolejne progi językowego oporu, stanowione przez prawo, obyczaj czy religię, które język literatury pokonywał, coraz swobodniej opisując kwestie erotyzmu.

Wydana po raz pierwszy w 1896 roku O zdobnictwie książek dawnych i nowych (Of the Decorative Illustration of Books Old and New) Waltera Crane’a (1845–1915) to praca, która znakomicie wpisała się w nurt toczonych u schyłku XIX stulecia dyskusji nad książką, jej kondycją i przyszłością. Nie jest to przy tym klasyczne studium poświęcone historii zdobnictwa książkowego, gdyż – jak zaznacza Crane – jego celem nie było dokonanie całościowego przeglądu dziejów zdobienia i ilustrowan...

Szokujące wyznania znanej aktorki o jej arabskim małżeństwie Jak długo można być katowaną i narażaną na śmierć przez ukochanego? Miała osiemnaście lat, kiedy w rodzinnym Quebecu poznała pełnego uroku i tajemniczej charyzmy arabskiego studenta. Wyjechała z nim w jego rodzinne strony do Afryki, na najwspanialszą wycieczkę życia. Potem był ślub. Nie zauważyła, kiedy zdobył nad nią władzę, która zmieniła jej życie w piekło. Jej ukochany okazał się potworem! Znęcał się nad nią f...

Rozmowy przeprowadzone przez Jeana-Michela Quinodoza z Hanną Segal, a także z przedstawicielami środowiska psychoanalitycznego czy też – szerzej – terapeutycznego tworzą barwny i sugestywny obraz nie tylko Segal jako nieprzeciętnej osoby, ale także jej dokonań w zakresie praktyki i teorii psychoanalitycznej. O tym, że Segal wywarła ogromny wpływ na rozwój psychoanalizy, nie trzeba zapewne nikogo przekonywać. Na czym dokładnie polega jednak jej wieloletni wkład? Od czego zacz...

W małej miejscowości na Podlasiu ponad pół wieku temu dwie młode badaczki Izabella Galicka i Hanna Sygietyńska przez uchylone drzwi do mieszkania księdza zobaczyły obraz - przyciemniały, w dodatku z dziurą. Większość nie zauważyłaby w nim nic nadzwyczajnego. Jeden z księży podobno przeznaczył go do spalenia, inny z litości powiesił nad kanapą, bo przecież to święty Franciszek, a świętego nie wypada palić. Okazało się potem, że to autentyczne dzieło El Greca, ale zanim to się ...

Londyn, 3 września 1945. Młoda 23-letnia artystka malarka, Sonia Araquistáin, córka byłego ambasadora, popełnia samobójstwo, rzucając się nago z trzeciego piętra na bruk Queensway w Bayswater. Zgodnie z ówcześnie obowiązującym w Anglii prawem jej akt desperacji staje się przedmiotem dochodzenia i procesu sądowego. Dwa krótkie artykuły w prasie, zdjęcie, fragment zapisków z notatnika egipskiego surrealisty, Georgesa Heneina, posłużyły autorowi do zbudowania całkowicie fikcyjne...

Wspomnienia wojenne 1918–1920 Tadeusza Kossaka są barwnym zapisem dramatycznych zmagań o niepodległość Polski na froncie wschodnim. Wybitny dowódca przenosi nas w swych wspomnieniach na pole walki z bolszewikami, kreśląc wspaniały fresk blasków i cieni ułańskiego życia. W publikacji znajdujemy szeroką panoramę epoki: spojrzenie ziemianina, przedstawiciela inteligencji, doskonale zaznajomionego z prądami artystycznymi i ideowymi, a zarazem znakomitego oficera, na kwestie społ...

Autorzy zebranych w tomie blisko trzydziestu rozpraw badają najróżniejsze konteksty występowania wody i innych motywów akwatycznych w dawnych i współczesnych tekstach kultury, śledząc m.in. ich złożone implikacje filozoficzne czy światopoglądowe w dziełach literackich, malarskich, fotograficznych, na obszarze filmu i sztuki teatru.

Ten osobisty dziennik, pisany podczas ostatniego roku życia Henriego Nouwena, jest jego ostatnim słowem do nas. Tematem dziennika jest przyjaźń i modlitwa.

„Tryptyk oksytański” to zebrane w jednym tomie trzy książki Adama Wodnickiego: „Notatki z Prowansji”, „Obrazki z krainy d’Oc” i „Arelate. Obrazki z niemiejsca” w nowym wydaniu – poprawionym, poszerzonym, uzupełnionym nowymi fragmentami. Złączone w jednym tomie, zyskują nową tożsamość. Opisy, obrazy ukazują w nim pełniejszy obraz kraju, który – choć zbudowany z mitów i marzeń – jest bardziej rzeczywisty niż rzeczywistość. Tryptyk oksytański „to wyznanie miłosne i erudycy...

Obiektem badawczym pracy są wyrażenia z komponentem kolorystycznym. Podstawową kwestią dociekań jest ich charakterystyka wraz z utrwalonym w nich językowym ujęciem rzeczywistości pozajęzykowej ukazanym w planie konfrontacji międzyjęzykowej. W książce język traktuje się jako narzędzie opisu i ujęcia elementów rzeczywistości oraz instrument pośredniczący w próbach dotarcia człowieka do świata, który go otacza i który jest w nim. Praca składa się z dwóch części. Części pierwszej...

Eseje te są zapisem wędrówek w różne zakola mroku, w różne strefy próbującej osaczyć nas zewsząd ciemności. Nie po to jednak, aby się tam zagubić, aby się zatracić w swoistej „religii” bezradności i grozy. Chodzi raczej o czyhanie na ciemność - o to, aby postępując śladami wielkich mistrzów, takich jak Kohelet, Szekspir albo Rothko, odkryć w niej negatywny warunek naszego „bycia-w-świecie”, potęgujący jego wartość, barwę i sens. I o to wreszcie, by wydobyć z przygodności istn...

Powstał wszechstronny portret aktorki, uwzględniający nie tylko jej role teatralne i filmowe, ale także występy kabaretowe, współpracę z radiem, telewizją… Powstał także ciekawy portret kobiety (wraz ze wszystkimi jej słabościami), która zaznała niedostatku, poznała smak ogromnej popularności, ale największe role teatralne stworzyła u schyłku życia, zupełnie zapomniana przez kino, które ją wykreowało. […] Praca jest świetnie napisana, perfekcyjnie opracowana od strony bibliog...

Romantycy lubili się smucić. Czasami trochę udawali, co trafnie opisał Chateaubriand w Pamiętnikach zza grobu, śledząc recepcję Renégo. Czasami zaś z ogromną intuicją potrafili dostrzec i opisać obawy, które budzą się w nas wszystkich, kiedy słońce traci swój blask. Nie bez powodu zatem jedną z ich ulubionych metafor była metafora czarnego słońca. Odnajdywali ją w odległej tradycji – w Apokalipsie św. Jana, na rycinie Melencolia I Albrechta Dürera czy też w Mowie wypowiedzian...

Książka Kochani krwiopijce! Własność´ literacka i prawo autorskie w XIX-wiecznej Polsce jest pierwszą pracą całościowo przedstawiającą problematykę własności literackiej i praw autorów na ziemiach polskich w XIX w. Autorka traktuje temat wielowymiarowo, wychodząc daleko poza kwestie czysto prawne. Na podstawie szerokiego materiału źródłowego rekonstruuje poglądy i stanowiska wydawców, autorów, prawników i analizuje je w kontekście praktyk literackich i wydawniczych oraz proce...

Poruszanie się o własnych nogach większość z nas traktuje jako czynność tak oczywistą, że w zasadzie się nad nią nie zastanawiamy. Okolicznościowa przechadzka, spacer z psem, wyjście do sklepu czy do pracy nie wydają się niczym spektakularnym i nie stanowią takiego wyzwania jak zdobycie najwyższych szczytów Ziemi czy podróż dookoła świata. Jednak ta na pozór prozaiczna czynność okazuje się świetnym tematem do głębszych rozważań, a historia chodzenia może być fascynującą lektu...

Co było przed Wielkim Wybuchem? Dlaczego czarne dziury są czarne? Czy można podróżować do przeszłości? W zabawnych tekstach Vaas wyjaśnia fascynujące idee Hawkinga w sposób zrozumiały dla każdego: wyimaginowany czas, entropia, wszechświaty niemowlęce czy grawitacja kwantowa nie będą już miały przed nami tajemnic. Oprócz wielu tematów, z którymi nie stykamy się na co dzień, autor porusza także takie, które zajmują chyba każdego z nas: Jak w ogóle powstał wszechświat? Czy istni...

Wywiad rzeka z jednym z najbardziej kontrowersyjnych współczesnych historyków i socjologów.
Jan Tomasz Gross wzbudza często silne negatywne emocje, wykazuje bowiem, że Polacy w czasie drugiej wojny światowej mieli też udział w mordowaniu Żydów. W rozmowie z Aleksandrą Pawlicką Gross po raz pierwszy porusza wątki osobiste i opowiada m.in. o historii rodziny.