Jak oswoić przypadek? Czy jest on wyłomem w racjonalności, czy da się go jakoś ująć w matematyczne karby? Sformułujmy problem kontrastowo: czy światem rządzi Bóg, czy czysty przypadek? Komu można zadedykować Filozofię przypadku? Michał Heller przyznaje, że sam mógłby ją zadedykować Richardowi Dawkinsowi i Williamowi Dembskiemu, którzy spierają się o to, czy biologiczna ewolucja jest „ślepym zegarmistrzem”, czy raczej świadczy o „Inteligentnym Projekcie”. W biologicznej ewolu...
Gdzie Gandalf nie może, tam Bilba pośle. „W pewnej norze ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit”. Tę historię wszyscy doskonale znamy. Przygody małego hobbita, który zdecydował się wyruszyć w daleką podróż w towarzystwie czarodzieja oraz trzynastu krasnoludów, opisuje jedna z najchętniej czytanych powieści na świecie. Jednak pod tą prostą opowiastką kryje się prawdziwa kopalnia filozoficznych zagadek, a każda kolejna lektura dostarcza nowych wrażeń oraz kolejnych, piętrzących ...
Oddajemy do rąk Czytelników tłumaczenie rozprawy Henryka Elzenberga Le sentiment religieux chez Leconte de Lisle (1909), stanowiącej podstawę jego doktoratu z historii literatury na wydziale humanistycznym paryskiej Sorbony, będące owocem pracy translatorskiej Patrycji Bobowskiej-Nastarzewskiej, filozofki i romanistki z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wraz z wydaniem rozprawy Odczuwanie religii u Leconte de Lisle’a czytelnik polski uzyskuje dostęp do pierwszej rozprawy Elze...
"Droga prawdy" to jeden z najważniejszych i najwybitniejszych tekstów w dorobku Jerzego Perzanowskiego. Zamyka on okres wieloletnich badań uczonego nad jądrowymi pytaniami ontologii. Zawarte tu stwierdzenie generalne: „Wszystko jest jakimś bytem, a zatem nic nie jest jakimś niebytem" stanowi najszersze i najogólniejsze określenie bytu, możliwe do sformułowania. Warto więc prześledzić drogę, która wiodła uczonego do tegoż stwierdzenia, drogę prawdy.
Historie o mądrości? To płaskie jak uroczyste rozdanie nagród. Historie o umiejętności życia? O nauczaniu? Historie zabawne i pożyteczne, jakby powiedziano niegdyś? Zabawne historyjki? To by wyglądało na zbiór dowcipów. Baśnie o przestrzeni i czasie? O tym co tutaj i co gdzie indziej? O wczoraj i o zawsze? Historie przemyślane, wypracowane, stworzone po to, by pomagać żyć, a czasem umrzeć. Często nas zdumiewają, rozśmieszają i w ten sposób rozbudzają naszą czujność, ale takż...
Pierwsza synteza wiedzy teoretycznej, ale i praktycznej na temat istoty i różnych sposobów rozgrywania konkurencji i walki za pośrednictwem deprecjonowania statusu i dorobku rywali i przeciwników zamiast prezentowania własnych walorów, osiągnięć i zasług. Stanowi z jednej strony nader aktualny komentarz do narastającego "zdziczenia obyczajów politycznych", z drugiej strony – zdystansowany obraz ponadczasowego repertuaru destrukcyjnej socjotechniki, manipulacji wizerunkiem adw...
Często mówi się, że "każda osoba ludzka jest wyjątkowa i niepowtarzalna" lub, że "każda osoba jest celem samym w sobie, a nie jedynie środkiem do osiągnięcia jakiegoś celu". Jednak co dokładnie znaczą te znane stwierdzenia? Jakie jest ich źródło? Co znaczy istnieć jako osoba. "Bycie sobą" to studium z antropologii filozoficznej, pogłębiające rozumienie. John F. Crosby poprzez swoje rozważania rzuca nowe światło na niepowtarzalność każdej osoby. Bada jej podmiotowość lub wew...
"O postępowaniu człowieka" (On Human Conduct) porusza – jakże ważne dla współczesnego społeczeństwa – kwestie zaangażowania, moralnego postępowania i czynów człowieka. Autor, wybitny konserwatywny filozof brytyjski, Michael Oakeshott bada wszelkie rodzaje postępowania: irracjonalne, instynktowne, masowe. Analizuje oraz zestawia w pary: "naturę ludzką" i "byt społeczny"; teorię i praktykę ludzkiego zachowania. Książka ta składa się z trzech związanych z sobą esejów. Każdy z n...
Czy można sobie wyobrazić ludzką wspólnotę, która nie rości sobie prawa do tożsamości – bycia Amerykaninem, muzułmaninem, komunistą? W jaki sposób wspólnota może być uformowana z jednostek, które odrzucają kryteria przynależności? Od świętego Tomasza do reklamy rajstop; od Talmudu do Tiananmen; od Dostojewskiego do Bartleby’ego, Kafki i Roberta Walsera, Agamben tropi pojedynczą subiektywność, która rodzi się we współczesnym świecie i kształtuje nadchodzącą rzeczywistość. Rozw...
Jak powstał świat i jaki czeka go koniec, jeśli takowy nastąpi? Czym jest ludzki umysł i czy może on przetrwać śmierć? Jaki związek z naszymi koncepcjami Boga mają czas i przestrzeń? Czy obserwowany we wszechświecie porządek jest wynikiem planowego działania czy przypadku? Paul Davies twierdzi, że na wiele pytań stawianych przez religię można obecnie znaleźć naukowe odpowiedzi. Opisuje nowy scenariusz kosmologiczny, w którym kwantowy wszechświat powstaje z nicości. Jego książ...
Dla filozofa praca ta była manifestem zwycięstwa nad sobą, efektem jego zmagań z problemem śmierci Boga i krytyką judeochrześcijańskiego oglądu świata. Poetycki i profetyczny styl dzieła, odwołujący się często do staro- i nowotestamentowych aluzji a rebours, zapewnił książce miano jednego z najważniejszych dokonań literatury niemieckiej. Dzieło wypełnione presokratejskimi metaforami odwołującymi się do filozofii przyrody i przywołującymi byty najprostsze, takie jak ziemia, po...
Znaczenia Karola Wojtyły, który jako papież przyjął imię Jan Paweł II, nie sposób przecenić. Już sama długość jego pontyfikatu, a ponadto jego twórcza siła, wola działania i różnorodność talentów pozwalają sobie wyobrazić, jak bogatą spuściznę pozostawił po sobie ten człowiek, którego oddziaływanie na życie intelektualne i duchowe jest nadal bardzo wyraźne. Książka jest zbiorem artykułów odnoszących się do istotnych obszarów tego oddziaływania, ujętych w trzech aspektach. Wo...
Rewolucji od samych jej początków towarzyszy wyobrażenie o jej końcu. Dla jednych cele rewolucyjne miały być osiągnięte szybko i to dzięki wyzwoleniu i zmobilizowaniu ogromnych energii. Dla innych natomiast koniec miałby być bliski, ponieważ obietnice rewolucyjne są niespełnialne, a namiętności rozpalone przez demagogów szybko wygasną. Obie przeciwstawne retoryki, rewolucyjna i kontrrewolucyjna, przyrównują rewolucję do gigantycznej katastrofy naturalnej: burzy, huraganu, wyb...
Istoty filozoficznego przesłania jogi jako pewnej sztuki życia i myślenia należy szukać przede wszystkim w klasycznych traktatach. Klasyczny okres jogi indyjskiej to czas formowania się dojrzałych postaci starożytnych szkół filozoficznych. Szkoły te dokonywały syntezy swoich nauk, dzięki czemu powstawały wzorcowe, komentowane przez kolejne stulecia dzieła. Do najważniejszych z nich zaliczają się Jogasutry, przez wielowiekową tradycję przypisywane mędrcowi Patandżaliemu, oraz ...
Czy da się rozwikłać zagadkę istnienia? Pośród wszystkich tajemnic, z jakimi mierzyła się ludzkość, najbardziej nieprzenikniona pozostaje tajemnica istnienia. Dlaczego w ogóle istnieje wszechświat i dlaczego jesteśmy jego częścią? Dlaczego istnieje raczej „coś” niż „nic”? Autor wciela się w rolę prywatnego detektywa, odkrywając nowe, często zaskakujące poglądy dotyczące tajemnicy istnienia. Swoje poszukiwania rozpoczyna się od głównych podejrzanych: Boga i Wielkiego Wybuchu. ...
Na tom składa się dziesięć tekstów, poprzedzonych przedmową redaktora, który wprowadza czytelnika do arcyciekawej książki, będącej zapisem dyskusji, seminariów, konferencji, projektów badawczych – utrwalających „pamięć o ważnym zjawisku w polskiej kulturze drugiej połowy XX wieku”, nierzadko marginalizowanym. Historiografia najnowszych zjawisk rodzimej filozofii nie cieszy się u nas nadmiernym zainteresowaniem; wolimy śledzić modne i niewiele wnoszące do myślenia nowinki zza ...
Nie jest to szczegółowy rozbiór Bergsonowskiej filozofii, lecz tylko wyłożenie jej głównych zrębów w sposób taki, by wywód nie był szczególnie uciążliwy w czytaniu. Chociaż książeczka zawiera krótkie komentarze autora, nie może żadną miarą konkurować z rozprawami szczegółowymi, jak Barbary Skargi Czas i trwanie, doskonałe dzieło i ostatnie, jakie zdarzyło mi się czytać w języku polskim na temat Bergsona. (ze wstępu) To zwięzłe, encyklopedyczne wprowadzenie do filozofii Bergs...
Proste sytuacje nie do rozwiązania to, jak wskazuje podtytuł, 39 opowiadań filozoficznych. Mają one najczęściej postać dialogu albo korespondencji między bohaterami. Achille Varzi i Roberto Casati w niezwykle pomysłowy i błyskotliwy sposób prowokują do myślenia. Codzienne, znane wszystkim sytuacje stają się złożone i paradoksalne, gdy spojrzeć na nie z nowej perspektywy. Na przykład czy możliwe jest, aby ktoś lecący samolotem w sylwestra z zachodu na wschód na skutek zmian st...
Po sukcesie „Anny Kareniny” (1877) resztę życia najsłynniejszy rosyjski pisarz i myśliciel Lew Tołstoj poświęcił przede wszystkim na dociekania filozoficzno-religijne. W 1886 roku (kiedy ukazała się jego znana nowela Śmierć Iwana Ilicza) zaczął pisać „O życiu”, w pewnym sensie kontynuację rozważań ze „Spowiedzi” (1879; Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011). I „Spowiedź”, i „O życiu” z powodu cerkiewnej cenzury spotkał ten sam los: zakaz rozpowszechniania. „O życiu” ukazało się...
Henry David Thoreau, autor niezwykłego zbioru esejów kontemplacyjnych Walden, czyli życie w lesie, w tym tomiku daje się poznać z trzech innych esejów: tytułowego Życia bez zasad, Hodowcy ostryg z Wellfleet (należącego do zbioru Cape Cod) oraz Ostatnich dni Johna Browna. Są one wyrazem amerykańskiego transcendentalizmu, nurtu odrodzenia społecznego, literackiego i filozoficznego, który w połowie XIX wieku rozkwitł na krótko w Nowej Anglii. Choć eseje te powstały w epoce tak o...
Tylko przez pierwsze cztery lata od premiery na świecie sprzedano 3 mln egzemplarzy Czarnego Łabędzia, książki o zmienności, ryzyku i istocie nieprzewidywalnych zdarzeń. Przetłumaczono ją na 33 języki! Świat jest pełen Czarnych Łabędzi, czyli wydarzeń, które spadają na nas nagle i odciskają ogromne piętno na naszym życiu. Były to m.in. wybuch I wojny światowej, dojście Hitlera do władzy, zamachy z 11 września 2001 roku w Nowym Jorku czy kryzys finansowy 2008 roku. „Połączeni...
Książka jest wynikiem wieloletniego namysłu nad źródłami mądrości, nad pochodzeniem mowy, nad sensem sensu uprawiania sztuk i nauk oraz nad możliwościami "dobrego bycia", które dąży do jedności "słowa i czynu". Eseje w niej pomieszczone to rodzaj rozmowy z mistrzami duchowymi autora: mędrcami starożytnymi (Heraklitem, Platonem, Sokratesem, Hezjodem, Homerem) i współczesnymi (Giorgio Agambenem, Giorgio Collim, Aby Warburgiem, Walterem Benjaminem, Pascalem Quignardem). Krzysz...
Czy przestałeś wierzyć w potęgę religii, medycyny, „racjonalnego umysłu”, hedonistycznej konsumpcji, ezoterycznego odklejenia? Czy jesteś zdesperowany, aby poznać prawdę? Czy już wiesz, że to, co gada w Twojej głowie to nie jesteś Ty? Więc kto? Kim jesteś? Dlaczego wciąż zasypiasz i na nowo się budzisz? Czemu nadal bawisz się ze sobą w chowanego? Kto ma w tym interes, abyś jednak spał? Odpowiedzi i inspiracje znajdziesz w książce Easy Grace: „Ja czyli kto? O ego i superego j...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
