Panorama współczesnej filozofii to napisany przez wybitnych polskich filozofów i filozofki przegląd najważniejszych sporów współczesnej filozofii. Napisany w formie prezentacji i obrony wybranych stanowisk w ramach konkretnych dyskusji w obszarze m.in. epistemologii, ontologii, etyki, filozofii logiki, filozofii nauki, filozofii umysłu czy filozofii społecznej, przegląd ten stanowi doskonałe wprowadzenie dla każdej osoby zainteresowanej aktualnym stanem światowych i polskich ...
Ciało jako inny, obcy, wykluczony, ciało jako przestrzeń napięcia między toż-samością a innością, ciało poza innością i tożsamością. Ciało-tekst – otwarte. Ciało o zmiennej intensywności, bez ustanku pulsujące między tym, co obce a tym, co toż-same. Ciało ustanawiające granice, by w kolejnym kroku je znieść, mówiące: „ja”, by zaraz temu zaprzeczyć, tworzące wnętrze i rozpływające się w zewnętrzności pofałdowanej powierzchni. Ciało radykalnie zróżnicowane, ...
Tytułową „po-twarz” można rozumieć co najmniej dwojako. Po pierwsze, w porządku czasowym. Twarz odsłania się przed nami bowiem nie tylko w sensie przestrzennym (jak w lustrzanym odbiciu), lecz nadchodzi po nas samych, nawiedza nas i nie pozwala o sobie zapomnieć. Pozostawia ruiny po egzystencjalnej katastrofie, jaką jest nowoczesne doświadczenie obrazu niemożliwego: twarzy jako całości, epifanii, relacji z Innym. Po drugie, w pozornie łatwej do uchw...
Czy w naukowym obrazie człowieka jest jeszcze miejsce na wolną wolę? Czy jest ona tym samym co samokontrola, którą badają psychologowie? Co współczesna nauka mówi o pochodzeniu cnoty i moralności? Filozofowie od dawna dostrzegają związki moralności i wolnej woli, argumentując że ta ostatnia jest warunkiem koniecznym przypisania komuś odpowiedzialności za czyn. Z drugiej strony, niektórzy badacze ludzkiego umysłu coraz częściej i śmielej twierdzą, że pojęcie wolnej woli podz...
Jakie zmiany w filozoficznym obrazie świata przyniosła ogólna teoria względności? Czy potrafimy zrozumieć filozoficzne implikacje tej teorii? W 2015 roku minęła setna rocznica sformułowania ogólnej teorii względności (OTW) przez Alberta Einsteina. Stała się ona jednym z fundamentów współczesnej fizyki, a powstała na jej bazie kosmologia relatywistyczna zrewolucjonizowała nasze wyobrażenia odnośnie Wszechświata. W przeciwieństwie do szczególnej teorii względności, OTW nie ...
Kosmologia jest dziś czymś więcej niż po prostu nauką badającą wielkoskalową ewolucję Kosmosu. Bywa ona dziś przedstawiana jako nad-nauka, zdolna do udzielenia odpowiedzi na najbardziej ogólne pytania filozoficzne: Jak powstał świat? Dlaczego jest coś raczej niż nic? Niektórzy kosmolodzy (choćby Stephen Hawking) publicznie twierdzą, że nauka zastąpiła dziś nie tylko filozofię, ale i religię, odpowiadając racjonalnie na pytanie o powstanie świata. Książka poświęcona jest pr...
Jak mówić o Bogu? Czy da się skonstruować język, który pozwoli precyzyjnie wyrazić wszystkie prawdy wiary? Dlaczego naszemu poznaniu tak trudno sięgnąć Transcendencji? Leibniz przez całe życie powracał do pewnego pomysłu - chciał stworzyć język, w którym bez trudu można by formułować prawdziwe sądy o Bogu. Miał on być wzorowany na matematyce - jedynym języku, w którym prawd dowodzić można z absolutną pewnością. To marzenie Leibniza okazało się jednak mrzonką, a jego wysiłki...
Słownik pojęć Whiteheada to pierwsze na świecie tak przystępnie napisane wprowadzenie do filozofii procesu - wielkiego projektu intelektualnego Alfreda Northa Whiteheada, wybitnego XX-wiecznego matematyka i myśliciela. Od czasu opublikowania jego najważniejszego dzieła, Proces i rzeczywistość (1929), filozofia Whiteheada jest powszechnie uważana za jeden z bardziej fascynujących, ale jednocześnie trudnych do intuicyjnego uchwycenia, systemów filozoficznych XX wieku. John C...
Książka jest wynikiem wieloletnich, międzynarodowych badań porównawczych instytucji uniwersyteckich w Europie. Uniwersytety są poddawane potężnym presjom zmian, które z jednej strony są związane z wyzwaniami globalizacji, europeizacji i umasowienia całego szkolnictwa wyższego, a z drugiej ze zmianą roli europejskiego państwa dobrobytu. W centrum tych zmian stoi kadra akademicka, która od co najmniej dwudziestu lat poddawana jest presjom kolejnych etapów reform finansowania i ...
Zagadnienie cywilizacji jako najwyższych ugrupowań kulturowych stanęło w centrum zainteresowania humanistyki pod koniec XX wieku w związku z tragicznym i złowieszczym konfliktem Zachodu ze światem islamu. Ma jednak kilkusetletnią historię, w której poczesne miejsce zajmuje porównawcza teoria cywilizacji polskiego historyka i historiozofa Feliksa Karola Konecznego (1862-1949). Koneczny pod wieloma względami nie tylko wyprzedził współczesnych propagatorów ha...
Key points addresses philosophical and scientific issues connected with the origins of morality, rationality, justice and other normative orders brings together contributions by philosophers and psychologists Description A collection of essays assessing the origins of various rule-based systems including, but not limited to, morality, rationality and justice from the perspectives of both philosophy and psychology. The Reader will learn about diverse cognitive and neuro...
Key points addresses philosophical and scientific issues connected with rule-following and decision-making brings together contributions by philosophers, psychologists and neuroscientists Description A collection of essays dealing with issues connected with rule-following and decision-making from the perspectives of philosophy and various sciences. The Reader will learn about the diverse relations to rule-following behaviour of such phenomena as cognitive control, emot...
A collection of essays devoted to the problem of explanation in various disciplines of science and humanities namely mathematics, physics, chemistry, biology, neuroscience, economics as well as theology. The issues covered include such topics as the interplay between explanation and understanding, the problem of a priori explanation, the limits of causal explanations in physics, the application of mathematics in biology, the relationship between proof and explanation in mat...
Na tom niniejszy składają się teksty powstałe w oparciu o trojakie spotkania: pierwszy rodzaj stanowiły wykłady prowadzone przez zaproszonych gości, reprezentujących różne dziedziny czy pola badawcze, które w pewnym niezbędnym uproszczeniu podzielić można na historiografię (Ewa Domańska), filozofię (Agata Bielik-Robson), literaturoznawstwo i studia nad pamięcią (Michael Rothberg), filozofię literatury (Michał Paweł Markowski). Wykładom towarzyszyły warsztaty, których prowadzą...
Czy teorie żyjącego na przełomie XV i XVI wieku florenckiego filozofa można dziś odłożyć do lamusa? Nic bardziej mylnego – stwierdza dr Anna Macha-Aslanidou i wykazuje, że porady, które Niccolo Machiavelli dawał renesansowemu księciu, idealnie nadają się obecnie dla szefów wielkich korporacji, których to funkcjonowanie i struktura władzy zadziwiająco przypomina działanie włoskich państw-miast tamtych czasów. Autorka stanowczo broni autora Księcia przed zarzutami ...
Książka objętościowo wydaje się nieduża, ale to tylko pozory, gdyż jest bogata w głębokie treści o życiu, duchowości, przemijaniu, przyszłości... Stawia pytania egzystencjalne o sens tego, jak na co dzień żyjemy. Czytelnik znajdzie tu pewne sugestie, próby odpowiedzi na kwestie nurtujące ludzkość od zawsze, z którymi i tak każdy musi się zmierzyć osobiście. Książka nie pozostawia czytelnika obojętnym, zaprasza go do zaangażowania się i odkrywania tego, czego jeszc...
Starożytni Grecy postawili pierwszy odważny krok na drodze powstania nauki. Wymagało to radykalnego zerwania z potocznymi wyobrażeniami. Stwierdzenie, że u podstaw rzeczywistości leżą niezmienne prawa, musiało być niezwykle trudne dla kogoś, kto przyzwyczaił się do wyjaśniania zjawisk ingerencjami bogów. Wprawdzie to nie Grecy jako pierwsi zaczęli myśleć abstrakcyjnie, bo jak przekonują kognitywiścimechanizmy abstrakcji towarzyszą nam niemal od powstania języka, ale to oni w...
Czy fenomen życia da się zredukować do praw fizyki? Jak to było „naprawdę”? Czy życie powstało spontanicznie z materii martwej na mocy działania praw fizyki, czy też w momencie zaistnienia życia miała miejsce jakaś „nieciągłość” w funkcjonowaniu praw fizyki? Czy przez tę nieciągłość wdarł się do praw fizyki jakiś niezwykły, zupełnie nieprawdopodobny przypadek? Czy też była to ingerencja Stwórcy w prawa stworzonego świata? Czy może jeszcze coś zupełnie innego, czego dzia...
Mozi ( V/IV w. p.n.e. ) – „pierwszy rywal Konfucjusza” i założyciel wpływowej szkoły moistów. Przekonywał o konieczności dopasowania się do woli Nieba (Tianzhi) i propagował potrzebę powszechnej, nieróżnicującej miłości jako podstawę dobrego funkcjonowania społeczeństwa. Mengzi, Mencjusz (IV /III w. p.n.e.) - w tradycyjnych Chinach uznawany za najwybitniejszego myśliciela po Konfucjuszu. Przekonany, że człowiek z natury jest dobry, uważał, że najlepsze r...
Jak być konserwatystą w kulturowo, religijnie i politycznie sceptycznej epoce? Roger Scruton przekonuje, że chociaż ludzkość może przeżyć bez konserwatywnego światopoglądu, to nie może się bez niego rozwijać. W sytuacji, gdy dominującą siłą w zachodniej polityce jest miękki lewicowy liberalizm, a większość intelektualistów utożsamia się z tak zwaną lewicą, potrzebny jest powrót do staroświeckich zasad przyzwoitości i wartości, będących opoką naszej osłabionej, ale wciąż żyw...
Książka mówi o tym, jak żyłem i zmieniałem się z Kierkegaardem. Próbowałem czytać Duńczyka już w Polsce w latach sześćdziesiątych minionego wieku i niewiele z tej lektury zrozumiałem. Dopiero w Kopenhadze, chyba w połowie lat siedemdziesiątych, zacząłem go czytać systematycznie i po duńsku. Od tego momentu upłynęło 40 lat. Z czasem mocno się go uczepiłem. Umieszczając obok siebie eseje, z których pierwszy pochodzi z 1992 roku, zaś ostatni z 2014, nieoczekiwanie zauważyłem, że...
Klasyka myśli filozoficznej.Osoby każdej społecznej kondycji znajdą tu coś, co je oświeci, a jednocześnie zabawi. Książka ta nie wymaga systematycznej lektury, w którymkolwiek jednak miejscu się ją otworzy, znajdzie się coś, co skłoni do zastanowienia. Najbardziej pożyteczne książki to te, których czytelnicy dołożą od siebie połowę; rozwiną myśli, które znajdą w postaci zarodka; poprawią, co im się wyda wybrakowane i przez swe rozważania umocnią to, co im się wyda słabe.Książ...
Taki wybór pism i taka, dobrze przemyślana, konstrukcja ich układu pozwala nie tylko prześledzić ewolucję twórczości ich autora, ująć ją w jej immanentnym ruchu i w jej całości, lecz także dostrzec związane z nią trudności i napięcia (np. między całościową quasi-panteistyczną wizją świata a silnym indywidualizmem). Obraz myśli Emersona, jaki wyłania się z niniejszego wyboru jego pism, jest obrazem myśli żywej, która nie tylko ma wartość historyczną, ale w wielu swych a...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
