„Hasłem naszym mizeria, okryciem nędza, napojem łzy”. Myśląc o historii niewolnictwa, niejednokrotnie nie pamiętamy o historii polskich chłopów i chłopek. Ale jak inaczej nazwać ich darmową pracę pod ciągłą groźbą kary cielesnej? Jedynie dzięki dokładnemu przyjrzeniu się tej przemilczanej historii możemy zrozumieć istotę strategii przetrwania w systemie pańszczyzny. Dopiero wtedy możemy również dostrzec nić łączącą niewolniczą pracę na polskim dworze z służebną formą naszyc...
„Błoto słodsze niż miód” to opowieść o kraju udręczonym terrorem Envera Hoxhy, dyktatora, który po zerwaniu sojuszy z Jugosławią, Związkiem Radzieckim i Chinami uwierzył, że Albania może stać się samowystarczalną twierdzą komunizmu. O ludziach z dnia na dzień skazywanych na zesłanie, tylko dlatego że urodzili się w niewłaściwej rodzinie lub szeptem w czterech ścianach próbowali samodzielnie myśleć. O krwawych buntach w obozach pracy, tragicznych ucieczkach z kraju zamienion...
Pierwszy raz do typowego publicznego hammamu za 10 dirhamów (około 1 euro) poszłam w wieku dziewiętnastu lat. W ten świat wprowadziły mnie moje marokańskie "siostry", u których pomieszkiwałam, zanim osiedliłam się tutaj na stałe. Dla nich od zawsze hammam stanowił nieodzowny element codziennego życia. Z kolei dla mnie pierwsze zetknięcie z tym rytuałem było czymś znacznie ważniejszym - prawdziwą inicjacją, uroczystym przyjęciem do ich społeczności.Katarzyna ŁawrynowiczWybierz...
Siedem królestw rozdarła krwawa wojna, a zima zbliża się niczym rozwścieczona bestia. Ludzie z Nocnej Straży przygotowują się na spotkanie z wielkim chłodem i żywymi trupami, które mu towarzyszą. Do inwazji na północ, której świeżo wykutą koronę nosi Robb Stark, szykuje się jednak horda głodnych, dzikich ludzi władających magią nawiedzanego pustkowia. Siostry Robba zaginęły, nie żyją albo w każdej chwili mogą zginąć na rozkaz króla Joffreya z rodu Lannisterów. A za morzem...
Zmarnowałem dzieciństwo i młodość. Nie słuchałem Stonesów ani Depeche Mode. Moimi rockmanami byli graficy. Do domu architekta, Piotra Wichy, nie mają wstępu kapcie, pufy ani meblościanki. Po podłodze stukają drewniaki, zdobyte cudem odrzuty z eksportu. Plakaty Świerzego, klocki Lego, deska kreślarska ojca i rubryka „Wybraliśmy dla Ciebie” w piśmie „Ty i Ja” to pilnie strzeżone przyczółki w wojnie z peerelowską brzydotą. Potem syn architekta zostaje projektantem. W kraju zmien...
W przededniu pandemii Olivia Laing wprowadza się wraz z mężem do starego domu w hrabstwie Suffolk. Otacza go piękny, choć zapuszczony ogród, który należał wcześniej do wybitnego członka Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego. Próbując przywrócić roślinom ich dawną bujność, Laing medytuje nad znaczeniem ogrodów w kulturze. Fachową literaturę ogrodniczą czyta z równym zapałem, co Raj utracony Johna Miltona. Przycina cisowy żywopłot, użyźnia glebę z pomocą dżdżownic od firmy Wigg...
W swoim zwięzłym, błyskotliwym eseju Rosja kontra nowoczesność Aleksandr Etkind ukazuje rosyjską agresję na Ukrainę w szerszym kontekście wojny Rosji z nowoczesnością. Zdaniem autora "operacja specjalna" Putina wymierzona jest nie tylko w naród ukraiński i jego prawo do samostanowienia, ale także w nowoczesny świat świadomości klimatycznej, transformacji energetycznej i pracy cyfrowej. Handlując ropą i gazem, szerząc korupcję, zwiększając nierówności i homofobię, do...
Przyłączenie do Polski niemieckich terenów na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej w 1945 roku wiązało się z trudnym procesem niemal całkowitej wymiany ludności i objęcia w posiadanie regionu, w którym wojna dokonała ogromnych zniszczeń. Ówczesne określenie „Dziki Zachód” odnosiło się do panującego chaosu i obowiązującego w Nadodrzu „prawa silniejszego“, ale także kojarzone było z nowym rodzajem wolności i możliwością rozpoczęcia wszystkiego od początku. Przybycie na te tere...
Wszyscy coś zbieramy. Otaczają nas rzeczy, przybywa ich, rodzą się kolekcje. Ale to nie jest książka o inwestowaniu w dzieła sztuki. Jej autorkę pochłania świat celuloidu, bakelitu i rzeczy znalezionych w błocie. Stanowią tło rozważań nad sensem kolekcjonowania, nieustającym poczuciem straty i udręką tych, którzy zbierają. Kora Tea Kowalska, archeolożka, kulturoznawczyni i kolekcjonerka, w pasjonującym eseju bada, co powoduje, że w muzealnych lub prywatnych gablotach niektó...
INNA GRUZJA. Merabi ma 36 lat, pracuje w firmie ubezpieczeniowej, ma trzy siostry – i uwiera go Gruzja. Mówi: – Budujemy szklane domy, robimy euroremont, ale zaraz spod spodu wychodzi grzyb, bo nie ocieplimy ścian, a zimą nie włączymy kaloryfera, bo nas na to nie stać. Ale chcemy być nowocześni, więc kupujemy to, co kojarzy nam się z Zachodem. Z klatek – brudnych i śmierdzących, bez światła i z przeciągami, bo z jakichś powodów od zawsze buduje się je bez szyb – wchodzis...
Chcesz zostać prawdziwym tropicielem/prawdziwą tropicielką? Masz odwagę wcielić się w detektywa tropiącego groźnego zabójcę? A może chcesz sprawdzić się jako twardziel/twardzielka, któremu/której nie są straszne zdradliwe bagna czy zaspy śnieżne? Weź Adama Wajraka za przewodnika i ruszaj z nim na spotkanie przygody!
Z biegiem lat uodporniłem się w tym zawodzie. Nie na krzywdę dzieci, ale na patolę i ich tryb życia. Skoro jesteś dorosły, to chlej, ćpaj, żyj w syfie albo na dworcu. To w sumie twój wybór, a ja jedynie mogę ci powiedzieć, że można inaczej. […] Ale jeżeli prowadząc taki tryb życia, masz pod opieką dzieci – zabiorę ci je. I zrobię to z przepięknym uśmiechem na ustach i satysfakcją, bo wiem, że twoje dzieci, które hodujesz, dostaną szansę na inne życie. Czy z niej skorzystają? ...
"Witaj w domu" - Lucia Berlin Nieustannie szukała domu - Alaska, Idaho, Kentucky, Nowy Jork, Nowy Meksyk. Niepewność i zmiany nadawały rytm jej życiu. Jednak pośród zamieszania zawsze znajdowała czas, żeby obserwować i nasłuchiwać. Wszystko po to, by wieczorem obrazy i wiadomości z danego dnia ułożyć w opowiadanie lub przejmujące listy. Witaj w domu to migawki z prywatnego życia jednej z najwybitniejszych amerykańskich pisarek. Dzięki nim możemy dostrzec źródło opowiadań, ...
Maria Janion, inspirowana krytyką feministyczną, układa własną herstorię. Pośród jej bohaterek znajdują się kobiety rzeczywiście istniejące oraz kobiety-symbole, obecne w tekstach kultury i zbiorowej wyobraźni, m.in. Maria Komornicka, Lenora, Marianna, Grażyna, Élisabeth Badinter, Izabela Filipiak czy Nicole Müller. W każdym przypadku są to postacie wyraziste, ważne dla swoich czasów. Analizując twórczość nie tylko pisarek, lecz także pisarzy (Bürger, Mickiewicz, Kraszewski, ...
Doszło do porwania – w styczniu 2020 roku w meksykańskim stanie Michoacán zaginął Homero González, strażnik sanktuarium motyli. Szymon Opryszek rusza tropem ostatnich śladów zostawionych przez ofiarę. Jego dochodzenie odkrywa pajęczynę lokalnych i globalnych powiązań: kartele narkotykowe, skorumpowani politycy, międzynarodowe koncerny, a także… my, zajadający się awokado zadowoleni konsumenci. I choć szuka zaginionego społecznika, wszędzie, gdzie przyłoży ucho, słyszy tylko s...
Wizyta w szpitalu była kiedyś najprostszym sposobem, by skończyć w grobie. XIX-wieczni chirurdzy, często niewykształceni, nawet niepiśmienni, kroili swoich pacjentów, nie myśląc o odkażaniu narzędzi. Amputacja była ich ulubioną metodą kuracji, a gangrena nie była niczym niepokojącym. Pacjentów często trzeba było gonić po sali i wiązać, by poddali się „leczeniu”.Chirurg James Y. Simpson jeszcze w 1869 roku uważał, że „żołnierz na polu bitwy pod Waterloo ma większe szanse na pr...
Yorkshirskie wrzosowiska - gdzie chrapliwe krzyki szkockich kuropatw przywodzą na myśl wołania Makbetowskich czarownic, gdzie strumień wzbiera po roztopach, a wczesną jesienią falujące wzgórza okrywają się gęstą warstwą liliowych wrzosów i rudych, szorstkich traw. To tam właśnie, urodzone i wychowane w małej parafii Haworth hrabstwa York, siostry Brontë pozostawiły po sobie kilka genialnych książek, które przeszły do kanonu literatury światowej. Ich życie to jedna z najbardzi...
Czy jest jeszcze ktoś, kto nie słyszał o ks. Dolindo Ruotolo? Pewnie nieliczni, bo ten niezwykle skromny neapolitański kapłan skradł serca nie tylko swoich rodaków, ale jest coraz bardziej znany i kochany w Polsce, Słowacji, Ameryce... Do neapolitańczyków, którzy przybywali do San Giovanni Rotondo, aby spotkać się z Ojcem Pio, święty kapucyn mawiał: „Po co wy przyjeżdżacie z Neapolu do San Giovanni Rotondo? Macie u siebie Księdza Dolindo, który jest świętym kapłanem!”. Wśród ...
Nowojorczycy. Można ich lubić, podziwiać albo mieć ich dosyć. Jedno jest pewne: wywarli i wciąż wywierają wpływ na to, jak wszyscy żyjemy.To oni:– wymyślili windę, kartę kredytową, żelazko i patyczki do czyszczenia uszu,– pokazali pierwszy w historii film o miłości,– zrewolucjonizowali modę ulicy, w tym rynek męskich majtek,– po raz pierwszy zaserwowali hot dogi, ciasteczka oreo, lody Häagen-Dazs i pizzę na wynos,– od wie...
Dzieło autora scenariusza do ikonicznego serialu „Czterdziestolatek”! ,,Jak ci się podoba Ameryka?”, ,,Dokąd podróżują Amerykanie?”, ,,Czy można mówić o USA z mieszaniną zachwytu i niesmaku”? – oto niektóre z wciąż aktualnych pytań, jakie zadajemy sobie, myśląc o Stanach Zjednoczonych. ,,Wiadomości z tamtego świata” to zbiór tekstów z pogranicza felietonu, eseju i reportażu, które stanowią zapis sześciotygodniowej wyprawy autora do Ameryki w 1971 r. Toeplitz zestawia tu wł...
Jan Śpiewak odpowiada na pytanie, jak to możliwe, że w stolicy europejskiego kraju — tuż pod nosem najważniejszych urzędników, dziennikarzy uznanych tytułów prasowych i stacji telewizyjnych — przez lata kwitł nielegalny, niezgodny z Konstytucją i nierespektujący praw człowieka proceder przejmowania nieruchomości wartych fortunę. Czy to prawda, że w stołecznym urzędzie — jak twierdzi prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz — funkcjonowała „grupa przestępcza”? A może to sama prezyden...
Książka Oliwii Bosomtwe to ważny głos w dyskusji o tym, Bosomtwe przejmująco pisze o swoim doświadczeniu bycia czarną Polką, a jednocześnie z pasją wypełnia – nomen omen – białe plamy w historii Polski. Jak biały człowiek to przewodnik po bolesnej przeszłości, ale i drogowskaz do przyszłości, w której stereotypy nie mają już znaczenia. Takiej książki jeszcze nie było.GRZEGORZ PIĄTEKże język ma znaczenie. To także kawał historii, która przeplata się z teraźniejszością. ...
Jedno z najbardziej wnikliwych i fascynujących studiów nad rosyjskim państwem i społeczeństwem, które pojawiło się od czasu pełnoskalowej inwazji na Ukrainę.Siergiej Miedwiediew, przebywający na emigracji naukowiec, w zwięzły i niezwykle elokwentny sposób stawia tezę, że atak Rosji na Ukrainę nie jest kaprysem Putina, lecz wynika z dwóch dekad autorytarnej degradacji i postimperialnych nastrojów reżimu rosyjskiego. Przez wieki Rosja prezentowała się jako imperialna potęga, ro...
Radosław Sikorski, były minister spraw zagranicznych i obrony narodowej, wraca do bestsellerowej analizy politycznej z 2018 roku. Uzupełnia swoje obserwacje, stawia nowe prognozy, rozmawia –m.in. z Donaldem Tuskiem – i z uwagą patrzy w przyszłość. Czy zmierzamy ku geopolitycznej katastrofie? – pytał w 2018 roku Sikorski. O ile wtedy na scenie międzynarodowej patrzono na nas ze zdumieniem, o tyle dziś dominuje brak zaufania. Rząd Prawa i Sprawiedliwości w czasie trwającej w E...
„Literatura faktu” to obszerna kategoria zawierająca książki non-fiction. Taki typ literatury cechuje się przedstawianiem prawdziwych wydarzeń, historii oraz postaci. W skład tej kategorii wchodzą biografie, autobiografie, wspomnienia, literatura popularnonaukowa, książki podróżnicze, przewodniki oraz oczywiście reportaże. W kategorii „Literatura faktu” w księgarni internetowej Woblink.com znajdują się pozycje opisujące największe lub najbardziej tajemnicze zbrodnie, takie jak „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” Cezarego Łazarewicza, „Mindhunter. Tajemnice elitarnej jednostki FBI” Johna Douglasa i Marka Olshakera, „Zbrodnia niedoskonała” Katarzyny Bondy oraz Bogdana Lacha, książka „Zbrodnie prawie doskonałe. Policyjne Archiwum X” Izy Michalewicz skupiona na zbrodniach rozpracowywanych przez specjalną komórkę Policji czy bestsellerowe pozycje Billa Bassa i Jona Jeffersona „Trupia farma” i „Trupia farma. Nowe śledztwa” przybliżające czytelnikom pracę jednego z czołowych antropologów w ośrodku Antropologii Sądowej Uniwersytetu Tennessee. Nie można pominąć wielu wybitnych reportaży wydawanych przez wydawnictwo Czarne, jak na przykład „Wyniosłe wieże. Al-Kaida i atak na Amerykę”, „Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary”, „Za jeden wiersz. Cztery lata w chińskim więzieniu” czy „Milczący Lama. Buriacja na pograniczu światów”. W kategorii „Literatura faktu” znajdują się również biografie ważnych i znanych postaci, jak na przykład „Beksińscy”, „Ksiądz Paradoks” i „Komeda” Magdaleny Grzebałkowskiej, „Ogień i furia. Biały Dom Trumpa” Michaela Wolffa, autobiografie „Pamiętnik księżniczki” Carrie Fisher czy „Obgadywanie świata” Jerzego Owsiaka. Mieszczą się tu również poruszające reportaże wojenne jak opowiadające o wojnie w Wietnamie „Depesze” Michaela Herra, współscenarzysty „Czasu Apokalipsy”, oraz fabularyzowane reportaże w typie „Czarnej” Wojciecha Kuczoka, książki opartej o tragiczne wydarzenia z 2002 roku, które rozegrały się w jednej z podlaskich miejscowości. A oprócz tego „Please kill me. Punkowa historia punka” Legs McNeil oraz Gillian McCain będąca wiernym obrazem Stanów Zjednoczonych z przełomu lat 60. i 70. XX wieku.
